کیک نوعی شیرینی با بافت و نرمی مخصوص است که مواد اصلی آن را آرد، روغن (به استثنای کیک اسفنجی)، شکر و تخم مرغ تشکیل می دهد. امروزه برای تهیه یک کیک با طعم دلخواه می توان با استفاده از پودرهای کیک نیمه آماده و بهداشتی که در فروشگاه ها عرضه می گردند، طبق دستور سازنده، کیک مورد علاقه خود را در منزل تهیه و میل نمود. باید به این نکته نیز توجه داشت که کیک ها به دلیل مواد تشکیل دهنده آنها حاوی کالری بالا بوده و مصرف بیش از اندازه آنها چاقی و عوارض ناشی از آن را در پی دارد. این مقاله به اختصار ویژگی ها و ترکیبات غذایی پودر کیک نیمه آماده را بیان می کند.
تعاریف
پودر کیک نیمه آماده
محصولی است که از مواد اصلی شامل آرد گندم، شکر و بیکینگ پودر با یا بدون مواد اختیاری تشکیل شده و در بسته بندی های مجاز و مناسب برای مصرف خانگی و یا صنایع قنادی تهیه و عرضه می شود و مصرف کننده باید آن را طبق دستور سازنده با آب یا شیر، تخم مرغ، کره یا روغن نباتی (جامد یا مایع) مخلوط و سپس طبخ نماید.
پودر کیک نیمه آماده طعم دار
همان پودر کیک نیمه آماده است که در آن از مواد طعم دار و اسانس های مجاز خوراکی استفاده شده است.
مواد اختیاری
مواد اختیاری به منظور ایجاد مزه، رنگ، بو و بهبود کیفیت در پودر کیک استفاده می شود و شامل موارد زیر می باشد:
- طعم دهنده های مجاز خوراکی شامل پودر قهوه، پودر کاکائو، هل، دارچین، زنجفیل، زعفران و اسانس های مجاز شناخته شده از سوی سازمان های قانونی و ذی صلاح کشور، از نوع مورد مصرف در صنایع غذایی و پودری شکل که از نظر ویژگی ها با استانداردهای مربوطه مطابقت داشته باشند.
- فرآورده های شیر شامل شیر خشک بدون چربی، پودر آب پنیر و پودر مالتودکسترین، میزان استفاده از هریک از فرآورده های شیر یا مخلوط آنها نباید کمتر از 3 درصد وزنی باشد.
- بهبود دهنده ها بر پایه اسید لاکتیک، تارتاریک، استئاریک، منو و دی گلیسیریدهای خوراکی به میزان حداکثر 0/5 درصد وزنی.
- نمک طعام به میزان لازم.
ویژگی های ظاهری و حسی
بافت: پودر کیک نیمه آماده باید به صورت همگن و بد کلوخه باشد.همچنین پس از پخت طبق دستور سازنده باید از بافت و کیفیت مطلوب برخوردار باشد.
بو و مزه: پودر کیک باید بو و مزه مربوط به مواد طعم دهنده مصرفی و اظهار شده روی بسته بندی را خصوصاً پس از پخت دارا باشد و بدون بو و مزه تندشدگی، ماندگی و صابونی باشد.
رنگ: پودر کیک باید پس از پخت رنگ مواد ترکیبی خود را دارا باشد.
قابلیت پخش: پودر کیک باید قابلیت پخش یکنواخت در آب یا شیر را طبق دستور سازنده دارا باشد.
مواد خارجی: پودر کیک باید بدون هرگونه مواد خارجی مانند ذرات ریز شن، شیشه، فلز، لارو و پوسته لارو، تخم حشره و... باشد.
ویژگی های میکروبی
پودر کیک باید با رعایت شرایط خوب ساخت تهیه و بسته بندی شود، به گونه ای که هنگام مصرف بدون مواد ناخواسته بوده و میکروب های بیماری زا و سموم ناشی از آنها در آن به حدی نباشد که سلامت مصرف کننده را به خطر بیندازد. ویژگی های میکروبی پودر کیک نیمه آماده مطابق جدول مقابل می باشد:
ویژگی ها و ارزش غذایی پودر کیک
نویسنده: مهندس مسعود خبازی
کارشناس مسؤول اداره استاندارد و تحقیقات صنعتی کاشان
کیک نوعی شیرینی با بافت و نرمی مخصوص است که مواد اصلی آن را آرد، روغن (به استثنای کیک اسفنجی)، شکر و تخم مرغ تشکیل می دهد. امروزه برای تهیه یک کیک با طعم دلخواه می توان با استفاده از پودرهای کیک نیمه آماده و بهداشتی که در فروشگاه ها عرضه می گردند، طبق دستور سازنده، کیک مورد علاقه خود را در منزل تهیه و میل نمود. باید به این نکته نیز توجه داشت که کیک ها به دلیل مواد تشکیل دهنده آنها حاوی کالری بالا بوده و مصرف بیش از اندازه آنها چاقی و عوارض ناشی از آن را در پی دارد. این مقاله به اختصار ویژگی ها و ترکیبات غذایی پودر کیک نیمه آماده را بیان می کند.
تعاریف
پودر کیک نیمه آماده
محصولی است که از مواد اصلی شامل آرد گندم، شکر و بیکینگ پودر با یا بدون مواد اختیاری تشکیل شده و در بسته بندی های مجاز و مناسب برای مصرف خانگی و یا صنایع قنادی تهیه و عرضه می شود و مصرف کننده باید آن را طبق دستور سازنده با آب یا شیر، تخم مرغ، کره یا روغن نباتی (جامد یا مایع) مخلوط و سپس طبخ نماید.
