استان همدان با برخورداری از حدود هزار و 800 ابنیه و مکان تاریخی و نیز طبیعت زیبا و نقاط برجسته سیاحتی، یکی از معدود حوزه‌های جغرافیایی است که نظر گردشگران، محققان و علاقمندان به فرهنگ و آثار تاریخی از سراسر جهان را به خود جلب کرده است.
همین تعداد کثیر استعداد ویژه برای تبدیل شدن همدان به قطب بزرگ و ممتاز صنعت گردشگری در ایران کافی است اما در سال‌های اخیر با نظر و ثبت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشورمان حدود 20 روستادر استان همدان به عنوان روستاهای هدف گردشگری معرفی شده و باب جدیدی را در این حوزه پیش روی طرفداران گشوده گشته است.
روستاهای قدیمی و اعجاب‌انگیز که با معماری و صنایع دستی و فرهنگ خاص مردمان خود د رقلب طبیعت زیبای جای جای استان حرف‌های زیادی برای گفتن دارند.
در این میان روستاهای ورکانه، سیمین و ابرو در دامنه‌های شمالی الوند و ضلع شرقی شهر همدان، دارای معماری منحصربه‌فردی هستند.
در بنای این روستاها اغلب به جای خشت خام و مصالح ساختمانی معمول در اکثریت روستاهای ایران، از نوعی سنگ سیاه و سخت جنس خارا استفاده به عمل آمده و بی‌شک یکی از دلایل اصلی پایداری و استقامت چند صد ساله این روستاها در مقابل حوادث روزگار همین نوع معماری خاص می‌باشد.
روستای قلعه‌جوق از توابع شهرستان فامنین با غار و دهلیزهای منظم و قرینه ساخت انسان قرون وسطی در دل صخره‌های عظیم و یکپارچه کوه‌های منطقه نیز برگ زرینی از کتاب تاریخ سرزمین پهناور ایران است که در کنار سایر ویژگی‌های اقتصادی و فرهنگی خود از روستاهای هدف گردشگری استان همدان است و از سویی دیگر روستای کشانی در شهرستان تویسرکان یکی دیگر از روستاهای هدف گردشگری با خصوصیات ویژه به شمار آمده است.
اما آیا همین ویژگی‌ها برای جلب مردم و گردشگران ایرانی و خارجی که با صرف وقت و هزینه بسیار برای لذت بردن از زندگی و سرگرم شدن به دیدنی‌ها، به اینسوی و آنسوی کشور سفر می‌کنند، کافیست؟ مگر یک روستا در دوردست‌های شهر و پس از گذار از کوره‌راه‌ها و جاده‌های پست چه جذابیت‌هایی می‌تواند داشته باشد!؟ بشر امروز بیش از هر زمان دیگر در ادوار گوناگون تاریخ به دنبال کشف هویت‌های پنهان خود می‌باشد. بشر امروز با وجود برخورداری از مدرن‌ترین و راحت‌ترین ابزار زیست، به لمحه‌ای سختی و کرنش مقابل دشواری‌ها برای حض از زندگی نیاز دارد.
بشر امروز با وجود مشغله و دلخوشی‌های کاذب بیشماری که به واسطه آپارتمان‌نشینی لوکس و ماشین‌سواری‌های اتوماتیک و غذاهای آماده و دلچسب در اختیار اوست، گاه و بیگاه برای آسایش خیال و فرار از رنج زندگی ماشینی، سراغ صندوقچه یادگارها و سنت‌های بی‌پیرایه و دل‌مشغولی گذشتگان خود را می‌گیرد، خیلی وقت‌ها و در اوج بسیاری از لذت‌های کاذب امروزی، بی‌هیچ علت شخصی یاد این سخن حکیم و پیر فرزانه می‌افتیم که «کز دیو و دد ملولم و انسانم آرزوست».
این نیاز شدید روحی و بازگشت به خویشتن، انسان را وامی‌دارد تا در دامان آزادی‌ها و دنیای ساده و بی‌همهمه روستاها به دنبال اصل خود بگردد و اینکه از کجا به کجا آمده و به این جا رسیده است. در این میان هم هستند عده‌ای ناخودآگاه که با گریز از هویت‌های راستین و به گمان راحتی خیال بیشتر در جستجوی من‌درآوردی‌ها در به در می‌گردند و حساب خود را با همه حساب‌های راست و ریس جدا ساخته‌اند. اما برای آنان که آدرس صحیح می‌خواهند روستاهای زیادی در سطح کشور وجود دارد که تمام ویژگی‌های اصیل، تاریخی و فرهنگی اقوام ایرانی را دارند. گویا سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در حال حاضر 73 روستای اسم و رسم‌دار در سطح کشور را شناسایی و به عنوان هدف‌های گردشگری معرفی کرده است.
در استان همدان روستاهایی که نام برده شد مشمول طرح ویژه سازمان میراث فرهنگی و مسکن و شهرسازی هستند تا با برخورداری از تسهیلات ویژه یکصد میلیون تومانی علاوه بر زیرساخت‌های تاریخی و فرهنگی و سیاحتی خود دیگر امکانات و زیرساخت‌های اقتصادی و اقامتی برای استقبال و پذیرایی از گردشگران را فراهم آورند.
برای تحقق این هدف بزرگ و مهم در درجه اول فرمانداران و به تبع آن بخشداران و دهداری‌ها وظیفه مهمی بر عهده دارند تا سازمان‌های میراث فرهنگی و بنیاد مسکن روستایی را برای شکوفایی روستاهای هدف گردشگری در حیطه اجرایی خویش کمک کنند. در این مرحله از طرح توانمندسازی روستاهای هدف گردشگری در استان همدان ورکانه، قلعه‌جوق و کشانی در اولویت قرار دارند و این روستاها با اقدام و حرکت به موقع برای بهره‌مند شدن از این فرصت بزرگ و تسهیلات 100 میلیون تومانی آینده‌ای امیدوارکننده در عرصه‌های اقتصادی و فرهنگی برای خود رقم بزنند.
مسئولان اجرایی استان با برنامه‌ریزی ضربتی می‌توانند زمینه عمران و پیشرفت روستاهای نامبرده را فراهم سازد؛ چراکه با شروع رونق اقتصادی این روستاها به طور یقین روستاهای همجوار آن نیز از این طرح بهره‌مند خواهد بود.
به این معنا که در مسیر دسترسی به روستای ورکانه چندین روستای خوش‌آب‌وهوا و تولیدکننده محصولات صنایع دستی و فراورده‌های باغی و دامی وجود دارد و می‌توانند با ایجاد کارگاه‌های تولیدی و مکان‌های اقامتی و پذیرایی و همچنین بازارچه عرصه محصولات خود به گردشگران راه‌های ایجاد اشتغال و تولید و شکوفایی اقتصادی را تجربه کنند.
نویسنده : مهدی ناصرنژاد
