کاسبی ازامام علی (ع)طلب کمک کرد وحضرت دستور داد از بیت المال به او بدهند،اما وقتی برادرش عقیل از او کمک خواست به او نداد ،چرا؟

در کتب روایی آمده آن شخص کاسب نبود، بلکه سائلی بیابان نشین بود. در مناقب ابن شهر آشوب آمده که :« سأله أعرابی شیئا...(1) ؛ بیابان نشینی از حضرت چیزی را درخواست نمود...».

 کمک نمودن حضرت به  سائل از اموال شخصی خود  صورت گرفته ،نه از بیت المال . در روایت مذکور تعبیری که دلالت بر پرداخت آن از بیت المال باشد ،وجود ندارد، بلکه قرائنی در روایت وجود دارد که دلالت دارد بخشش از اموال شخصی حضرت بود، زیرا  این جا فرمود: طلا و نقره نزد من یکسان هستند.

 روشن است  یکسان بودن در جایی مطرح است که اموال مذکور شخصی باشد، نه اینکه حضرت نسبت به اموالی که مربوط به بیت المال  است ،این تعبیر را داشته باشد.

 درخواست عقیل مربوط به زیاده طلبی نسبت به بیت المال بوده  ، شاید گمان می‏کرد اموال در اختیار حاکم اسلامی است که هرگونه مایل باشد ،در آن تصرف کند ،به خصوص اینکه زمان عثمان را مشاهده کرده بود که خلیفه وقت با این اموال چه‏ها می‏کرد.

بنابراین تناقضی در رفتار حضرت وجود ندارد.

 حضرت می دانست این مراد دروغ نمی گوید و زیاده خواه نیست . از این رو فرمود :ببینید مشکل او با چه حل می شود. اگر با نقره ، نقره بدهید ( نباید طلا بدهید ) اگر با طلا....پس حضرت اضافه بر نیاز مرد را اجازه نداد.

 با توجه به شخصیت عقیل نمی توان گفت که با علم به این که این کار خلاف شرع است ، تقاضای خلاف شرع کرده است، بلکه چه بسا فکر می کرد حضرت  این اجازه را دارد. از این رو بعد از این که با عکس العمل حضرت مواجه شد، قانع شد  و اصرار نکرد.

پی نوشت :

1. ابن شهر آشوب، مناقب آل أبی طالب (علیهم‏السلام)، قم، مؤسسه انتشارات علامه ، 1379ق، ج 2 ، ص118.