سلامت دهان و دندان ارتباط مستقیم و تنگاتنگی با سلامت فردی و حال خوب او دارد. توانایی جویدن و قورت دادن غذا برای داشتن تغذیه‌ای مناسب و در نتیجه جسمی سالم بسیار مهم و اساسی است. از سوی دیگر هر گونه مشکل در زیبایی دندانها، می‌تواند تاثیری منفی در توانایی افراد در ارتباط گیری، حرف زدن وخندیدن و درنتیجه کاهش اعتماد به نفس آنها داشته باشد.
بیماریهای دهان و دندان را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد:
1- پوسیدگی ها
2- فرسایش و سایش دندانها
3- بیماریهای پریودنتال و بیماریهای لثه
در بین این بیماری ها، پوسیدگی دندانها، مرسوم‌ترین مشکلی است که افراد با آن روبرو می‌شوند. فاکتورهای اساسی برای اجتناب از پوسیدگی دندان عبارتند از: بهداشت دهان و دندان، استفاده از فلورین و دوری از مصرف موادغذایی پوسیدگی زا، مثل شیرینی جات و کربوهیدراتها. ولی چه چیز دیگری را باید به یاد داشت؟
* قند ساده (قند معمولی مانند آبنباتها)، بیشتر از قند موادی مانند پاستا، برنج، نان و میوه ها، پوسیدگی زاست. هر ماده‌ای که دارای کربوهیدرات باشد، باعث پوسیدگی می‌شود. این در مورد نان هم صادق است که گاهی وقت‌ها ممکن است آسیبی به مراتب بیشتر از آبنباتها به دندان برساند.
*ریسک پوسیدگی دندانها با مصرف مواد غذایی‌ای که به دندان می‌چسبند، به مراتب بیشتر از موادغذایی‌ای است که خیلی سریع و بلافاصله بعد از خوردن در دهان حل شده و ناپدید می‌شوند. سیب زمینی سرخ شده وچیپس ها، برای مدت طولانی تری در مقایسه با آب نباتها، به دندان می‌چسبند و فضای اسیدی بیشتری ایجاد می‌کنند. شکرهای قابل حل موجود در آبنباتها، در زمان کوتاهی ناپدید شده و در نتیجه آسیب کمتری به دندانها می‌رسانند.
*خوردن یا آشامیدن بیش از حد هم آسیب رسان است. چون بدین ترتیب به مینای دندان فرصت کافی داده نمی‌شود که به طور کامل به بهینه سازی و بازیابی خود بپردازد. به همین خاطر توصیه می‌شود که در طول شبانه روز حداکثر شش وعده غذایی خوراکی و نوشیدنی حاوی کربوهیدرات مصرف کنید.
*پنیرهای چرب، بزاق دهان را بیشتر کرده و از دندانها محافظت بیشتری می‌کنند. درعین حال، پنیر دارای کلسیم، فسفات و کازئین (نوعی پروتئین موجود در مواد لبنی که دندانها را در مقابل از دست دادن مواد معدنی محافظت می‌کند) است. خوردن یک تکه پنیر، در حقیقت عملکرد اسیدهای تولید شده توسط مواد غذایی با کربوهیدرات بالا که در غذاهایمان مصرف می‌شود را خنثی می‌کند.
*شیر درعین حال دارای کلسیم، فسفات و کازئین است و شکر موجود در شیر (لاکتوز)، کمتر از هرنوع شکر دیگری، پوسیدگی زاست. وقتی قهوه و چای را با شیر بنوشید، آسیب کمتری به دندانهای شما وارد می‌شود.
*باکتری‌های موجود در دهان، نمی‌توانند شیرین کننده‌های مصنوعی مثل ساکارین، سیکلامات، آسه سولفام K و آسپارتام و مواد جایگزین شکر (مثل ایزومالت، سوربیتول وزایلیتول) را تبدیل به مواد دیگری بکنند و از همین رو این مواد چندان آسیب رسان نیستند. آدامس‌های بدون قند، ترشح بزاق دهان را افزایش داده و مانع از پوسیدگی دندان می‌شوند. مصرف این آدامس‌ها بعد از یک وعده غذایی، به پاکسازی سریع‌تر دندانها کمک زیادی می‌کنندد.
*فرسایش دندانها، به معنای از دست رفتن بافت سرسخت دندان است که برروی سطح دندانها قرار دارند. این اتفاق ممکن است در پی یک پروسه شیمیایی ، به عنوان مثال در پی یک حمله اسیدی صورت بگیرد. دررژیم غذایی ما، برخی نوشیدنی‌ها و یا مواد خوراکی اسیدی هستند که سرعت فرسایش دندان را افزایش خواهند داد.
*توصیه می‌شود که درطول روز از خوردن و آشامیدن مواد اسیدی جلوگیری کرده و فقط به مصرف موادغذایی اصلی بسنده کنید. هر روز دست کم 2 بار دندانهایتان را با استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک کنید. بنا به همین دلیل هم هست که دندان پزشکان توصیه می‌کنند که بچه‌ها برای ناهار،آبمیوه‌های بسته‌بندی شده با خود به مدرسه نبرند.
*بلافاصله بعد از خوردن این موادخوراکی یا نوشیدنی‌های اسیدی، نباید دندانهایتان را مسواک کنید. چون این اتفاق می‌تواند فرسایش دندانها را افزایش دهد.
*جویدن آدامس بدون قند، به از بین بردن و خنثی کردن اثر این اسیدها کمک زیادی می‌کند.
