بیماری‌های مشترک میان انسان و حیوانات به طور کلی باعث مرگ گونه‌های انسانی می‌شود. موش، سگ، گربه و کلاغ از جمله حیواناتی هستند که بیش از سایر حیوانات در زندگی شهری انسان حضور دارند و به گونه‌ای به چشم حیوانات همزیست انسان دیده می‌شوند.
به گزارش ، ابتکار نوشت: هرچند همه این حیوانات برای انسان آسیب قابل توجهی ندارند اما نزدیکی برخی از این حیوانات این روزها باعث مرگ تعدادی از هموطنانمان شده است. بارها دیده شده که طرح‌هایی برای قتل‌عام سگ های ولگرد در سراسر کشور اجرایی شده است؛ طرح هایی که مخالفان و موافقان بسیاری دارد. براساس آمار روزانه حدود 30 تا 550 میلیون تومان برای درمان و پیشگیری از بیماری هاری هزینه می‌شود؛ با این حال تنها با گذشت 6 ماه از سال 96، تعداد فوتی‌های بیماری هاری به 9 نفر رسیده که در 20 سال اخیر بی سابقه است.
هزینه 550 میلیون تومانی برای کنترل روزانه هاری
بیماری هاری یکی از جمله بیماری‌هایی است که گشندگی 100 درصدی را برای انسان دربرخواهد داشت. این موضوع را رئیس اداره بیماری های قابل انتقال از حیوان به انسان وزارت بهداشت عنوان کرده بود. حسین عرفانی گفته بود: «امکان ریشه‌کنی بیماری هاری در ایران وجود ندارد. ما در دو تا سه دهه گذشته از بیشتر نقاط و استان‌های کشور موارد ابتلا به هاری را داشته‌ایم؛ یعنی هیچ منطقه‌ای را از نظر بیماری هاری پاک نمی‌دانیم.»
هرچند در 20 سال گذشته موارد مربوط به ابتلا به هاری در کشور انگشت‌شمار بوده است اما برای این کاهش ابتلا به هاری در کشور روزانه حداقل حدود 27 میلیون تومان و حداکثر حدود 550 میلیون تومان هزینه می‌شود. عرفان حسینی، رئیس اداره بیماری‌های قابل انتقال از حیوان به انسان وزارت بهداشت دراین باره به ایسنا گفته بود: «هزینه مستقیم هر نوبت درمان و پیشگیری از هاری حدود یک میلیون تومان است. وزارت بهداشت با این هزینه توانسته‌است بیماری را در کشور کنترل کند. با توجه به زمینه‌هایی که در کشور وجود دارد می‌توان امیدوار بود اگر مورد حمایت قرار بگیریم به حذف هاری دست پیدا می‌کنیم.»
به طور کلی در مبارزه با بیماری‌های واگیر سه مرحله «کنترل»، «حذف» و «ریشه‌کنی» وجود دارد. در مرحله کنترل حداقل وظیفه سیستم مراقبت از بیماری‌ها این است که وقوع و بروز آن در میدان دید مراقبتی اتفاق افتد و به موقع تشخیص داده شود. این سیستم پس از تشخیص بیماری با در دست گرفتن مهار سیر آن باید کاری کند که برای سلامت عمومی مشکلی ایجاد نشود. «سگ سانان»، «گربه سانان» و «علف خواران» این قابلیت را دارند که بیماری را به انسان منتقل کنند. درمان و پیشگیری از بیماری باید بلافاصله بعد از گزش اتفاق افتد. محل گزش باید حدود 15 دقیقه با آب و صابون شسته شود. همچنین باید از پانسمان و بخیه کردن غیرضروری محل گزش اجتناب شود؛ این کار فقط باید با نظر پزشک متخصص و در شرایط ویژه انجام شود.
7 فوتی ناشی از بیماری هاری در سیستان و بلوچستان
براساس اطلاعات موجود در سه دهه اخیر میزان گزش توسط حیوانان افزایش یافته است؛ به طوری که در سال 95 بیش از 170 هزار مورد گزش به مراکز درمان و پیگیری از هاری مراجعه شده است. این افراد درمان شدند و اگر این درمان و پیشگیری انجام نمی‌شد تعداد قابل توجهی از این موارد ممکن بود به هاری مبتلا شوند.
یکی از دغدغه های اصلی مسئولان کشوری برای مهار بیماری هاری سگ های ولگرد است. در سال های اخیر برخورد با این حیوان بیشتر شده است و حتی دست به کشتارهایی نیز زده شد که با ورود کمپین های حمایت از حیوانات به شکل هدفمندتری اجرایی و کنترل شد.
این در حالی است که در راستای محقق شدن حذف هاری در کشور، جمعیت سگ‌های ولگرد در کشور و رساندن سطح پوشش واکسیناسیون سگ‌های صاحبدار به بالاتر از 70 تا 75 درصد رسیده است.
حال اینکه میزان سگ های کنترل نشده در کشور نیز کم نبوده و در 6 ماه نخست امسال 9 مورد از ابتلا به هاری منجر به فوت در کشور شده است! به طوری که دو مورد در استان هرمزگان و گلستان و 7 مورد از فوتی ها در منطقه زابل استان سیستان و بلوچستان اتفاق افتاده است.
آنچه مشخص است بر خلاف 20 سال گذشته، امسال وضعیت بیماری هاری در کشور و علی‌الخصوص در استان سیستان و بلوچستان بی سابقه بوده است. براساس آمار بیش از 2 هزار نفر در 6 ماه گذشته در منطقه سیستان از طریق سگ دچار حیوان گزیدگی شدند. عددی که برای یک منطقه کوچک جغرافیایی بسیار عجیب به نظر می رسد.
به نظر می رسد در حال حاضر کنترل سگ های ولگرد در مناطق سیستان ضروری به نظر می رسد و سازمان های بهداشتی از شهرداری ها و دهیاری ها می خواهند که با سگ های ولگرد برخورد شود.
حسن عرفانی، رئیس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این باره گفته بود: «شرایط اقلیمی، خشکسالی، کنترل نکردن صحیح پسماند زباله های شهری و نبود نظارت درست برای ورود دام زنده از طریق مرز و مدیریت کشتارگاه را از جمله عوامل مهم افزایش سگ های ولگرد ذکر کرد. همسایگی سیستان با افغانستان و ورود حیوانات از این کشور حذف هاری را در این منطقه غیر ممکن می کند.»
وی تصریح کرد: نمودارهای توزیع سنی و جنسیتی نشان می‌دهند که پسران نوجوان بیشترین گروه جمعیتی هستند که مورد گزش سگ قرار می‌گیرند؛ به همین دلیل باید بیاموزند که سگ‌ها را تحریک نکنند. مردم نیز باید بدانند در اثر خراش گربه، گزش و لیسیده شدن ازطرف سگ باید حتما به مرکز درمان و پیشگیری از هاری مراجعه و دوره درمان را تکمیل کنند. اگر از وضعیت واکسن و تاثیر آن بر حیوانی شامل صاحبدار یا ولگرد مطمئن نباشیم باید پس از گزش برای درمان اقدام کنیم.
