ما اغلب تمایل داریم محصول غذایی را خریداری نماییم که در تبلیغات تجاری از مزایای آن در سلامت تعریف شده باشد. با این حال، پس از بررسی فهرست مواد تشکیل دهنده و هنگامی که این محصول در تحقیقات کنترل شدهی تصادفی مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد، این ادعاها اغلب کم میآورند.
هنگامی که سلامت به کناری گذاشته شده و حفظ تناسب اندام در صدر فهرست اولویتهای ما قرار گیرد، اغلب مترصد یافتن مواد غذایی خواهیم بود که میزان کالری آنها پایین بوده و همچنین سرشار از مواد مغذی مقوی باشند. هر فروشگاه زنجیرهای که میرویم مواد غذایی بسته بندی شده و نوشیدنیهای بسیاری را میبینیم که برچست انتخابهای سالم بر روی آنها زده شده است. برچسب مادهی غذایی را بررسی کرده و واژههایی مانند مواد معدنی، ویتامین و غلات کامل در لیست مواد تشکیل دهنده توجه شما را جلب کرده و بدون آنکه نسبت به میزان کالری و قند موجود در آن تردید کنید، بلافاصله محصول را خریداری مینمایید. ادعاهای مبالغه آمیزی که توسط شرکتهای سازندهی مواد غذایی میشود، واقعیت اصلی را پنهان ساخته و ما را مجبور میسازند که باور کنیم این محصول سالم میباشد.
مواردی که در ذیل ذکر شده، چند محصول غذایی است که به آن اندازهای که فکر میکنید سالم نمیباشند.
ماست کم چرب
ماست کم چرب که با نشانهای تجاری مختلفی به فروش میرود، به عنوان یک مادهی غذایی جهت از دست دادن وزن تبلیغ میشود. حامیان آن مدعی هستند که عمدتاً از شیر کم چرب یا بدون چربی جهت تهیهی ماست کم چرب استفاده میشود. با این حال، این محصولات لبنی اغلب به منظور افزایش طعم و مزه با قند غنی میشوند. حتی یک پیاله ماست معمولی بدون چربی حاوی مقدار زیاد 15-12 گرم قند میباشد. آسپارتام، که یک شیرین کننده مصنوعی است که مشکلات سلامتی بسیار زیادی را به همراه دارد، اغلب به ماست طعمدار بدون چربی افزوده میشود.
همچنین، برخی از مارکهای ماست از پودر شیر به عنوان مادهی تشکیل دهندهی اصلی استفاده کرده، در نتیجه ارزش غذایی محصول بیش از پیش کاهش مییابد. یکی از جایگزینهای سالم برای آن میتواند، انتخاب ماست یونانی باشد، به این دلیل که یک پیاله یا فنجان از آن حاوی تنها 8-6 گرم قند است.
شکلات انرژی زا
شکلات بارهای انرژی زا (Energy bars) به عنوان مواد غذایی سرشار از مواد مغذی در نظر گرفته میشوند که به بالا بردن سطح انرژی ما کمک میکنند. هر چند مصرف شکلاتهای انرژی زا ممکن است با خستگی انجام ورزش شدید مبارزه کند، اما این شکلاتها را قطعاً نبایستی به طور پی در پی مصرف کرد به این دلیل که محتوای قند موجود در آنها بالا میباشد. بسیاری از شکلاتهای انرژی زا حاوی 30-20 گرم قند (بیش از حد لزوم) و نیز 400-350 کالری هستند. به طور ویژه یک شکلات بار (میلهای) گرانولا (که از جو دو سر و گندم و کنجد و عسل و قطعات میوههاى خشک و غیره درست میشود) سرشار از شکلات و قند میباشد.
قند موجود در شکلاتهای انرژی زا که اغلب بر روی برچسب بستههای آنها به عنوان شربت برنج قهوهای، شربت ذرت با فروکتوز و سوکرالوز (sucralose)، آورده میشود، چیزی جز شیرین کنندههای مصنوعی نیستند. همچنین بعضی از شکلاتهای انرژیزا عمدتاً از پروتئین جدا شدهی سویا تهیه میشوند که ممکن است موجب بروز اختلالات تیروئیدی شود. شکلات انرژی زایی را انتخاب کنید که از پروتئین آب پنیر یا همان پروتئین وی (whey protein)، بادام، برنج قهوهای و میوه تهیه شده باشد و همچنین حاوی بیشتر از 250 کالری و 14 گرم قند نباشد. از همه چیز مهمتر اینکه، برچست بسته را بررسی کنید و مطمئن شوید که فهرست مواد تشکیل دهندهی آن شامل مواد غذایی طبیعی باشد.
