عادت کردهایم خیلی چیزها را دور بریزیم؛ باقی مانده غذای خودمان و بچهها، میوههای مانده در یخچال، بستههای خوراکی نیم خورده، غذای رستوران که زیاد گرفتهایم و نتوانستهایم تا آخر بخوریم و….
به گزارش به نقل از ضمیمه خانواده روزنامه اطلاعات، شاید این کارها آنقدر جزو رفتارها و کارهای روزمره مان شده که به آن توجه نکنیم اما این حجم از زباله سازی نه عادی است و نه منطقی. فقط کافی است یه لحظه به افرادی فکر کنید که در سراسر جهان گرسنه هستند و منتظر شاید نیمی از بشقاب ناتمام شما!
ارقام عجیب دور ریز غذا
دور ریز مواد غذایی در ایران بسیار بالاست. نحوه خرید و مصرف ما معمولا غلط است و باعث بالا بودن این آمار میشود. آخرین آماری که در این باره منتشر شده نشان میدهد ضایعات مواد غذایی هر ایرانی در سال 375 کیلوگرم است. براساس آمار فائو(سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد) سالی 35 میلیون تن دور ریز غذا در ایران است که معادل غذای 15 میلیون نفر میشود! کافی است به این عددهای عجیب و بزرگ نگاهی بیندازید و متوجه شوید چقدر کارمان در این زمینه اشتباه است.
بر اساس آمارها 30 درصد ضایعات مربوط به نان، 30 تا 50 درصد مربوط به میوهها و سبزیجات و 10 درصد مربوط به برنج و 25 درصد هم مربوط به خرماست.
این در حالی است که با مشکلات اقتصادی سالهای گذشته نه در جهان که در ایران سبد غذایی مردم فقیر و سفرههایشان کوچکتر شده و از بسیاری از مواد غذایی محرومند. موادی که ما به راحتی دور میریزیم.
قدیر رجبزاده، رئیس پژوهشکده صنایع غذایی ایران میگوید: «آمار و ارقامی که از سوی نهادها و مراجع مختلف در رابطه با هدر رفت مواد غذایی ارائه میشود، متفاوت است. حتی با فرض اینکه آمارها کاملاً مطابق با واقعیت نباشد و مثلاً به جای 35 میلیون تن، 25 میلیون تن هدر رفت مواد غذایی در سال داشته باشیم، باز هم نگرانکننده است. آمار مرکز پژوهشهای مجلس در این زمینه که دو سال پیش ارائه شد نشان میدهد تنها ضایعات نان، نزدیک به 3 میلیارد دلار هزینه به دولت تحمیل میکند.»
او درباره علت بالا بودن دورریز مواد غذایی در کشور میگوید:«هدر رفت مواد غذایی در ایران یا ریشه فرهنگی دارد یا تکنولوژیک است. با وجود اینکه در تمام تعالیم دینی و فرهنگی ما، اسراف عملی نکوهیده عنوان شده اما متأسفانه شاهد هدر رفت بالای مواد غذایی هستیم. به عنوان مثال خیلی از مردم فکر میکنند وقتی میهمان دارند باید به اندازهای غذا درست کنند که مقدار زیادی از آن در سفره اضافه بیاید وگرنه جلوی میهمان بد است. متأسفانه این فرهنگ غلطی است که میان بسیاری از خانوادهها رواج دارد. خیلی از مردم هم اصولاً نسبت به نحوه مصرف، آگاهی لازم را ندارند و به منابع و سرمایههای ملی بیتوجه هستند و نمیدانند چه میزان آب برای کشاورزی مصرف میشود.»
چه کسانی مقصرند؟
دورریز مواد غذایی تنها تقصیر خانوادهها نیست. در رستورانها و سلف سرویسها به میزان زیادی شاهد این مساله هستیم. مردم نمیدانند چقدر گنجایش خوردن غذا دارند و از طرف دیگر معمولا حجم غذایی که رستورانها در ظرفها و دیسها میکشند زیاد است.
در رستورانهای سلف سرویس هم مردم برای خوردن غذا به اصطلاح هول میزنند و همین باعث میشود غذای زیادی بردارند و وقتی سیر میشوند بسیاری از آنها روی میزها بماند. در تالارهای عروسی هم شاهد این مساله هستیم.
در رستورانهای ادارهها و محل کار،دانشگاهها و حتی بیمارستان هم این اتفاق بسیار میافتد. اما این بار به دلیلی اینکه کیفیت غذا پایین است و کسی که غذا میخورد مجبور میشود خیلی زود دست بکشد و مقدار زیادی از غذایش باقی بماند.
