این روزها در همه جای کشور حال و هوای محرم است. تمام مسجدها و تکیهها شور محرم دارند. ایستگاههای صلواتی و نذری در جایجای شهرها به چشم میخورد. اما در این میان نکتهی جالب شیوههای عزاداری متفاوت در مناطق مختلف ایران است. یکی از این مراسم، «چایینه» است که زنان ایلامی آن را برگزار میکنند. در ادامه با بنیتا همراه باشید.
ایلام استان کوچکی است در غرب کشور. مهمترین ویژگی این استان، صد در صد شیعه بودن مردم آن است. این ویژگی در دههی اول محرم خود را به خوبی مینمایاند. پیش از آغاز محرم این شهر رخت عزا بر تن میکند. یکی دیگر از نکات جالب ایلام در دههی اول محرم، حضور فعال زنان در عزاداریهاست. بهگونهای که آنان دیگر از حالت تماشاگران اشکریز ماتمزده خارج میشوند.
مراسم چایینه زنان در ایلام
در ایلام رسمی وجود دارد به نام چایینه که در روزهای هفتم برای حضرت قاسم، هشتم برای حضرت عباس، دهم برای امام حسین و نیز در اربعین برگزار میشود. این مراسم توسط مهاجران عراقی در دهلران ایلام انجام میشود.
از دیرباز زنان کشورمان در عزاداریهای شرکت میکردند و بدین ترتیب علاقهی خود را به اهل بیت و امام حسین(ع) نشان میدادند. بر اساس تصاویر و اسناد موجود، حضور زنان در عزاداری دورهی قاجار بسیار چشمگیر بوده. متن کامل این مطلب را میتوانید در بنیتا بخوانید.
چایینه حضرت قاسم
از بین چایینه هایی که در محرم برگزار میشود، چایینه ی حضرت قاسم شور و حال و فضای متفاوتی دارد. رسمی که در چایینه ی حضرت قاسم جریان مییابد بدین قرار است که ابتدا بر دختری جوان و ازدواج نکرده ( به نشان عروس قاسم) لباس عروسی ( تنپوشی سبزرنگ و سرپوشی سفیدرنگ) میپوشانند و دو شمع روشن نیز به دستهای عروس میدهند و یک سینی پر از نقل و نبات ، حنا، عود و شمع را در وسط میدان میگذارند.
چایینه خوانها با لباس تمیز رنگی و با وضعی مرتب وارد میدان میشوند و زنی که در اصطلاح «مُلایه» خوانده میشود، مداحی را آغاز میکند. سپس زنی در حین اجرای مراسم عروسی، کفنی آغشته به خون را به وسط میدان میآورد ( به نشانه رسیدن خبر شهادت قاسم در روز برگزاری مراسم عروسی) بعد از این حادثه چایینه خوان از حالت نمادین شادی و سرور در آمده و خود را پریشان کرده با خاموش کردن شمعها، روی سر عروس چادر سیاه ( به نشانه عزادار شدن عروس) میاندازد و بعد از خاموش کردن شمعها نوحهخوانی توسط ملایه شروع شده و مجلس ماتم و عزا میگردد.
چایینه خوانها دو زانو نشسته و سپس در حالت ایستاده به صورت حلقه وار دور میدان چرخیده و با کف دو دست بر پیشانی خود میکوبند .