دلایل چاقی مفرط

چاقی مفرط یک بیماری تهدید کننده‌ی زندگی است که می‌تواند منجر به خطراتی برای سلامت انسان علاوه بر ایجاد مشکل در عملکرد جسمی عمومی مانند راه رفتن یا حتی تنفس گردد.
بر اساس آمار موجود، چاقی به یک سطح همه‌گیر در آمریکا رسیده است. بر اساس آمار سازمان جهانی سلامت، جزایر ساموآ در اقیانوس آرام حداکثر تعداد افراد چاق یعنی 5/93 درصد از جمعیت این منطقه را در سال 2010 دارا می‌باشد. افراد چاق از انواع بیماری‌ها و اختلالات مانند دیابت نوع 2، مشکلات قلبی و پوکی استخوان به میزان بیشتری نسبت به سایر افراد جامعه رنج می‌برند.

شاخص توده ی بدن یا BMI

شما ممکن است به جداول قد – سن – وزن مراجعه کنید و بررسی کنید که آیا وزن شما در محدوده‌ی نرمال است یا خیر. ماشین حساب‌های موجود در سایت‌های مختلف می‌تواند به محاسبه‌ی شاخص توده‌ی بدن شما کمک کند. شاخص توده‌ی بدن پارامتری بوده که به منظور اندازه گیری چاقی مورد استفاده قرار می‌گیرد. جدول زیر را به دقت مطالعه کنید.

نتایج شاخص توده‌ی بدن محاسبه شده

BMI محاسبه شده	نتیجه گیری
BMI <>	کمبود وزن شدید
BMI <>	وزن پایین
BMI = 5/18 تا 25	نرمال یا وزن بهینه
BMI > 25	اضافه وزن
BMI = 30 یا BMI > 30	چاق
BMI = 40 یا BMI > 40	چاقی مفرط

شما می‌توانید از فرمول زیر به منظور محاسبه‌ی شاخص توده‌ی بدن خود استفاده کنید.
BMI توده (در پوند) × 703 / (ارتفاع (در اینچ)) 2
معمولا، افرادی که دارای 50 – 100 درصد بالای وزن ایده آل خود هستند، دچار چاقی مفرط می‌باشند.

علل چاقی مفرط

رژیم غذایی نادرست: فست فودها ارتباط نزدیکی با چاقی دارند. مصرف منظم غذاهای فراوری شده با چربی مانند سیب زمینی سرخ کرده، همبرگر، کوکتل‌های شیری، غذاهای بسته بندی شده و غذاهای سرخ شده منجر به اضافه وزن بیش از حد می‌گردند. مصرف بالای چربی‌های اشباع شده، کربوهیدرات‌های ساده، غذاهای دارای کلسترول بالا مانند گوشت قرمز، شیرینی، دسر، بستنی، کیک، محصولات لبنی پرچرب و غیره نیز منجر به اضافه وزن بالا می‌گردند. رژیم غذایی نادرست، رژیم غذایی نامتعادل و عادت‌های غذایی غلظ نیز منجر به بروز چاقی می‌شوند. مصرف بیش از حد کالری می‌تواند منجر به بروز چاقی مفرط شود.

فقدان فعالیت‌های فیزیکی

سبک زندگی امروزه و عدم وجود ورزش شاید یکی از علل اصلی ایجاد چاقی مفرط در بین افراد جامعه باشد. و والدین زمان کافی برای بردن آن‌ها به پارک و یا زمین‌های بازی ندارند. این امر باعث شده تا کودکان بیشتر وقت خود را صرف گذراندن بازی‌های کامپیوتری و نشستن پای اینترنت و چت با دوستان خود کنند که این موارد منجر به افزایش وزن مفرط آن‌ها می‌گردد. حتی بزرگسالان نیز بیشتر وقت خود را در جلوی کامپیوتر می‌گذرانند و امروزه کامپیوتر به بخش ثابتی از هر شغل و حرفه، کسب و کار و سازمانی تبدیل شده است. استفاده از ماشین آلات در هر زمینه‌ای باعث کاهش قابل توجه فعالیت‌های فیزیکی افراد شده است.

استعداد ژنتیکی

عوامل ژنتیکی نقش مهمی در بروز چاقی ایفاء می‌کنند. افرادی که سابقه‌ی فامیلی چاقی دارند، احتمال بیشتری وجود دارد که به اضافه وزن مبتلا شوند.

بیماری‌ها و اختلالات

بیماری‌های خاصی مانند کم کاری تیروئید منجر به افزایش وزن می‌شود. تجمع چربی و حفظ مایعات منجر به افزایش وزن می‌شود. اختلالات کلیوی منجر به تجمع مایعات در بدن می‌شود. کمبود اسیدهای چرب ضروری می‌تواند منجر به عدم تعادل هورمونی و افزایش وزن شود، چون اسیدهای چرب به منظور تولید هورمون‌ها و حفظ نرخ سوخت و ساز بدن مورد نیاز می‌باشند. اختلالات مربوط به خوردن مانند ولع غذا نیز مسئول افزایش وزن می‌باشد. سندروم کوشینگ که شامل افزایش هورمون کورتیزول است نیز می‌تواند منجر به تجمع چربی در صورت، شکم و قسمت فوقانی کم گردد. بیماری‌های قلبی و کبدی و دیابت برخی از عوامل شایع چاقی مفرط می‌باشد.

داروها

داروهای خاصی می‌تواند منجر به افزایش وزن شوند. برای مثال، داروهایی که به عنوان بخشی از جایگزین هورمونی تجویز می‌شود و قرص‌های ضد بارداری که حاوی استروژن هستند نیز می‌توانند باعث بروز چاقی مفرط شده و اغلب منجر به احتباس مایعات می‌شوند. استروئیدها، داروهایی ضد التهاب ضد استروئیدی، داروهای ضد افسردگی و داروهای دیابتی نیز منجر به افزایش وزن می‌شوند.

علل دیگر

مصرف الکل، تغییرات هورمونی و کاهش فعالیت‌های بدنی در طول دوران یائسگی نیز می‌تواند منجر به بروز چاقی شود. برخی از علل زیست محیطی دیگر چاقی شامل عدم وجود پارک‌های محله‌ای، زمین‌های بازی، پیاده‌روها، مکان‌های امن برای تفریح، عدم دسترسی به غذاهای سالم، سبک زندگی شلوغ، قیمت بالای غذاهای سالم، سهولت دسترسی به غذاهای سریع و ارزان، تبلیغات مواد غذایی ناسالم و غیره می‌باشد.
چاقی مفرط به میزان قابل توجهی خطر بروز دیابت‌ها، فشار خون بالا، بیماری قلبی، سکته‌ی مغزی، برخی سرطان‌های خاص از جمله سرطان روده‌ی بزرگ و سرطان پستان، افسردگی، پوکی استخوان و غیره را افزایش می‌دهد. چاقی مفرط منجر به ایجاد مشکلاتی در تنفس، پیاده روی و سطوح انرژی بسیار پایین می‌گردد. آگاهی در رابطه با عوامل خطرساز چاقی به شما در اتخاذ تصمیمات درست و پیشگیری از بروز اختلالات تهدید کننده‌ی زندگی کمک می‌کند.