دکتر ابراهیم فلاحی؛ متخصص تغذیه
با شروع فصل سرما احتمال عفونت‌های باکتریایی در کودکان زیاد می‌شود و در نتیجه مراجعه به پزشک و مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در آنها افزایش می‌یابد. نحوه مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و ارتباط آنها با غذا خوردن نیاز به رعایت نکاتی چند دارد که در زیر به آنها اشاره می‌شود:
دارو می‌تواند بر ارزش مواد غذایی که ما می‌خوریم تاثیر بگذارد و مواد مغذی آنها را کاهش یا افزایش دهد. از طرفی کارایی و اثربخشی دارو نیز ممکن است تحت تاثیر مواد غذایی و وضعیت تغذیه‌ای – از سو‌ء‌تغذیه گرفته تا چاقی – قرار گیرد.
مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها باید یک ساعت قبل از غذا و یا دو ساعت بعد از صرف آن باشد؛ مانند پنی‌سیلین‌های خوراکی، آمپی‌سیلین، اریترومایسین، تتراسایکلین، و ریفامپین.
آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند آموکسی‌سیلین، آزیترومایسین، آمپی‌سیلین، سفیکسیم، سفالکسین، مترونیدازول، ریفامپین، پنی‌سیلین و تتراسایکلین باعث ایجاد اسهال می‌شوند.
بنابراین به منظور جبران کمبودهای بدن، مصرف میوه، سبزی، مایعات و سوپ‌ها در دوره مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها توصیه می‌گردد.
مترونیدازول باعث بی‌اشتهایی و تغییر در تشخیص مزه غذا می‌شود. آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است باعث سوء‌هاضمه یا سوء‌جذب مواد مغذی گردند. همچنین ممکن است اثر آنتاگونیستی بر ویتامین‌ها داشته باشند و باعث افزایش دفع مواد معدنی در اثر ایجاد مسمومیت کلیوی شوند.
اگر کودکان دارو را همزمان با غذا مصرف کنند، جذب دارو کاهش می‌یابد. دارو باید هنگام گرسنگی و یا دو ساعت پس از غذا مصرف شود.
در PEM (سوء تغذیه ناشی از کـمبود پروتئین و انرژی) به علت اختلال در عمل پانـــکراس (و چون آنتی‌بیوتیک‌ها به شکل شربت و به فرم استر به کودکان داده می‌شوند) استر شکسته نشده و یا اندکی هیدرولیز می‌شود. پس از جذب چنانچه آلبومین پلاسما کاهش یافته باشد، دارو به علت داشتن بخش آزاد بیشتر در پلاسما فعال‌تر بوده و در نتیجه اختلال در عملکرد کبد و کلیه، سطح پلاسمایی بیشتر از حد انتظار خواهد بود.
در PEM شدید جذب کلرامفنیکل وتتراسایکلین و ریفامپیسین کاهش می‌یابد و یا به تاخیر می‌افتد.
توصیه‌های کلی برای کودکانی که آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنند به شرح زیر است:
1- مصرف دارو یکساعت قبل یا دو ساعت پس از غذا.
2- مصرف میوه‌های مختلف و متنوع.
3- مصرف سبزیجات تازه و همچنین سبزیجات سبز تیره، نارنجی و قرمز.
4- عدم مصرف شیر و لبنیات همراه با آنتی‌بیوتیک.
5- مصرف مایعات، به‌خصوص نوشیدنی‌های شیرین و در صورت امکان افزودن مقداری نمک به این نوشیدنی‌ها در هنگام مصرف.
6- مصرف سوپ سبزیجات.