سالادهای آماده
سالادهای آمادهای که در فروشگاههای زنجیرهای و رستورانهای فست فود فروخته میشوند، از آنچه در ظاهر به نظر میرسد بیشتر هستند. اول اینکه، سبزیجات سبزی که در این سالاد وجود دارد ممکن است شما را مجاب سازد که حاوی مواد مغذی میباشد. هرچند، این سبزیجات اغلب با مقدار قابل ملاحظهای سس مایونز، پنیر، خامه، و دیگر سسهای پرکالری تکمیل میشوند.
یک سالاد قرار است کم کالری باشد، اما افزودن سسهای غیر ضروری آن را به خوراکی پرکالری تبدیل میسازد. همچنین سالادهای بسته بندی شده نسبت به آنهایی که به طور تازه آماده میشوند، ارزش غذایی کمتری دارند. از اینرو، مطمئن شوید که سالاد از سبزیجات تازه تهیه شده باشد و هیچ گونه مواد غذایی ناسالم در آن بکار نرفته باشد.
کلوچه سبوس
مواد اولیهی تشکیل دهنده در کلوچهی مافین یعنی آرد، شکر و روغن، همه از کالری بالایی برخوردارند. اگرچه سبوس منبع خوبی از فیبر بوده و برای قلب مفید میباشد، محتوای فیبر در آن کاملاً ناچیز است. یک کلوچه سبوس با میوه همچنین دارای میزان قند بالایی است. به عنوان مثال، کلوچه سبوس و سیب فروخته شده توسط استارباکس (یکی از شناختهشدهترین کافیشاپها و قهوه فروشیهای جهان) حاوی در حدود 34 میلی گرم قند است. کره اضافه شده (با میزان بالایی از چربیهای اشباع نشده) در بسیاری از کلوچهها، حتی آن را ناسالمتر میسازد. بنابراین اگر صبحانهی شما شامل مافین یا کلوچه میباشد، حداقل 400-350 کالری به بدن خود خواهید افزود.
اسنکهای فاقد گلوتن
تنقلات یا اسنکهای فاقد گلوتن در درجه اول برای کسانی که مبتلا به آلرژی نسبت به گلوتن هستند، توصیه میشود. به افراد مبتلا به بیماری سلیاک (یک اختلال گوارشی) توصیه میشود از مصرف گلوتن موجود در نان، شیرینی و پاستا یا ماکارونی خودداری کنند. با این حال، این اسنکهای عاری از گلوتن خوراکیهای سالمی به حساب نمیآیند، به این دلیل که حاوی مقدار قابل توجهی قند هستند. بنابراین مصرف مرتب آنها ممکن است در نهایت منجر به افزایش وزن شود.
نان گندم کامل
ما اغلب ترجیح میدهیم محصولات آرد گندم کامل را نسبت به همتایان آرد سفید یا تصفیه شده مصرف کنیم. با این حال، خرید نان چند غله یا نان گندم کامل (سبوسدار) همیشه به این معنی نیست که این محصول عاری از آرد تصفیه شده است. در واقع، بسیاری از محصولات غلهی کامل حاوی آرد سفید به عنوان مواد تشکیل دهندهی اولیه میباشند. یک محصول ممکن است 100% گندم کامل باشد، چنانچه بر روی برچسب آن گندم کامل به عنوان مواد تشکیل دهندهی اولیه ذکر شده باشد. بسیاری اوقات، اصطلاح «سفید شده» یا «آرد گندم غنی شدهی سفید نشده» در بالای فهرست مواد تشکیل دهنده، این را میرساند که محصول گندم کامل در درجهی اول از آرد سفید تشکیل شده است.
آجیل بسته بندی
آجیل منبعی غنی از پروتئینها و چربیها است. با این حال، انواع شور آجیل موجود در جعبههای زیبای بسته بندی شده دارای میزان بالایی سدیم بوده که قطعاً از نقطه نظر سلامت خوب نمیباشد. همین امر برای آجیل فلفلی و یا ادویهدار صادق است. آجیلها تنها در صورتی که به آنها طعم دهنده و چاشنی زده نشده باشند، سالم هستند. بنابراین، جهت جلوگیری از افزودن نمک بیش از حد به رژیم غذایی خود، از آجیلهای خام بدون نمک به منظور برخورداری از زندگی سالم مصرف کنید.
کِرِم فندق
کرم فندق ممکن است طعم و مزهی دلچسبی داشته باشد، اما آنطور که مدعی است، سالم نمیباشد. تنها 2 قاشق غذا خوری کرم فندق حاوی 200 کالری است. بیشتر این کالری از قند و چربی است. علاوه بر این، کرم فندق حاوی روغن نخل است، که طبق گفتهی سازمان بهداشت جهانی ممکن است احتمال بروز مشکلات قلبی و عروقی را افزایش دهد.
