به دلیل آنکه هم سکته مغزی و هم حمله قلبی، بیماریهایی هستند که با تشکیل لخته در عروق خونی و گرفتگی عروق همراه میباشند، اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته میشوند. اما، تفاوتهای بسیاری بین این دو اصطلاح وجود دارد. جهت پی بردن به تفاوتهای میان این دو، مقالهی ذیل را مطالعه نمایید.
هم حمله یا سکتهی قلبی و هم سکتهی مغزی اصطلاحاتی هستند که معمولاً توسط افرادی که دارای هیچ گونه پیشینهی پزشکی نیستند، به جای یکدیگر بکار برده میشوند و اگر چه علل وقوع آنها میتواند مشابه باشد، اما خود چیزهای متفاوتی را نشان میدهند. در حالی که حمله قلبی، همانطور که از نامش پیداست، به قلب اشاره دارد، سکتهی مغزی مرتبط با مغز میباشد. این تفاوت بزرگ میان یک حملهی قلبی و سکتهی مغزی است. هر دو این بیماریها میتوانند کشنده باشند و به دلیل شیوهی زندگی فرد رخ دهند. همچنین هر دو اساساً به دلیل انسداد شریانهایی که خون را به این دو ناحیه از بدن عرضه میکنند، ایجاد میشوند. این دو بیماری همچنین گاهی با تشنج (seizures) و آنژین اشتباه گرفته میشوند، اما باز هم بایستی گفت، اینها از یکدیگر بسیار متفاوت میباشند. تشنج به سکته مغزی ارتباط مییابد، در حالی که آنژین به حمله قلبی مربوط میشود.
تعریف سکته مغزی: سکته مغزی به عنوان مرگ ناگهانی بعضی از سلولهای مغزی به دلیل کمبود اکسیژن تعریف میشود و زمانی رخ میدهد که جریان خون به مغز دچار انسداد شده و یا یکی از عروق به مغز دچار پارگی شده باشد.
تعریف حمله قلبی: حمله قلبی به عنوان وقفه ناگهانی یا نارسایی در عرضه خون به قلب تعریف میشود، که به طور معمول ناشی از گرفتگی یا انسداد شریان کرونر بوده و اغلب با درد شدید قفسه سینه قابل تشخیص است.
سکتهی مغزی و حمله قلبی
سکتهی مغزی
سکته مغزی به علت انسداد عروق گردن یا مغز اتفاق میافتد. بسته به محل شریان، اثرات آن متفاوت میباشد. چنانچه انسداد در ساقه مغز رخ داده باشد، پیآمدهای آن، مشکل در کنترل دفع، تنفس، بلع، و از دست دادن هوشیاری را شامل میشود. چنانچه انسداد در بخش قدامی مغز رخ دهد، بر روی حافظه، گفتار، ارتباطات، و بخشی از مغز تأثیر میگذارد که کنترل تواناییهای منطقی، تحلیلی و سازماندهی فرد را بر عهده دارد. دو نوع سکته مغزی وجود دارد:
• آمبولیک: که در آن سکته مغزی در نتیجهی انسداد یا لختهای رخ میدهد که در جایی دیگر تشکیل شده و به سوی مغز حرکت کرده است.
• ترومبوز: که در آن سکته مغزی در خود مغز رخ میدهد و آن به دلیل انسداد در بخشی از عروق موجود در مغز میباشد.
حملهی قلبی
حمله قلبی به علت انسداد شریان در قلب رخ میدهد. انسداد معمولاً به دلیل لخته شدن خون و پلاک ایجاد میشود. پلاک تجمع کلسترول در عروق میباشد. این تجمع در طی یک دورهی زمانی رخ داده، و به اندازه کافی بزرگ میشود که شریان را مسدود سازد و سپس ترکهایی ایجاد میکند که در آن پلاکتهای خون چسبیده و تشکیل لخته میدهند. چنانچه این لخته جدا شده و به سمت قلب حرکت کند، از جریان خون در آن شریان جلوگیری میکند. هنگامی که جریان خون به قلب به مدت بیش از چند دقیقه مسدود شود، عضلات قلب شروع به از بین رفتن کرده و موجب حمله میشود.
در ذیل تفاوتهای دیگر میان حملهی قلبی و سکتهی مغزی آورده شده است.