پودر کیک نیمه آماده طعم دار
همان پودر کیک نیمه آماده است که در آن از مواد طعم دار و اسانس های مجاز خوراکی استفاده شده است.
مواد اختیاری
مواد اختیاری به منظور ایجاد مزه، رنگ، بو و بهبود کیفیت در پودر کیک استفاده می شود و شامل موارد زیر می باشد:
- طعم دهنده های مجاز خوراکی شامل پودر قهوه، پودر کاکائو، هل، دارچین، زنجفیل، زعفران و اسانس های مجاز شناخته شده از سوی سازمان های قانونی و ذی صلاح کشور، از نوع مورد مصرف در صنایع غذایی و پودری شکل که از نظر ویژگی ها با استانداردهای مربوطه مطابقت داشته باشند.
- فرآورده های شیر شامل شیر خشک بدون چربی، پودر آب پنیر و پودر مالتودکسترین، میزان استفاده از هریک از فرآورده های شیر یا مخلوط آنها نباید کمتر از 3 درصد وزنی باشد.
- بهبود دهنده ها بر پایه اسید لاکتیک، تارتاریک، استئاریک، منو و دی گلیسیریدهای خوراکی به میزان حداکثر 0/5 درصد وزنی.
- نمک طعام به میزان لازم.
ویژگی های ظاهری و حسی
بافت: پودر کیک نیمه آماده باید به صورت همگن و بد کلوخه باشد.همچنین پس از پخت طبق دستور سازنده باید از بافت و کیفیت مطلوب برخوردار باشد.
بو و مزه: پودر کیک باید بو و مزه مربوط به مواد طعم دهنده مصرفی و اظهار شده روی بسته بندی را خصوصاً پس از پخت دارا باشد و بدون بو و مزه تندشدگی، ماندگی و صابونی باشد.
رنگ: پودر کیک باید پس از پخت رنگ مواد ترکیبی خود را دارا باشد.
قابلیت پخش: پودر کیک باید قابلیت پخش یکنواخت در آب یا شیر را طبق دستور سازنده دارا باشد.
مواد خارجی: پودر کیک باید بدون هرگونه مواد خارجی مانند ذرات ریز شن، شیشه، فلز، لارو و پوسته لارو، تخم حشره و... باشد.
ویژگی های میکروبی
پودر کیک باید با رعایت شرایط خوب ساخت تهیه و بسته بندی شود، به گونه ای که هنگام مصرف بدون مواد ناخواسته بوده و میکروب های بیماری زا و سموم ناشی از آنها در آن به حدی نباشد که سلامت مصرف کننده را به خطر بیندازد. ویژگی های میکروبی پودر کیک نیمه آماده مطابق جدول مقابل می باشد:
حد قابل قبول
|
ویژگی ها
|
ردیف
|
10 در 1 گرم ⁵
|
شمارش کلی باکتری های مزوفیل هوازی
|
1
|
10² در 1 گرم
|
آنتروباکتریاسه
|
2
|
منفی در 1 گرم
|
اشریشیاکلی
|
3
|
منفی در 25 گرم
|
سالمونلا
|
4
|
منفی در یک دهم گرم
|
استافیلوکوکوس اورئوس کوآگولاز
|
5
|
10³ در 1 گرم
|
کپک
|
6
|
10³ در 1 گرم
|
مخمر
|
7
|
ویژگی های شیمیایی
ویژگی های شیمیایی پودر کیک نیمه آماده برابر جدول مقابل می باشد:
حد قابل قبول
|
ویژگی ها
|
ردیف
|
حداقل 35 گرم
|
ساکاروز( در 100 گرم پودر خشک کیک)
|
1
|
حداقل 1 گرم
|
قند احیاءکننده برحسب لاکتوز( در 100 گرم پودر خشک کیک)
|
2
|
حدقل 5/4 گرم
|
پروتئین(در 100 گرم پودر خشک کیک)
|
3
|
حداکثر 9 گرم
|
رطوبت( در 100 گرم پودر خشک کیک)
|
4
|
حداکثر 5/3 گرم
|
خاکستر کل( در 100 گرم پودر خشک کیک)
|
5
|
6- 5/7
|
PH
|
6
|
بسته بندی
این فرآورده باید در بسته بندی هایی از جنس مناسب و مجاز برای مواد غذایی، محکم و غیرقابل نفوذ به گونه ای که کیفیت و کمیت فرآورده را تا هنگام مصرف حفظ نماید و اثر سوء روی آن نداشته باشد، بسته بندی شود.
برای محافظت بیشتر این فرآورده، می توان از بسته بندی ثانویه (مانند جعبه های مقوایی) نیز استفاده نمود.
نشانه گذاری
در نشانه گذاری بسته های حاوی این فرآورده آگاهی های زیر باید به زبان فارسی، به طور خوانا و پاک نشدنی روی بسته ها نوشته یا چاپ شود:
- نام و نوع فرآورده
- نام و آدرس تولیدکننده یا علامت تجارتی آن در صورت داشتن شماره سری ساخت
- شماره پروانه ساخت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
- تاریخ تولید (به روز، ماه و سال)
- تاریخ سپری شدن قابلیت مصرف (به روز، ماه و سال)
- درج اجزاء متشکله
- دستور مصرف و نگهداری
- عبارت ساخت ایران
منبع: نشریه دنیای تغذیه، شماره 108