برخی از نمایندگان مجلس از مخالفان سرسخت واردات بیرویه محصولات تراریخته به داخل کشور هستند. به نظر آنها رییسجمهور باید واردات، رهاسازی، تولید و مصرف محصولات تراریخته را کنترل کند. به خاطر همین هم به رییس دولت تذکر دادند؛ اما اعتراضها به محصولات تراریخته با روی کار آمدن آقای «عیسی کلانتری» بالا گرفت. چندی پیش کلانتری بهعنوان رییس سازمان محیطزیست انتخاب شد. انتخابی که به نظر برخی از صاحبنظران زیستمحیطی، برداشتن سدی برای واردات هر چه بیشتر تراریخته بهحساب میآید.
به گزارش ، صبح نو نوشت: در انیمیشن «والای» انسانها زمین را ترک کردهاند، چون هیچ گیاهی در زمین قابلیت رشد ندارد و آنها به دنبال گیاه راهی فضا شدهاند.گفته میشود که جنگ جهانی بعدی هم بر سر مواد غذایی و آب است. شاید به خاطر همین دلایل اولیه باشد که چند سالی است اسم محصولات جدیدی با نام تراریخته که درواقع بذرهایی هستند که توسط دانشمندان تغییر ژنتیکی داده شدهاند، زیاد شنیده میشود. بذرهایی که دیروز بهعنوان جانرسانی تولیدشدهاند و امروز ثابتشده که خود میتواند جانگیر بشریت باشند. بیش از دو دهه از تولد بذرهای تراریخته میگذرد. حال بعد از گذشت اینهمه سال، همه درباره مهلک و کشنده بودن آن حرف میزنند. بحثهایی که حالا باعث شده تا مجلسیها هم به رییس جمهور درباره آن تذکر دهند.
مخالفان چه میگویند
برخی از نمایندگان مجلس از مخالفان سرسخت واردات بیرویه محصولات تراریخته به داخل کشور هستند. به نظر آنها رییسجمهور باید واردات، رهاسازی، تولید و مصرف محصولات تراریخته را کنترل کند. به خاطر همین هم به رییس دولت تذکر دادند؛ اما اعتراضها به محصولات تراریخته با روی کار آمدن آقای «عیسی کلانتری» بالا گرفت. چندی پیش کلانتری بهعنوان رییس سازمان محیطزیست انتخاب شد. انتخابی که به نظر برخی از صاحبنظران زیستمحیطی، برداشتن سدی برای واردات هر چه بیشتر تراریخته بهحساب میآید. مخالفان معتقدند که با انتخاب کلانتری دست واردات به کشورها بازتر میشود. اینها همه در حالی است که وزارت بهداشت مدعی کنترل میزان تراریختگی محصولات وارداتی به کشور است. ازنظر آقای «محمدعلی ملبوبی» معاون پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و یکی از چهرههای شاخص مدافع تراریخته اما موضوع جور دیگری است: «در گمرکات هیچ آزمایشگاهی برای تشخیص تراریختگی محصولات وارداتی مستقر نیست.» دکتر آزاد عمرانی، عضو هیأت رییسه انجمن ارگانیک ایران درباره محصولات تراریخته میگوید: «در 90 درصد محصولات تراریخته، ژن مقاوم به علفکش وجود دارد. 10 درصد آنها استک دارند، یعنی هم علفکش و هم آفتکش را باهم دارند؛ یعنی حداقل 80 درصد محصولات تراریخته، باعث افزایش علفکش میشوند. در تحقیقی که بر اساس اطلاعات وزارت کشاورزی آمریکا و اتحادیه اروپا انجام شد، افزایش مصرف سموم علفکش، طی زمانی که تراریختهها رها شدهاند - از سال 1996 تا 2014 - 233 هزار تن افزایش پیداکرده و این وارد چرخه غذایی و اکوسیستم شده است و اثرات خود را دارد.»
موافقان چه میگویند
با تمام دلایل علمی و مدارک مستندی که درباره مضر بودن محصولات تراریخته وجود دارند، واردات و تولیدات این محصولات اما طرفدارانی هم دارد. واردکنندگان و تاجران از موافقان صد درصدی این محصولات به کشور هستند. در صدر موافقان محصولات تراریخته، عیسی کلانتری معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست است. او در همان روزهای انتصابش در نشستی، از تلاشهای محققان زیست فناوری کشور به ویژه اقدامات پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی تقدیر کرد و گفت: «سازمان حفاظت محیط زیست قدردان و حامی پژوهشگران بیوتکنولوژی کشور است و رفع معضل فزاینده کمبود آب به عنوان 75 درصد مسأله محیط زیست ایران را بیش از همه در گرو تحقیقات هدفمند و بهرهگیری از این فناوری نوین میداند.» رییس سازمان حفاظت محیط زیست درباره مخالفت کشورهای اروپایی با محصولات تراریخته تحت پوشش گروههای حامی محیط زیست با اهداف اقتصادی و سودجویانه نیز گفت: «در دهه 1990 وقتی کشتیهای حامل ذرت و سویای تراریخته از آمریکا و آمریکای لاتین به اروپا میرسیدند، سبزهای اروپا خود را جلوی کشتیها آویزان و به بهانه تراریخته بودن محصولات وارداتی، علیه آنها تبلیغ میکردند.
