عفونت گوش اگرچه در کودکان شایع‌تر می‌باشد، اما نمی‌توان آن را به عنوان بیماری نادر در بزرگسالان در نظر گرفت. در بزرگسالان این عفونت ناشی از عوارض باکتریایی و یا ویروسی همچون سرماخوردگی معمولی است. عفونت گوش علائمی مانند انسداد گوش، از دست دادن موقت شنوایی، درد در گوش و غیره را بوجود می‌آورد.
گوش ما شامل سه بخش اصلی ـ گوش داخلی، گوش میانی، و گوش خارجی است. و به گونه‌ای عمل می‌کند که طول موج صدا از طریق گوش خارجی عبور کرده و به بخش میانی (کانال گوش) رسیده و از طریق این کانال این ارتعاشات به گوش داخلی رهسپار می‌شوند. عوارض مختلفی می‌توانند توانایی شنوایی فرد را تحت تأثیر قرار داده و تعدادی موجب بروز عفونت گوش می‌شوند.
اوتیت میانی متداول‌ترین عفونت گوش تجربه شده است. این بیماری که همچنین تحت عنوان عفونت گوش میانی شناخته می‌شود، با التهاب گوش میانی ایجاد می‌شود. هنگامی که باکتری یا عفونت‌زاهای ایجاد کننده‌ی سرماخوردگی، گلو درد، و دیگر مشکلات تنفسی به گوش میانی پخش می‌شوند، ایجاد التهاب می‌نمایند. اوتیت خارجی که همچنین تحت عنوان گوش شناگران و یا عفونت گوش خارجی شناخته می‌شود، نوع دیگری از عفونت بوده که بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
اوتیت میانی و یا عفونت گوش میانی
فاصله‌ی کوچکی در عقب پرده گوش که در آن سه استخوان کوچک ارتعاشات را گرفته و آنها را به گوش داخلی عبور می‌دهند، را گوش میانی گویند. این ناحیه با دستگاه تنفسی فوقانی از طریق کانال کوچکی به نام شیپور استاش متصل می‌شود. عفونت گوش میانی به دو نوع طبقه‌بندی می‌شود:
اوتیت میانی حاد ـ این نوع به طور کلی بعد از یک عفونت ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی مانند آنفلونزا یا سرماخوردگی، و یا هر نوع عفونت تنفسی دیگر رخ می‌دهد.
اوتیت گوش میانی مزمن ـ اوتیت میانی در حال پیشرفت بوده که به دلیل آنکه پرده‌ی گوش به شدت پاره شده اتفاق افتاده و معمولاً به دنبال اوتیت مدیای حاد می‌باشد.
علائم
تب
انسداد گوش
سرگیجه
کاهش موقت شنوایی
درد و خارش داخل گوش
تخلیه‌ی چرک
پوسته پوسته شدن پوست
گلو درد
ناراحتی معده و اسهال (بسیار نادر)
علل احتمالی
مایعی که گوش میانی حمل می‌کند، از طریق شیپور استاش به سمت گلو تخلیه می‌شود. هنگامی که انسداد و یا تورمی در این مجرا وجود داشته باشد، مایع شروع به تجمع در گوش میانی می‌کند. به دلیل این افزایش یا تجمع مایع، عوامل مختلف باکتریایی و ویروسی به راحتی کشت یافته، منجر به عفونت می‌شود. پس از آن، سلول‌های سفید خون با سرعت از جریان خون جهت مبارزه با عفونت حرکت کرده و در طول این روند، تجمعی از باکتری‌های کشته شده و سلول‌های سفید مرده ایجاد شده و منجر به تشکیل چرک در گوش میانی می‌دهد. به دلیل تجمع این چرک، پرده‌ی گوش واستخوان‌های گوش میانی به راحتی قادر به حرکت نبوده، موجب مشکلات شنوایی برای فرد می‌شوند. چند دلیل مسدود و یا متورم شدن شیپور استاش عبارتند از:
• قرار گرفتن در معرض مکرر دود
• عفونت‌های تنفسی فوقانی
• آلرژی
اوتیت گوش خارجی همچنین تحت عنوان گوش شناگر یا عفونت گوش خارجی
ناحیه‌ی خارجی قابل رؤیت گوش، شامل لاله گوش (ساختار غضروفی گوش خارجی)، و مجرای گوش خارجی است. عملکرد اصلی آن جمع‌آوری انرژی صوتی و هدایت آن بر روی پرده گوش بوده که بخشی از گوش میانی است. عفونت در بخش خارجی گوش بیشتر در میان شناگران رواج داشته و علت نامگذاری آن هم همین است. بسیاری اوقات، شناگر در حین شنا، آب کلر آلوده شده همراه با میکروارگانیسم‌ها و باکتری‌های مختلف در گوش به دام افتاده و ایجاد عفونت می‌کنند. در بسیاری موارد، عفونت در گوش خارجی ناشی از التهاب مجرای گوش خارجی ایجاد می‌شود.
