آمار میگرن در میان زنان بیشتر از مردان است. از هر 100 زن 12 ساله و بالاتر، 18 نفر، حداقل یک بار سردرد میگرنی را تجربه کرده‌اند. این آمار در میان جمعیت مردان 6 تا 7 درصد است. اما تفاوت چیست؟ پاسخ اصلی، هورمون‌هاست.
عوامل متعددی در ایجاد سردرد هم در مردان و هم در زنان دخیل است. از جمله این عوامل می‌توان به تاریخچه خانوادگی و سن اشاره کرد اما در زنان بین هورمون‌ها و سردردشان ارتباط واضحی وجود دارد. سردرد معمولا در زنان حول و حوش دوران قاعدگی شروع می‌شود و در دوران باروری آنها را درگیر می‌کند. قرص‌های ضدبارداری و هورموندرمانی هم سردرد را تشدید می‌کند. در دوران بارداری، سردرد غالبا کمتر آزاردهنده است. یک توضیح ساده! هورمون استروژن و پروژسترون که نقش اصلی را در تنظیم قاعدگی و بارداری دارند، ممکن است دلیل سردرد باشند و این مساله به علت برخی موادشیمیایی موجود در مغز است. سطح بالای استروژن ممکن است سردرد را بهبود ببخشد در حالی که سطح پایین استروژن می‌تواند سبب تشدید سردرد شود. نوسانات سطح هورمون‌ها روی الگوی سردرد تاثیرگذار است. پزشک می‌تواند در پیشگیری یا درمان سردرد به شما کمک کند.
در دوران قاعدگی
افت هورمون استروژن قبل از شروع قاعدگی در ایجاد سردرد و افزایش حساسیت شما به درد نقش مهمی دارد. سردرد علامت شایع نشانگان پیش از قاعدگی است و 60 درصد از زنان مبتلا به میگرن قبل یا در دوران قاعدگی سردرد را تجربه می‌کنند. تسکین‌دهنده‌های بدون نسخه می‌تواند سردرد ناشی از دوران قاعدگی را تسکین دهد. شیوه زندگی هم همین‌طور. خوردن غذاهای سالم، ورزش منظم و کنترل میزان استرس و انجام ورزش‌های آرامش‌بخش و خواب کافی نیز در تسکین این سردردها نقش مهمی دارند. در صورتی که شما به عنوان یک خانم مبتلا به سردرد دوران قاعدگی می‌شوید، از داروهای ضدالتهاب غیراستروییدی با توصیه پزشک استفاده کنید. گاهی در شروع سردرد این داروها بسیار موثر خواهد بود. گاهی هم پزشک داروهای قوی‌تری را برای شما تجویز می‌کند. اگر چرخه قاعدگی‌تان منظم است بهتر است داروهای پیشگیری از سردرد را چند روز قبل از شروع قاعدگی و در اولین روزهای شروع قاعدگی مصرف کنید. در صورتی که در دوران قاعدگی دچار میگرن شدید، یا قاعدگی شما نامنظم است بهتر است با نظر پزشک خود هر روز از داروهای پیشگیری از سردرد مصرف کنید.
اگر قرص‌های ضدبارداری مصرف میکنید...
برخی زنان سردرد را بلافاصله بعد از شروع اولین بار قرص‌های ضدبارداری یا سایر روش‌های هورمونی ضدبارداری تجربه می‌کنند. در برخی دیگر، تغییرات هورمونی ناشی از این قرص‌ها یا هورمون‌های ضدبارداری باعث تغییراتی در الگوی سردرد می‌شود. گاهی آن را بهتر می‌کند و گاهی آن را تشدید می‌کند. اگر مصرف داروهای ضدبارداری سبب تشدید یا بدتر شدن سردرد شما شد، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
دوران بارداری
اوایل بارداری سطح استروژن به سرعت افزایش می‌یابد و همچنان در دوران بارداری بالا باقی می‌ماند. میگرن غالبا در این دوران بهتر شده یا حتی از بین می رود. گاهی هم سردردهای تنشی به کلی ناپدید می‌شوند. بعد از زایمان، کاهش سطح استروژن ممکن است سبب تشدید سردرد شود. اگر در دوران بارداری سردرد داشتید حتما از پزشک تان در مورد نحوه درمان آن سوال کنید. داروهای سردرد ممکن است در این دوران غیرمجاز باشد یا روی جنین در حال رشد و تکامل تاثیر بگذارد. مخصوصا اگر در دوران لقاح مصرف شوند. اگر سردرد شما در دوران بارداری بهتر شد، ممکن است همین بهبودی و تسکین در دوران شیردهی هم وجود داشته باشد. ترشح هورمون شیردهی سطح استروژن را پایدار و سایر هورمون‌ها را هم بالا نگه می دارد و این مساله به کاهش حساسیت به درد کمک می‌کند. اگر چه ممکن است در مورد داروهای سردرد هنگام شیردهی نگران باشید اما نسبت به دوران بارداری داروهای زیادتری را می‌توانید در این دوران برای تسکین سردردتان استفاده کنید.
دوران یائسگی
یائسگی زمان دیگری برای تغییر الگوی سردرد زنان است. در بسیاری از زنان، میگرن هنگامی که دوره قاعدگی قطع می‌شود، بهتر می‌شود. اما سردرد تنشی اغلب بدتر می‌شود. هورموندرمانی می‌تواند روی سردرد تاثیر داشته باشد. هورموندرمانی یائسگی سردرد را در برخی زنان بدتر می کند و در برخی دیگر موجب تسکین و بهتر شدن سردرد می‌شود. اما اگر سردرد بعد از یائسگی همچنان باقی ماند، شما می‌توانید به مصرف همان داروها ادامه داده و نحوه زندگی خود را به شیوه بهتری تغییر دهید. اگر برای کنترل علایم و نشانه‌های یائسگی از استروژن استفاده میکنید، پزشک ممکن است برایتان چسب‌های پوستی استروژن هم تجویز کند. این چسب‌ها به طور مداوم و آهسته استروژن را درون خونتان آزاد کرده و به این ترتیب احتمال تشدید سردرد در شما کاهش می‌یابد.
شما فرد واحدی هستید!
برخی زنان نسبت به سایر زنان به اثرات هورمون‌ها حساس‌تر هستند. اگر سردرد در انجام کارهای روزمره شما خللی وارد کرد، حتما از پزشک تان کمک بگیرید. چرا که درمان‌های زیادی برای سردرد وجود دارد.
منبع : هفته نامه سلامت