پنج گیاه سودمند برای سلامتی

مخلوطی از دو مسهل به نام‌های کاسکارا و سنا، همراه با کمی گنه گنه به خاطر طعم آن و انغوزه به دلیل بویش، معجون خوبی پدید می‌آورد که همان فرمول کپسول گیاهی سرما خوردگی است. اما در این که آیا داروهای گیاهی مؤثر هستند با نه، نمی‌توان مطمئن بود. مسلّم آن است که به هر حال مشتریان داروهای گیاهی پی برده‌اند که کارهایی در حال انجام گرفتن است. وارنر تایلر به عنوان کارشناس داروهای طبیعی، مخالف مسهل‌های گیاهی دم کرده‌ی خانگی است و در این زمینه گمان دارد که سالم‌تر آن است که به اندازه گیریهای دقیق فراورده‌های تجارتی اطمینان کنیم (که بسیاری از آن‌ها مواد گیاهی دارند).
اما تردیدی نباید داشت که علم در راهی است که پی ببرد کدام گیاه اثر می‌کند و کدام بی‌زیان است و بنا بر این فرصت برای داروهای گیاهی بی زیان و سالم و مؤثر افزایش یافته است.
در بهره‌ گیری از داروهای گیاهی، نکته‌ی اساسی، استفاده از عقل سلیم است. یعنی باید پیش از هر چیز توجه کرد که پاره‌ای از گیاهان – حتی چند تایی که از شهرت خاصی در فرهنگ عامیانه برخوردار هستند – خطرناک هستند. بنا بر این باید تنها گیاهانی را به کار برد که بنا به دلایل کافی علمی بی زیان تشخیص داده شده‌اند، مانند چند گیاهی که در این مقاله بر شمرده شده‌اند. اگر بیماری خطیر یا ناراحتی‌های جدی دارید، پیش از رو آردن به هر گیاه به سراغ پزشک و درمان استاندارد بروید.
در ضمن، هرگز گیاهان برای درمان نوزادان و کودکان توصیه نمی‌شود. نمی‌توان اثر گیاه را بر بدن ظریفی که هنوز سوخت و ساز کاملی ندارد پیش بینی کرد و در پاره‌ای از موارد، گیاهانی که برای بزرگ سالان بی خطر هستند برای خرد سالان خطر آشکار دارند. مثلاً عصاره ی نعنا (مانتول) می‌تواند نوزادان را خفه کند.
نکته‌ی دیگری که باید در نظر داشت این است که گیاهان، معیار ندارند، یعنی مثلاً می‌توان از ده جای گوناگون گیاه واحدی که خریده می شود هر بار چیزی کاملاً متفاوت به دست آورد. تحلیلی که چندین سال پیش در مجله ی پزشکی Lancet منتشر شد نشان داد که در یکی از فعالیت‌های تجارتی نوعی مینا، اصلاً از آن گیاه چیزی وجود نداشت.
اکنون می‌پردازیم به شرح نکته‌هایی علمی مربوط به چند گیاه و چگونگی بهره گیری از آن‌ها و موارد منع آن‌ها. به نظر می‌رسد این گیاهان نمونه‌های داروهای طبیعی بی زیان و بهترین نوع درمان گیاهی باشند (به شرط آن که درست به کار روند).
بابونه: این گیاه که سر دسته‌ی داروهای گیاهی است در تاج گل سفیدش روغن‌های فرّار قوی دارد که به نظر می‌رسد از دو راه اثر می‌کنند: نخست تسکین انقباض‌های شدید ماهیچه‌های صاف و در نتیجه جلو گیری از دل پیچه‌ی معده و درد قاعدگی، دوم با اثر ملایم کننده و تسکین دهنده‌ای که دارد (به صورت مرهم موضعی) ممکن است آماس بافت‌ها و زخم‌های کوچک و ضایعات خفیف پوست را که از مایعات ظرف شویی پدید می‌آیند تخفیف دهد. احتیاط: بابونه نوعی علف هرز از خانواده‌ی گل مروارید است که امکان دارد به آن حساسیت داشته باشید. بنا بر این، رعایت احتیاط ایجاب می‌کند که اگر به علوفه حساسیت داشته باشید از بابونه بپرهیزید. حتی اگر هرگز به علف هرز حساسیت نداشته‌اید، بروز هر گونه نشانه‌ی کهیر و تب علوفه یا آسم مستلزم دوری از این دارو است.
روش‌های درمانی:برای دل درد معدی یا ناراحتی‌های قاعدگی، دم کرده‌ی بسیار غلیظ یک تا دو قاشق چای خوری تاج گل خشک شده و گَرد شده را بنوشید. این مقدار برای یک فنجان و مدت دم کردن ده تا پانزده دقیقه است. این مقدار را می‌توان سه تا چهار بار در روز نوشید. همین مقدار را سه دقیقه برای زخم دهان مضمضه کنید. تاج گل را مستقیماً روی پوست تحریک شده قرار دهید.
