نقد و بررسی فیلم The King of Comedy (پادشاه کمدی)

0 کارگردان : Martin Scorsese نویسنده : Paul D. Zimmerman بازیگران : Robert De Niro, Jerry Lewis, Diahnne Abbott خلاصه داستان : روپرت پاپکین» (دنیرو) برای رسیدن به آرزویش که تبدیل شدن به یک کمدین تلویزیونی است، هر راهی را برای نزدیک شدن به بت خویش، «جری لانگ فورد» (لوییس) می‌آزماید. تا این که سرانجام به کمک یکی دیگر از علاقه‌مندان برنامه‌های «جری» به نام «ماشا» (برنهارد)، او را می رباید.

«پادشاه کمدی» اثر «مارتین اسکورسیزی» یکی از بی‌روح‌ترین، دردناکترین و زخمی‌ترین فیلم‌هایی است که من تا بحال دیده‌ام. سخت میشود باور کرد این فیلم را «اسکورسیزی» ساخته است. بجای زندگی پر هیاهوی شهری، خشونت و روابط جنسی در فیلم‌هایی چون «راننده تاکسی» و «خیابان‌های پائین شهر» در «پادشاه کمدی» با تصویری عذاب آور از مردمی عصبی و تنها مواجه میشویم که احساساتشان تماما ته کشیده است. فیلمی که بنظر میرسد هرلحظه آماده انفجار است... اتفاقی که هرگز نمی‌افتد.

این عدم آسایش اولین باری که «پادشاه کمدی» را در ماه ژانویه دیدم مرا بسیار آزار داد. هرچه بیشتر منتظر میماندم تا شاید جذابیتی به فیلم اضافه شود بیستر ناامید میشدم. شاید هدف فیلم هم همین بوده باشد. «پادشاه کمدی» فیلمی است در مورد پس‌زده شدن، با قهرمانی که هیچگاه پس‌زده شدنش را اقرار نمیکند و بنابراین فیلم را نه میتوان کمدی دانست و‌ نه تراژدی. داستان «پادشاه کمدی» تنها به تعویق انداختن درد است.

وقتی از سینما خارج شدم وجودم سراسر نفرت از فیلم بود. نفرت، نه بی علاقگی یا بی تفاوتی. خاطرات «پادشاه کمدی» مدام بر من هجوم می‌آوردند و زمانی که مردم از من میپرسیدند چه نظری راجع به فیلم دارم میگفتم هنوز مطمئن نیستم. پس برای بار دوم به تماشای فیلم رفتم که کمک بزرگی به من کرد. شاید به این خاطر که بدون توقع خاصی وارد سینما شدم. میدانستم که فیلم سرگرم کننده‌ای نیست و عواطف و احساسات در آن جایی ندارند. میدانستم که پایانی تلخ و ناخوشایند دارد و حالا که دیگر لازم نبود چیز جدیدی در مورد فیلم کشف کنم با خیال راحت به تماشای آن نشستم.

چیزی که نسبت به دفعه اول بیشتر نظرم را جلب کرد نقش آفرینی «رابرت دنیرو»، «جری لوئیس»، «دایان ابوت» و «ساندرا برنهارد» بود که نقش شخصیت‌های اصلی فیلم را بر عهده داشتند. درآوردن چنین نقش‌هایی خیلی سخت بنظر میرسد چراکه انگار در این فیلم هیچکس گوش نمیدهد. همه منتظرند نفر مقابلشان دست از صحبت کردن بکشد تا خودشان شروع کنند و همه چنان از نظر احساسی مطرود مانده‌اند که انگار حتی نمیتوانند حدس بزنند که آنچه کم دارند چیست.

ستاره فیلم «رابرت دنیرو» در نقش «روپرت پاپکین»، مردی بی‌عرضه در دهه سوم زندگی‌اش است که در خیالبافی‌هایش خود را یک ستاره تلویزیونی میبیند. او در زیرزمین خانه‌اش تمرین میکند و در برابر مانکن‌های مقوایی «لیزا مینلی» و «جری لوئیس» در قد و قواره واقعی به طرح مکالمات تصنعی می‌پردازد و آرزویش این است که در برنامه شبانگاهی «جری لوئیس» ( که نامش در فیلم «جری لانگفورد» است ) استندآپ کمدی اجرا کند. فیلم با اولین ملاقات «روپرت» و «جری» شروع میشود. «روپرت» به طرزی گستاخانه وارد لیموزین «جری» میشود و او را با نام کوچک خطاب میکند. «جری» به شکلی مبهم به او قول میدهد درخواستش را بررسی کند و ادامه فیلم صرف تلاش احمقانه «روپرت» برای کسب شه‍رت میشود. او به دفتر «جری» میرود و محترمانه رانده میشود. دوباره باز میگردد و باز هم رانده میشود. سپس به همراه یک دوست به محل زندگی «جری» میرود و دوباره طرد میشود و در نهایت تصمیم میگیرد «جری» را برباید.

داستان جالبی بنظر میرسد اما «اسکورسیزی» حتی یک سکانس اضافی هم کارگردانی نمیکند. کل فیلم یک تمرین قطع برداشت در سینماست. حتی سکانس بزرگ کافه که در آن «روپرت» مقتدرانه خود را جلو دوربین تلویزیون معرفی میکند از عمد ویرایش شده تا تمام سکانس‌های اضافی - صحنه‌های شگفت‌زدگی مخاطبین - از آن حذف شوند . «اسکورسیزی» نه میخواهد خنده‌ای در فیلمش باشد و نه آسایشی. تمام فیلم در مورد عدم توانایی شخصیت‌ها در کسب هرگونه بازخورد مثبت به تقاضایشان دال بر شناخته شدن است.

همانطور که خودتان تابحال حدس زده‌اید «پادشاه کمدی» فیلم سرگرم کننده‌ای نیست، اما فیلم بدی هم نیست. تماشایش جانکاه و یادآوری‌اش ناخوشایند است اما به خودی خود کاملا تاثیرگذار است. «پادشاه کمدی» بکلی از سایر آثار «اسکورسیزی» جداست. آثاری که با زندگی آمیخته بودند تا اینکه او تصمیم گرفت این کویر احساسات را فیلمبرداری کند و‌دوربینش آنقدر چرخید و ‌چرخید تا به آنچه میخواست رسید. «اسکورسیزی» و «دنیرو» خلاق‌ترین و مبتکرترین زوج بازیگر/کارگردان سینمای امروز هستند و این حقیقت که این دو آنقدر احساس آزادی میکنند که چنین فیلم عجیب، تحریک کننده و ناخوشایندی بسازند بنظر من خبر خوبی است، اما «پادشاه کمدی» از آن دسته فیلمهاست که بعد از تماشایش انسان هوس میکند یکی از فیلم‌های «اسکورسیزی» را ببیند.

مترجم: محمد قاسمی

//