آرتروز مفصل بین مهره‌ای در حقیقت التهاب مفاصل بین مهره‌ای در قسمت خلفی ستون مهره‌ها می‌باشد. در این مقاله اطلاعاتی در رابطه با این مشکل، علل وقوع آن، علائم ، تشخیص و درمان آن ارائه می‌گردد.
ستون مهره‌ها در انسان از 24 مهره تشکیل شده است و این مهره‌ها از طریق مفاصل بین مهره‌ای به یکدیگر متصل می‌باشند. به این صورت که هر یک از مهره‌های ستون مهره در انسان توسط دو مفصل بین مهره‌ای احاطه شده است. یک مفصل بین مهره‌ای دو سطح استخوانی دارد. هر مفصل بین مهره‌ای توسط پوشش یا کپسول ضخیمی از رباط‌ها احاطه شده است و حرکت آن به وسیله‌ی مایع سینوویال در مفصل و یک لایه صاف و هموار غضروف تسهیل شده است. مانند هر مفصل دیگری در بدن، هرگونه مشکل در مفصل بین مهره‌ای منجر به احساس درد و ناراحتی شدیدی می‌گردد. هر گونه بیماری مفصلی آرتروز نام دارد و بنابراین، بیماری مفاصل بین مهره‌ای به عنوان آرتروز مفصل بین مهره‌ای شناخته می‌شود. درد در مفصل بین مهره‌ای گردن مربوط به آرتروز مفصل بین مهره‌ای گردنی است در حالی که احساس درد در قسمت تحتانی کمر، مربوط به آرتروز مفصل بین مهره‌ای کمری می‌باشد.
علل
علت دقیق آتروز مفصل بین مهره‌ای تاکنون مشخص نیست، اما فرسودگی و ساییدگی مفصل معمولاً علت اصلی است. این بیماری نوعی آرتروز فرسایشی است که استئو آرتریت نیز نامیده می‌شود. سابقه‌ی درد کمر در گذشته نیز می‌تواند علت آن باشد. گاهی علت درد می‌تواند آزاد شدن برخی مواد شیمیایی در هنگام درد و در مجاورت مفصل بین مهره‌ای باشد. فرسودگی و ساییدگی در اطراف مفصل بین مهره‌ای سبب کاهش فاصله‌ی میان دو مهره می‌گردد، و سبب اصطکاک میان دو مفصل بین مهره‌ای و در نتیجه درد شدید می‌گردد. در برخی موارد نیز علت درد رباط‌های پاره شده و شکستگی‌ها می‌باشد.
علائم
مهم‌ترین علامت احساس درد در گردن یا قسمت تحتانی کمر می‌باشد. هیچ گونه علامت اختصاصی وجود ندارد، زیرا این علائم ممکن است مربوط به سایر مشکلات سلامتی نیز باشد. آرتروز مفصل بین مهره‌ای گردنی سبب ایجاد درد در گردن و نیز سردرد می‌گردد. دردی که منشأ آن آرتروز مفصل بین مهره‌ای است، با خوابیدن یا استراحت کردن بیشتر می‌شود. چرخیدن یا خم شدن بدن به سمت عقب سبب تشدید درد می‌گردد. آرتروز مفصل بین مهره‌ای کمری موجب ایجاد درد در قسمت تحتانی کمر می‌گردد و این درد معمولاً به کفل‌ها یا پاها منتشر نمی‌شود. گاهی خار استخوانی به درون مفصل بین مهره‌ای رشد می‌کند و مشکلات دیگری نظیر تنگی کانال نخاعی ایجاد می‌گردد که این مشکل سبب احساس خستگی و ضعف، درد و بی حسی در پاها و کفل‌ها می‌شود.
تشخیص
معمولاً آرتروز مفصل بین مهره‌ای تنها علت احساس درد در گردن و قسمت تحتانی کمر نیست. سایر مشکلات نظیر دیسک فرسوده و تخریب شده، آرتروز ستون فقرات، تنگی کانال نخاعی، و سایر موارد نیز در ایجاد درد نقش دارند. سی تی اسکن، تصویر برداری با اشعه‌ی ایکس یا ام آر آی می‌تواند به تشخیص این مشکل کمک کند. تصویربرداری از استخوان آزمایشی به منظور بررسی و یافتن ناحیه‌ی ملتهب طناب نخاعی است و برای تعیین کردن علت دقیق درد در ناحیه خلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. گاهی برای یافتن آرتروز مفصل بین مهره‌ای بی حسی موضعی به مفصل بین مهره‌ای تزریق می‌شود و اگر در فرد مبتلا سبب کاهش درد در نتیجه‌ی این تزریق گردد، آرتروز تشخیص داده می‌شود.
درمان
دارو درمانی، فیزیوتراپی و تزریقات سه درمان اصلی برای افراد مبتلا می‌باشند. خودداری از موقعیت‌هایی که سبب ایجاد درد می‌گردد، می‌تواند یک درمان آغازین باشد. درمان فیزیوتراپی کشش و انقباض به تقویت قدرت ماهیچه‌ای و در نتیجه حمایت از مفاصل کمک می‌کند. برخی داروها به کاهش درد ایجاد شده در اثر این مشکل کمک می‌کنند. تیلنول، ترامادول و کدئین از جمله داروهای کاهنده‌ی درد می‌باشند. داروهایی نظیر مورفین به منظور درمان درد بسیار شدید به کار می‌روند. همانطور که در تشخیص بیماری اشاره شد، تزریقات به کاهش درد به طور موقتی کمک می‌کنند. برای کاهش درد به مدت طولانی‌تر، تزریق استروئیدها به مفاصل بین مهره‌ای انجام می‌گیرد. گاهی روش‌هایی نظیر استفاده از رادیو فرکانس یا سرما درمانی به منظور قطع عصب مربوط به مفصل بین مهره‌ای آسیب دیده به کار می‌روند. این روش‌ها عصب را از بین نمی‌برند و ممکن است نیاز به تکرار درمان به فاصله‌ی شش ماه وجود داشته باشد. روش دیگر از بین بردن عصب سینو ورتبرال است که گاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد، در این روش به وسیله‌ی عبور جریان الکتریکی عصب کاملاً از بین می‌رود. این مشکل به ندرت نیاز به جراحی پیدا می‌کند.
این بیماری در افراد با سن بیشتر از 50 سال مشاهده می‌گردد. این مشکل نمی‌بایستی نادیده گرفته شود و درمان به موقع برای جلوگیری از پیامدهای بعدی این بیماری الزامی است.