آپنه خواب یا وقفه‌ی تنفسی در خواب اختلالی است که با توقف یا قطع موقت تنفس در طول خواب مشخص می‌شود. مردان نسبت به زنان احتمال بیشتری دارند که به این عارضه دچار شوند. علل، علائم و گزینه‌های درمانی موجود برای این بیماری را در این مقاله مورد بحث قرار می‌دهیم.
آپنه خواب نوعی اختلال خواب است، که باعث توقف غیر طبیعی تنفس به هنگام خواب می‌شود. این وضعیت در میان مردان شایع‌تر است. با این حال، زنان نیز ممکن است دچار این عارضه گردند. در واقع، خطر ابتلا به این بیماری در زنان می‌تواند بطور قابل توجهی پس از یائسگی افزایش یابد.
اساسا سه نوع آپنه خواب وجود دارد که عبارتند از: آپنه‌ی خواب انسدادی، مرکزی، و پیچیده یا مختلط. هر یک از انواع آن به دلیل عوامل مختلفی ایجاد می‌شود، اما علائم آنها معمولاً با یکدیگر همپوشانی دارند، به طوریکه تشخیص نوع خاص آن را مشکل می‌سازد. علائم این اختلال خواب در زنان نسبت به مردان کمتر بارز و آشکار است. بنابراین، این امر می‌تواند تشخیص آن را در زنان با مشکل مواجه سازد.
علل آپنه خواب
همانطور که پیش از این عنوان شد، سه نوع آپنه خواب وجود دارد که از میان آنها آپنه‌ی انسدادی خواب شایع‌تر می‌باشد. این آپنه عمدتاً به دلیل شل شدن عضلات پشت گلو در طول خواب رخ می‌دهد. این امر موجب می‌شود راه‌های هوایی بسته و تنگ شوند که این به نوبه‌ی خود منجر به توقف لحظه‌ای تنفس می‌شود.
آپنه مرکزی خواب خیلی شایع نمی‌باشد، و به دلیل ضعف و ناتوانی مغز در فرستادن پیامهایی به عضلاتی که مسئول کنترل تنفس می‌باشند، رخ می‌دهد. آپنه‌ی پیچیده یا مختلط خواب می‌تواند به دلیل هر دو آپنه‌ی انسدادی و مرکزی اتفاق افتد. عوامل اصلی ریسک و خطر برای این عارضه، چاقی و یا اضافه وزن، فشار خون بالا، سن، سابقه خانوادگی، مرد بودن، اختلالات قلبی، بیماری‌های عصبی، سکته مغزی، انحراف بینی (انحراف تیغه‌ی بینی)، بزرگ شدن لوزه‌ها، مصرف بیش از حد داروهای آرام بخش و مسکن، و کشیدن سیگار را شامل می‌شود.
علائم آپنه خواب
نشانه معمول این بیماری خروپف است. خروپف هنگامی که فرد به پشت خوابیده باشد می‌تواند به ویژه با صدای بلندتر و آزار دهنده به گوش رسد. خروپف با صدای بلند معمولاً در آپنه انسدادی خواب مشاهده می‌شود. با این حال، تنها به این خاطر که در حیل خواب خروپف می‌کنید، بدان معنا نیست که مبتلا به این اختلال خواب هستید. نمی‌توان گفت که همه‌ی افرادی که خروپف می‌کنند، دچار آپنه‌ی خواب هستند. به غیر از خروپف، برخی دیگر از علائم شایع این بیماری، خرخر یا خرناس، نفس نفس زدن، خفگی، و مکث‌های طولانی در تنفس را شامل می‌شود.
این بیماری می‌تواند با ایجاد وقفه‌های موقت در تنفس، مانع از خواب عمیق فرد شود. و می‌تواند موجب خواب آلودگی مفرط در طول روز شود. بسیاری از زنان و مردان مبتلا به این بیماری ممکن است به حالت نفس نفس زنان از خواب بیدار شوند. غیر از این موارد، سردردهای صبحگاهی، بی‌خوابی، تکرر ادرار در طول شب، پاهای بی‌قرار، کج خلقی، کاهش تمرکز، فراموشی و افسردگی می‌توانند برخی از علائم دیگر این اختلال به حساب آیند.
علائمی مانند خروپف با صدای بلند، تجربه‌هایی از قطع تنفس، این طرف و آن طرف شدن‌های مکرر در حین خواب، و حمله‌های نفس تنگی معمولاً توسط اطرافیان مشاهده می‌شود. برخی از علائمی که معمولاً بیشتر در زنان مشاهده می‌شود، خیلی به این اختلال خواب اختصاص نداشته و به همین دلیل ممکن است از وجود این عارضه مطلع نشوند. چنین علائمی شامل، خستگی، بی خوابی، سردرد صبحگاهی، بیدار شدن از خواب با خشکی دهان یا گلو درد، اختلالات خلقی، خواب آلودگی روزانه، کج خلقی، پاهای بی‌قرار، درد عضلانی، و کمبود انرژی می‌شود.
درمان
موارد خفیف آپنه خواب را می‌توان با برخی تغییرات در شیوه زندگی برطرف نمود. این اختلال خواب را می‌توان با کاهش وزن، ترک سیگار، محدود کردن مصرف آرام بخش‌ها، اجتناب از مصرف کافئین، خوابیدن به پهلو بجای خوابیدن به پشت، و حفظ یک برنامه مناسب خواب تحت کنترل در آورد. اما اگر ماهیت بیماری شدید باشد، آنگاه، مصرف داروهای مناسب همراه با ایجاد تغییراتی در شیوه‌ی زندگی ممکن است نیاز باشد.
آپنه انسدادی خواب را می‌توان با دستگاه‌های کمک تنفسی مانند فشار مثبت مداوم در راه هوایی (CPAP)، دستگاه‌های فشار راه هوایی قابل تنظیم، و دستگاه‌های دهانی درمان کرد. گاهی اوقات، جراحی ممکن است مورد نیاز باشد. آپنه خواب مرکزی و پیچیده معمولاً با اکسیژن اضافی و دستگاه‌های کمک تنفسی مانند فشار مثبت مداوم در راه هوایی یا CPAP، دستگاه‌های بای‌پاپ یا فشار مثبت مسیرهای هوایی سطح بی (BPAP)، و هواگیری فرمان‌یار انطباقی (ASV) درمان می‌شوند.
هر چند معروف است که آپنه خواب در مردان شایع‌تر است، زنان نسبت به این عارضه در امان نیستند. بنابراین، آنها نیز بایستی هوشیار باشند و هرگونه علامتی که می‌تواند با این عارضه مرتبط باشد را به پزشک خود اطلاع دهند. ارزیابی دقیق می‌تواند تشخیص زود هنگام این بیماری را تضمین ساخته، که خود می‌تواند به جلوگیری از عوارضی مانند بیماری‌های قلبی عروقی کمک کند.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود.
