دکتر سلطانعلی محبوب
یک رژیم غذایی سالم برای بارداری سالم ضروری است. تغذیه مناسب از این لحاظ اهمیت دارد که مادر باردار میتواند از تامین مواد مغذی لازم برای رشد کودک اطمینان حاصل کند.
انرژی
انرژی مورد نیاز در افراد مختلف متفاوت است. افزایش نیاز به انرژی در سه ماهه اول بارداری 100 کیلوکالری و در سه ماهه دوم و سوم 300 کیلوکالری میباشد.
اسید فولیک
فولات یا اسید فولیک برای افزایش حجم خون مادر و کاهش خطر نقص لوله عصبی کودک لازم است. رژیم غذایی به تنهایی قادر به تامین فولات مورد نیاز نیست؛ به همین دلیل به همه زنان توصیه میشود سه ماه قبل از لقاح تا سه ماه پس از بارداری روزانه 400 میکروگرم مکمل فولات مصرف کنند.
آهن
آهن برای حفظ سطوح کافی خون جهت رشد جنین و جفت ضروری است. از آنجا که بیشتر زنان به اندازه کافی ذخیره آهن برای تامین نیازها ندارند، معمولا دوز 30 میلیگرم در روز طی سه ماهه دوم و سوم توصیه میشود. مصرف غذاهای غنی از آهن، مانند گوشت قرمز، ماهی، مرغ، میوه های خشک، غلات کامل نان و غلات غنیشده با آهن نیز میتواند از کمخونی فقر آهن پیشگیری کند.
کلسیم و ویتامین D
کودک کلسیم مورد نیاز برای سلامت استخوانها و دندان ها را از مادر تامین میکند. بسته به سن، مصرف 1300-1000 میلیگرم کلسیم و 200 واحد بینالمللی ویتامین D توصیه میشود. مصرف روزانه چهار تا شش وعده غذاهای غنی از کلسیم میتواند این نیاز را برطرف کند.
غذاهایی که در دوران بارداری باید از مصرف آنها اجتناب کرد
1)گوشت خام و غذاهای دریایی: گوشتهای نپخته و غذاهای دریایی غیرمعمول به علت خطر مسمومیت لیستریا و سالمونلا نباید مصرف شوند. 2)غذاهای دودی: این مواد نیز احتمال آلودگی با لیستریا را دارند؛ اما اگر به طور کامل پخته یا کنسرو شده باشند، مصرف آنها مانعی ندارد.
4) تخم مرغ خام: تخم مرغ خام ممکن است حاوی سالمونلا باشد. 5) ماهیهایی با مقادیر زیاد جیوه: مصرف کوسه ماهی، اره ماهی، شاهماهی و ماهی خال منخالی باید به کمتر از دو وعده در هفته محدود شود. 6) پنیرهای غیرپاستوریزه: مصرف پنیرهای نرم و غیرپاستوریزه ممنوع است و تنها از پنیرهای پاستوریزه باید استفاده کرد. 7) جگر سیاه: با وجودیکه جگر منبع غنی از آهن، است، به دلیل وجود سطوح بالایی از ویتامین A (که میتواند برای کودک مضر باشد) مصرف مقادیر بالای آن توصیه نمیشود. 8) شیر و آبمیوه غیرپاستوریزه 9) الکل: مصرف الکل منجر به ناهنجاری در جنین و نقایص نوزادی میشود.
غذاهای غنی از آهن
مصرف غذاهای غنی از آهن میتواند برای پیشگیری از کمخونی فقر آهن در زنان مفید باشد. نوع منبع آهن نیز در جذب آهن مهم است. منابع حیوانی دارای آهن هم هستند و درصد جذب بالایی دارند؛ در حالیکه منابع گیاهی اغلب حاوی آهن غیرهم میباشند که جذب آن از آهن هم کمتر است. جگر گاو و گوسفند و مرغ، گوشتها، ساردین و میگو از مهمترین منابع آهن هم هستند.
غلات صبحانه، لوبیا و عدس پخته، کنسرو لوبیا، سیب زمینی پخته با پوست و ماکارونی غنیشده از منابع مهم آهن غیرهم است. هشدار: به دلیل محتوای بالای ویتامین A که برای جنین مضر است، زنان باردار باید از خوردن مقادیر زیاد جگر خودداری کنند. برخی مواد غذایی، از جمله ویتامین C و گوشت، جذب آهن را افزایش میدهند.
عوامل افزایشدهنده جذب آهن
از مهمترین عوامل افزایشدهنده جذب آهن غیرهم میتوان به مواد زیر اشاره کرد:
1)گوشتها: ماهی و مرغ 2)میوهها: پرتقال، آب پرتقال، طالبی، توت فرنگی، گریپ فروت و غیره 3) سبزیجات: کلم بروکلی، گوجه فرنگی، آب گوجه فرنگی، سـیب زمینی، فلفل سبز و قرمز 4) حبوبـات و سبوس 5) محصولات سویا...
برای خواندن بخش دوم- بیمه بارداری با تغذیه مناسب- اینجا کلیک کنید.