غیر از اینها نحوه خرید مان هم درست نیست. در خریدهای ماهانه و روزانه معمولا بسیار بیشتر از میزان مورد نیازمان خرید میکنیم و نان و سبزیجات و میوههایمان معمولا خراب میشوند و باید دور ریخته شوند. از سوی دیگر میزان خرید ما شبیه بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا نیست. خریدن هندوانهها و خربزههای بزرگ یا چند کیلو میوه برای ما عادی است. در صورتی که باید به اندازه نیازمان خرید کنیم.
خریدن چند عدد نارنگی یا پرتقال و… نباید برایمان عجیب باشد و از آن خجالت بکشیم. در بسیاری از کشورها میوههایی مثل هندوانه به صورت برش خورده و پیچیده در سلفون عرضه میشوند و هر کس به اندازه نیازش از آن میخرد.
همین موارد کافی است تا بفهمیم چرا غذای میلیونها انسان گرسنه را در جهان هر روز هدر میدهیم و در سطل زباله میریزیم!
راههایی برای خلوت کردن سطل زباله
اگر با خواندن این آمار و ارقام تکان خوردهاید و دوست دارید کمتر غذا دور بریزید باید بدانید این کار غیرممکن نیست و راههایی برای آن وجود دارد!
-اول اینکه به اندازه نیازتان خرید کنید.از موادی که نیاز دارید فهرستی تهیه کرده و براساس آن خرید کنید. خریدهای بی هدف معمولا باعث میشوند مواد غذایی بیهودهای که نیاز ندارید بخرید و بعد از مدتی دور بریزید. میوهها را به اندازه نیاز بخرید. کم خریدن میوه اصلا خجالت ندارد. موادی مثل رب گوجه فرنگی و سس مایونز هم باید به اندازه مصرف خریداری شوند چون تاریخ مصرفشان میگذرد و شما نصفه و نیمه یا حتی بدون اینکه از آن استفاده کرده باشید مجبور میشوید آن را دور بریزید.
- نان را هم به اندازه خریده و درست نگهداری کنید. نانها در یخچال یا در فضای باز زود بیات و غیرقابل خوردن میشوند. آنها را بسته بندی کرده و در فریزر بگذارید و هربار به اندازه نیازتان از فریزر درآورده و گرم کرده و مصرف کنید.
- یخچال خانه را مدیریت کنید.مثلا موادغذاییای را که زودتر فاسد میشوند در طبقات پایینتر یخچال که دمای کمتری دارند قرار دهید و هنگام مسافرت بعضی از موادغذایی را که تا زمان بازگشت ممکن است فاسد شوند، فریز کنید.
- سعی کنید باقیمانده غذا را به صفر برسانید. یعنی از باقیمانده غذایتان هم استفاده کنید.آن هم به عنوان مادهای برای پخت وعده بعدی غذایی. مثلا میتوانید از گوجه فرنگی باقی مانده برای سوپ استفاده کنید، از سیب زمینی میتوانید برای تهیه سالاد الویه استفاده کنید و… بعضی مواد غذایی هم که دیگر به درد پخت و پز نمیخورند میتوانند به عنوان کود در پای گلدانها استفاده شوند.حتی میتوانید از آنها برای غذا دادن به پرندگان و حیوانات شهری استفاده کنید.
آنها هم گرسنه اند.
- اگر رفتهاید به رستوران و غذایتان باقی مانده از برداشتن و بردن باقیمانده غذا خجالت نکشید.از گارسون ظرفی بگیرید و غذا را با خودتان بیاورید. همه رستورانها ظرفی برای این کار دارند. میتوانید غذای باقی مانده میهمانیها و مجالس را در بستهبندیهای مناسب بریزید و به دست افراد نیازمند برسانید.
-مواد غذایی مثل مرغ و گوشت را به اندازهای که میدانید لازم است بسته بندی کرده و در فریزر بگذارید. اگر بیشتر از نیازتان باشد مجبور میشوید آن را دور بریزید. غذا را به اندازه کافی بپزید. لازم نیست برای 4 نفر به اندازه 6 نفر غذا درست کنید.
-اگر میبینید میوهای در یخچال تان در آستانه فاسد شدن است برایش فکری کنید. میتوانید از آن برای درست کردن کمپوت یا مربا استفاده کنید.
این کارهای به ظاهر کوچک و ساده باعث میشود سهم مان از دور ریختن غذای گرسنههای جهان کمتر شود. امتحان کنید!