اگر چه فندق منبع خوبی از ویتامین E و فیبر خوراکی است، اما، تنها 13% از آن در یک شیشه نوتلا (یکی از کرم شکلاتهای فندقی معروف) وجود دارد. به طور مشابه، شیر خامه گرفته شده و رقیق (کم در چربی) تنها 7% از کرم فندق را تشکیل میدهد. طعم خوشمزهی نوتلا به دلیل میزان بالایی از کاکائو و شکر میباشد، اما متأسفانه این ترکیب مواد تشکیل دهنده مغذی نیست. جایگزین کرم فندق خود با پنیر کم چرب محلی میتواند افزودنی خوبی برای صبحانهی شما در صبح باشد.
چیپس گیاهی
تولید کنندگان «چیپسهای گیاهی» مدعیاند که این چیپسها جایگزین سالمی برای چیپسهای سیب زمینی به حساب میآیند. چیپسهای سیب زمینی دارای کالری بالایی بوده و مصرف مرتب آنها میتواند منجر به اضافه وزن شود. با این حال، برخلاف باور عموم، چیپسهای گیاهی در درجهی اول از سیب زمینی درست شده و تنها پوشش نازکی از پودر سبزی بر روی این چیپسها پاشیده میشود. بنابراین، بدون توجه به نوع چیپسهایی که ترجیح میدهید، کالری در همهی آنها به یک اندازه است.
چیپس پخته
ترک مصرف چیپسهای سرخ شده و بجای آن مصرف چیپسهای پخته یا تنوری توصیهای است که توسط طرفداران مواد غذایی سالم میشود. بدون شک، چیپسهای تنوری به بدی چیپسهای سرخ شده نیستند که در آنها روغنهای چاق کننده عامل نگرانی به حساب میآید، اما این چیپسها اغلب از آرد سفید تهیه میشوند که آنها را به اسنکهایی با کالری بالا بدل میسازد. به لحاظ تغذیهای، حداقل تفاوت میان چیپسهای پخته و سرخ شده در روغن است. انتخاب بهتر کراکر غلات کامل خواهد بود که مواد مغذی خوبی فراهم ساخته و خوشمزه میباشد، اما کالری آنها زیاد است.
آب طعم دار غنی از ویتامین
نوشیدنیهای سرشار از ویتامین، که در میان نوجوانان و بزرگسالان به طور یکسان باب شدهاند، گفته میشود که منبع خوبی از ویتامین B1، B2 و C میباشند. با این حال، نوشیدن یک بطری از چنین نوشیدنیای به این معنا است که شما مقدار زیاد 32 گرم قند را بخورید. بنابراین مصرف این آب معدنی درون بطری به طور مرتب به احتمال زیاد برنامههای کاهش وزن شما را برهم میزند. همچنین، افرادی که توصیه شده مصرف قند خود را خصوصاً کسانی که از دیابت رنج میبرند، تحت کنترل داشته باشند، لازم است که از مصرف این نوشیدنیها حذر کنند. اکثر مارکهای مواد غذایی که آب غنی شده با ویتامین را به فروش میرسانند، از فروکتوز متبلور که یک شیرین کنندهی مصنوعی است، به عنوان افزودن بر طعم این نوشیدنیها استفاده میکنند.
نوشیدنیهای ورزشی
نوشیدنیهای ورزشی که به عنوان نوشیدنیهای بدون قند به بازار عرضه میشوند حاوی شیرین کنندههای مصنوعی (مانند سوکرالوز) میباشند که عوارض جانبی مضری به همراه دارند. طی گزارشی از مجله سم شناسی و بهداشت محیط عنوان شده است که سوکرالوز میتواند به طور قابل توجهی موجب کاهش جمعیت باکتریهای مفید موجود در روده شود. همچنین، بیشتر نوشیدنیهای ورزشی حاوی اسید سیتریک میباشند که چنانچه بیش از حد مصرف شوند، میتوانند به مینای دندان آسیب رسانند. بجای مصرف نوشیدنیهای ورزشی، نوشیدن آب نارگیل و یا آب لیموی خانگی میتواند جایگزین بهتری به حساب آید.
اسموتی
اغلب تصور میشود که اسموتیها (یک نوشیدنی مخلوط شده و گاهی شیرین شده که از میوه تازه تهیه میشود) به دلیل مواد تشکیل دهندهی طبیعیشان، نوشیدنیهای سالمی میباشند، اما بیشتر اسموتیهای موجود در رستورانهای فست فود، سرشار از قند فرآوری شده، آب میوههای شیرین شده و محصولات لبنی پرکالری مانند ماست یخ زده و بستنی میباشند. تعجبی ندارد که با خوردن آنها 600-400 کالری دریافت میکنید. انتخابی بهتر میتواند مصرف اسموتی خانگی باشد که در اصل از میوههای یخ زده، آب نارگیل و شیر کم چرب تهیه میشود.
شکی نیست که این مواد غذایی معروف حاوی مواد تشکیل دهندهی سالمی میباشند، اما به دلیل افزودن مقدار زیادی قند، ارزش سلامت کلی آنها کاهش مییابد. بله، شما میتوانید آنها را وارد رژیم غذایی خود کنید، به شرط آنکه در حد اعتدال مصرف شوند.