سکتهی مغزی
|
حملهی قلبی
|
سکتهی مغزی اصولاً با مغز در ارتباط است
|
حملهی قلبی همانطور که از نامش پیداست، با قلب ارتباط مییابد.
|
معمولاً در صورت وقوع سکتهی مغزی، درد ناچیز بوده و یا حتی دردی احساس نمیشود. معمولاً پس از دست دادن حس در یک قسمت از بدن مانند دست و پا یا صورت، حملات اتفاق میافتند.
|
در صورت وقوع حملهی قلبی، درد بسیار احساس میشود و معمولاً با گرفتگی در عضلات قفسه سینه یا قلب مشخص میشود.
|
در این وضعیت، عروقی که خون را به مغز انتقال میدهند، یا بسته و یا پاره میشوند و به ترتیب مانع از عرضهی خون شده و یا موجب خونریزی میگردند.
|
در صورت وقوع حمله قلبی، عروق پاره نمیشوند. آنها معمولاً بسته شده و در نتیجه عرضهی خون را قطع کرده و عملاً قلب را سرکوب یا خفه کرده و عضلات آن را از بین میبرند.
|
به دو نوع طبقهبندی میشود، هموراژیک، و ایسکمیک ـ که به ترتیب نشان دهندهی پارگی عروق و بسته شدن عروقی است که خون را به مغز میرسانند.
|
نوع حملات قلبی به عوامل مختلفی مانند شدت آسیب سلولی، میزان انسداد، و محل انسداد بستگی دارد.
|
بسته به شریانی که متأثر از این وضعیت قرار میگیرد، بر قسمتی از مغز تأثیر میگذارد. تمام مغز به یکباره متوقف نمیشود.
|
تمام قلب تحت تأثیر قرار میگیرد. در صورت وقوع حملهی قلبی به دلیل آنکه تمام اندام متوقف میشود، هیچ قسمتی از قلب در امان نمیماند.
|
سکته مغزی میتواند موجب شود قسمتهایی از بدن، و نه لزوماً تمام بدن، دستخوش رنج و تغییر شوند. بسته به این که خون رسانی به کدام بخش از مغز متوقف شده است، ناحیهای از بدن که توسط آن بخش از مغز کنترل میشده است، تحت تأثیر قرار میگیرد.
|
در مورد حملهی قلبی، هیچ ناحیهای از بدن به طور اخص انتخاب نمیشود. قلب جریان خون را به تمامی نقاط بدن کنترل میکند، به این معنی که یک حملهی قلبی تمام بدن را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
|
سکتهی مغزی میتواند منجر به فلج کلی یا جزئی شود. و یا حتی ناحیهی خاصی از بدن فلج شود.
|
در مورد حملهی قلبی بایستی گفت که ماهیچههای قلب بیشتر از هر ناحیه از بدن ضعیف میشوند و فرد را مستعد حملات بیشتری در آینده میسازند.
|
متداولترین علائم سکتهی مغزی شامل موارد ذیل است:
-
لکنت زبان، اختلال و گیجی در درک آنچه که توسط اطرافیان گفته شده، عدم توانایی در ساختن جملات به هم پیوسته و دارای ارتباط منطقی و غیره
-
مشکلات بینایی، مانند کاهش بینایی در یک یا هر دو چشم، و یا سردرد و میگرنهای ناگهانی و غیر قابل توضیح
-
وخامت در هماهنگی حرکات، سرگیجه، یا تلوتلو خوردن به هنگام تلاش برای راه رفتن
-
ضعف در عضلات، از دست دادن حس و یا بیحسی در قسمتهای مختلف بدن ـ قسمتهایی از یک طرف بدن و غیره
|
متداولترین علائم حملهی قلبی عبارتند از:
-
درد در قفسه سینه، فک، و یا حتی گردن.
-
سنگینی، فشار، احساس تنگی یا فشار از ناحیهی قلب، تنگی در قفسه سینه، و غیره
-
درد در دستها، به خصوص در بازوی چپ و بین استخوانهای کتف و غیره
-
عرق سرد ناگهانی شبیه به اضطراب، تنگی نفس و یا مشکل در تنفس.
|
این وضعیت خواه سکتهی مغزی باشد و خواه حملهی قلبی، به منظور جلوگیری از شدیدتر شدن آسیب وارده، هر دو نیازمند فوریتهای پزشکی هستند. هر ثانیه در این وضعیتهای بحرانی دارای اهمیت است. هر چه سریعتر درمان صورت گیرد، نتیجهی حاصله بهتر خواهد بود. به محض آنکه فکر کردید خودتان و یا کسی که کنار شما است هر یک از علائم فوقالذکر را از خود نشان میدهد، بلافاصله با اورژانس یا 115 تماس بگیرید. با استفادهی بهینه از زمان و دقایق میتوانید جان خود و فردی را نجات دهید.