علت آن هم معلوم بود چون در آن زمان تولیدکنندگان اروپایی نمیتوانستند با محصولات وارداتی که قیمت تمام شده آنها پایینتر بود، رقابت کنند، سبزها را تحریک میکردند که علیه محصولات تراریخته وارداتی تبلیغ کنند ولی به مرور که اروپاییها توانستند فاصله خود را با تولیدکنندگان آمریکایی کم کنند و کشت تراریختهها در اروپا رونق گرفت، دیگر خبری از سبزهایی که خود را جلوی کشتیهای واردکننده محصولات تراریخته آویزان میکردند نیست.» او معتقد است: «اگر میخواهیم کشاورزی کشور و وضعیت کشاورزان ما بهبود یابد، چاره آن پمپاژ پول نفت و سوبسید به کشاورزان نیست بلکه باید شرایط را برای رقابتی شدن کشاورزی کشور فراهم کنیم. زمانی مشکل کشاورزی ما امکانات مکانیکال بود اما الان مسائل تکنیکال و مکانیکال رفع شده و کشاورزان ما برای رقابت نیاز به بالاترین فناوریها از جمله بیوتکنولوژی دارند.»
این سم مهلک
نخستین بار سم گلایفوسیت به عنوان تمیزکننده لوله در آمریکا به ثبت رسید و بعد از آن به عنوان سم علفکش شناخته شد. علفکش گلایفوسیت، با نام تجاری راندآپ، از گروه شیمیایی اسید فسفونیک برای کنترل و از بین بردن علفهای هرز یکساله و چند ساله در باغها و زمینهای کشاورزی استفاده میشود. گلایفوسیت از ترکیباتی چون نیترات، فسفات، دی اکسیدکربن و آب تشکیل شده است. نمکهای غیرقابل تبخیر آن در مقابل نور و هوا پایدار است. این ترکیب در خاک توسط میکروارگانیزمها تجزیه و در صورت تماس با خاک به سرعت خواص خود را از دست میدهند. به علاوه، اینها باکتریهای خاک را از بین میبرند و روند تجزیه بقایای موجودات و تثبیت کربن و نیتروژن اتمسفری را با مشکل مواجه کرده و خاک را به یک توده فیزیکی بیخاصیت تبدیل میکنند. گلایفوسیت پس از اسپری روی گیاهان، با آب از بین نمیرود. شواهدی که از این سم به دست آمده، نشان میدهد که سم در ادرار انسان، خون و حتی شیر مادران وجود دارد. انجمن تولید کنندگان سموم در این زمینه گفته است که این سم عامل اصلی ابتلا به سرطان است و از طریق دام و خاک به انسان منتقل میشود.
آزمایشی وجود ندارد
ایران در حالی درهای فروشگاههای خود را روی محصولات تراریخته بازگذاشته است که در بسیاری از کشورهای تولیدکننده هم تولید و هم مصرف این محصولات با محدودیتهایی مواجه است. بهعنوان مثال، در فرانسه، آلمان و اتریش، محصولات تراریخته برچسب مخصوص دارند. در ایتالیا، هلند و صربستان کشت، واردات و استفاده از محصولات تراریخته ممنوع است. اینها همه در حالی است که ایران نیز مانند بسیاری از کشورهای پیشرفته، تکنولوژی تولید محصولات تراریخته را دارد ولی دست به دامن واردات شده است. به گزارش روابط عمومی انجمن بیوتکنولوژی ایران، سالانه 125 میلیون هکتار گیاه تراریخته در جهان کشت میشود و تولیدات جهان پیشرفته به کشورهای چون ایران سرازیر میشود و سالهاست ایران مصرفکننده این محصولات است. معاون دفتر پژوهش سازمان حفاظت محیطزیست آقای «کاوه مدنی» درزمینه واردات محصولات تراریخته به کشور در اظهارنظرهای جدیدش گفت: «کشور ما از سالهای گذشته واردکننده ذرت از آرژانتین بوده است. واردات ذرت از سال 82 انجامشده اما تحقیقات روی آن از سالهای بعد انجام شد.
سال 85 در پژوهشکده بیوتکنولوژی تشخیص دادند که ذرت آرژانتینی تراریخته است. همین ذرتهای مکزیکی که مردم ما مصرف میکنند، ذرتهای تراریخته آرژانتینیاند که از سالهای بسیار دور قدرت تشخیص این مهم را داشتیم اما متأسفانه انجام نگرفت.» او اعتقاد دارد که ورود محصولات تراریخته به کشور بدون اخذ مجوز انجام میشود: «متأسفانه این محصولات با همه عوارض و خطراتی که برای سلامت مردم و محیطزیست ایجاد میکنند، بدون هیچ ضابطهای وارد کشور میشوند و درواقع از 8 تا 10 سال گذشته تاکنون، سالانه بین 10 تا 15 میلیون تُن انواع محصولات تراریخته وارد کشور میشوند.» مدنی اعتقاد دارد که دستگاههای مسوول باید نظارت کنند: «باید سازمانهای دامپزشکی، غذا و دارو و استاندارد اقدام کنند اما ما هر چه پیگیری کردیم، چنین مرجعی که بتواند محصولات را پیش از ورود به کشور، شناسایی کند، نیافتیم؛ درواقع الآن هیچ مرجعی برای این موضوع وجود ندارد و برخی تولیدکنندگان، خودشان را متولی این اقدام میدانند، یعنی محصول خودشان را، خودشان ارزیابی و ممیزی میکنند!» باید منتظر ماند و دید بعد از تذکر نمایندگان مجلس به دولت دوازدهم، دولت چه تدابیری را برای بذرهای سرطانزا اتخاذ خواهد کرد.