قره قات: بسیاری عقیده دارند که انواع قره قات به تخفیف عفونت‌های مجرار ادرار کمک می‌کنند. هنوز مبنای علمی این عقیده در دست نیست، ولی به نظر می‌رسد که این میوه نمی‌تواند آسیب برساند و شاید مفید باشد. اما پندار عامیانه دایر بر این که شیره‌ی ترش قره قات ادرار را به محیطی زهر آگین برای باکتری‌ها تبدیل می‌کند غلط از آب در آمده است. پژوهش‌هایی که در گرد هم آیی دانشگاه تافتس گزارش شد نشان می‌دهند که انواع قره قات جلوی چسبیدن باکتری‌ها را به دیواره‌ی مثانه می‌گیرند. در نتیجه، مهاجمان با هر بار دفع ادرار به خارج رانده می‌شوند.
روش‌های درمانی: به منظور پیش گیری از عفونت‌های ادراری توصیه می‌شود که روزی صد گرم آب قره قات بنوشید. اگر مبتلا به عفونت ادراری شُدید، هر روز یک لیوان بزرگ تا یک لیتر از آن بیاشامید.
سیر: این گونه به نظر می‌رسد که فایده‌ی سیر از همه‌ی گیاهانی که برای این مقاله انتخاب شده‌اند بیش‌تر باشد. در بررسی‌های مربوط به انسان به نظر می‌رسد سیر میزان بالای کولسترول را کاهش می‌دهد. از آن جا که سیر خون را رقیق می‌کند، ممکن است جلوی بسته شدن شریان‌ها را بگیرد. هم چنین به نظر می‌رسد سیر مانند آنتی بیوتیک ملایم و کمک هاضمه عمل کند. و نیز در افواه قرینه‌هایی هست دال بر این که مشتاقان سیر کم‌تر دچار سرطان معده و روده می‌شوند. تنها عیب سیر بوی آن است که شستن دهان چاره‌اش را نمی‌کند. حتی قرار دادن سیر در پوشش کپسولی تأثیری ندارد، زیرا هنگامی که روغن‌های فرّار در معده آزاد شدند، راه خود را به خلل و فرج دستگاه گوارش پیدا می‌کنند و در هر صورت بوی زننده‌ای خواهید داشت.
روش‌های درمانی: توصیه می‌شود که سیر به صورت طبیعی آن یا خرد شده در سالاد یا با سوس ماکارونی یا نان سیر دار خورده شود.
زنجبیل: هنگامی که دچار ناراحتی‌های تهوع و تلاطم ناشی از حرکت هستید، زنجبیل می‌تواند شما را نجات دهد. تهوع تلاطمی (به ویژه در کشتی و هواپیما) هنگامی پیش می‌آید که مغز انتظار حرکت جلو و عقب یا پهلو به پهلو دارد، ولی چشم‌ها و گوش‌ها و اندام‌ها به مغز گزارش دیگری می‌دهند: حرکت بالا و پایین و گردشی.
در یک بررسی، زنجبیل در مورد هشتاد جاشوی دانمارکی تازه کار که هیچ وقت سفر دریایی نکرده بودند آزمایش شد. نیمی از آنان کپسول‌های یک گرمی بدون علامت زنجبیل خوردند و به چهل نفر دیگر کپسول‌های همانند دارای گرد بی خاصیت داده شد (برای رفع اثر روانی). طی چهار ساعت دریا نوردی، گروهِ زنجبیل خورده کم‌تر دچار عرق سرد و استفراغ شدند تا گروهی که دارو نما خورده بودند. خوردن زنجبیل باعث خواب آلودگی و تاری دید، یعنی عارضه‌ی جانبی عادی همه‌ی داروهای ضد تهوع و تلاطم ناشی از حرکت، نمی‌شود. زنجبیل به تخفیف گاز معده نیز کمک می‌کند و مانع از ترش کردن می‌شود.
روش‌های درمانی: یک چهارم قاشق چای خوری گرد زنجبیل را در یک فنجان آب دم کنید. کمی پیش از پرواز یا سفر با کشتی یک فنجان بنوشید و هر چهار ساعت یا هر وقت لازم بود این مقدار را تکرار کنید.
نعناع: نعناع از دو راه، دل پیچه‌ی معده را تسکین می‌دهد. ماهیچه‌های معده را که بر اثر سوء هاضمه درگیر شده‌اند آرام می‌کند، و گازهای مزاحم را که در شکم جمع شده‌اند با باز کردن دهانه‌ی بالایی معده آزاد می‌سازد (به عبارت دیگر باعث باد گلو می‌شود). بنا بر این اگر استعداد ترش کردن به علت بازگشت اسید معده به مری دارید باید از نعناع چشم بپوشید.
تأثیر نعناع در بررسی‌های انجام گرفته روی انسان نشان داده شده است. اکنون آزمون روی بافت حیوانی ماهیت دقیق چگونگی تأثیر ماده‌ی مؤثر آن را که مانتول نام دارد روشن می‌سازد. ولی به نظر می‌رسد دم کرده‌ی نعناع به عصاره‌ی آن (که کمک بیش‌تری به گوارش می‌کند) ترجیح دارد. در ضمن می‌توانید دم کرده‌ی نعناع را حتی اگر زخم معده دارید مصرف کنید که در واقع در مقایسه با چای و قهوه، نوشیدنی سالم‌تری است.
روش‌های درمانی: یک یا دو قاشق برگ نعناع را چند دقیقه در یک فنجان آب داغ بخیسانید و دم کرده‌ را به آرامی بنوشید. این دم کرده را می‌توان چندین بار در روز نوشید.