علائم
از دست دادن کمی از شنوایی
تورم غدد لنفاوی در گلو
تب خفیف
خارش و پوسته پوسته شدن پوست
ترشحات آبکی یا چرک مانند
احساس فشار و پر بودن مداوم
درد شدید، که با حرکت نرمه‌ی گوش یا فک بدتر می‌شود
علل احتمالی
اوتیت خارجی بوسیله‌ی قارچ یا باکتری که به گوش در شرایط بسیار مرطوب حمله می‌کنند، ایجاد می‌شود. شنای مکرر احتمال بروز این عفونت را افزایش می‌دهد. غیر از شنا، علل مختلف دیگر که منجر به این نوع عفونت می‌شوند عبارتند از:
• خارش گوش با ناخن
• استفاده مداوم از هدفون و یا سمعک
• تمیز کردن گوش با سنجاق مو
• آلرژی ناشی از محصولات مو یا جواهرات
• تعریق شدید
• رطوبت بیش از حد در گوش خارجی
گزینه‌های درمانی عفونت گوش
از کلینیک پزشکی:
قطره‌های ضد قارچ جهت درمان عفونت‌های قارچی
قطره‌های اسیدی گوش جهت از بین بردن باکتری عامل عفونت
قطره‌های کورتیکواستروئید گوش جهت التهاب و تورم ایجاد شده
قطره‌های آنتی بیوتیک گوش جهت عفونت‌های مختلف باکتریایی
کپسول‌های آنتی بیوتیک مانند فلوکلوگزاسیلین
مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن، استامینوفن، ناپروکسن و کدئین (در موارد شدید)
داروهای ضد التهابی جهت تسکین التهاب و درد
در صورتی که آنتی بیوتیک‌هایی که در بالا ذکر شد، عفونت را درمان و یا پاک نکردند، پزشک ممکن است توصیه به انجام عمل جراحی جزئی نماید. این روش شامل وارد نمودن یک سوزن استریل و تخلیه‌ی چرک است.
توجه: هرگز این روش را خودتان امتحان نکنید.
درمان‌های خانگی:
کمپرس آب گرم ـ حوله‌ای را در آب گرم فرو برده و اجازه دهید گرمای آن درد گوش را تسکین دهد. این روش را به صورت پی در پی تکرار کنید.
سیر ـ یک حبه سیر پخته شده را در گوش گذاشته (آن را به سمت کانال یا مجرای گوش هل ندهید)، و آن را با یک گلوله پنبه بپوشانید. به مدت یک روز آن را نگه دارید. این کار را به مدت 2 تا 3 روز با سیر تازه تکرار کنید. سیر به خارج شدن عفونت کمک می‌کند. روغن سیر نیز می‌تواند بجای حبه سیر مورد استفاده قرار گیرد.
بخور روغن اسطوخودوس و اکالیپتوس ـ یک کاسه پر از آب را جوشانده و 2 تا 3 قطره از هر دو روغن اشاره شده را درون آن بچکانید. اکنون این بخار را استنشاق نموده و اجازه دهید به مجرایی برسد که گوش، بینی و گلو را به یکدیگر متصل می‌کند.
شیر مادر ـ چند قطره از شیر مادر را درون گوش ریخته و آن را با یک گلوله پنبه بپوشانید. این کار را 2 تا 3 مرتبه در روز تکرار کرده و نتایج مثبت آن را مشاهده نمایید، به این دلیل که شیر مادر حاوی آنتی بیوتیک‌های خاصی است که به درمان عفونت کمک می‌کنند.
با آنکه اکنون از تمام علائم عفونت گوش در بزرگسالان و همچنین کودکان اطلاع یافتید، بدون تجویز پزشک متخصص هیچ گونه دارویی مصرف و مورد استفاده قرار ندهید. با این کار ممکن است در نهایت وضعیت را بدتر سازید. به علاوه، توصیه می‌شود که از هرگونه رطوبت غیر از قطره‌های تجویزی به درون گوش خودداری کنید. بایستی از راه‌کارهای سنتی مانند ریختن روغن گرم در گوش به طور کامل خودداری کنید به این دلیل که این گرما ممکن است درد را برای مدتی از بین ببرد، اما عفونت یا بدتر می‌شود و یا روند بهبودی با روغن متوقف می‌شود.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و به هیچ وجه قصد جایگزینی توصیه‌های کارشناس و متخصص پزشکی را ندارد.
