حال سوال دیگری که در ذهن خوانندگان علاقمند مجله مطرح میشود آن است که به چه علت با پیشرفت علم و افزایش آگاهی افراد جوامع پیشرفته در زمینه علوم مختلف از جمله علم تغذیه و با توجه به آنکه اطلاعات علمی به سرعت به اقصی نقاط کشور منتقل گردیده و افراد در جریان این آگاهیها قرار میگیرند، اختلالات تغذیهای و در رأس آنها پرخوری، ریزهخواری و انباشتن معده از غذا عارضهای رو به پیشرفت بخصوص در این قبیل جوامع میباشد؟
در ریشهیابی علل پرخوری، عمدتاً به سه عامل اصلی و اساسی در بروز این عارضه پی میبریم.
1- عادات غذائی مرسوم در خانواده
بسیاری از مادران تصور میکنند چنانچه به کودک خود مقدار زیادی غذا بدهند گام مهمی در حفظ سلامت او برداشتهاند بعبارت دیگر باور این افراد بر آن است که کمیت غذا در برقراری سلامت کودک نقش مهمی دارد و به همین علت بشقاب طفل خود را پر از غذا میکنند و به او تکلیف مینمایند که باید بشقاب غذا را تمام کند این امر در برخی از کودکان ایجاد کم اشتهائی و عدم رغبت به مصرف غذا مینماید و در بعضی دیگر موجب برقراری عادت پرخوری میشود.
زیرا معده حالت ارتجاعی دارد و اگر معده را پر از غذا بنمائیم و اینحالت تکرار شود منجر به اشتهای کاذب و عادت به پرخوری میشود.
2- محرومیت طولانی در غذا
افرادی که از رژیمهای لاغری بسیار کم کالری پیروی میکنند.
بعلت آنکه نیازشان به مواد مغذی و عمدتاً انرژی تأمین نمیشود و بخصوص سلولهای عصبی انرژی موردنیاز خود را دریافت نمیکنند، بعد از مدتی شخص نسبت به مصرف غذا خصوصا مواد پرکالری مانند غذاهای چرب و شیرین، حریص میشود که نتیجه آن پرخوری و انباشتن معده از غذا است.
3- استرس
استرس یکی از عوامل بسیار مهم در بروز پرخوری عصبی در اشخاص است.
شخصی که در معرض استرس قرار میگیرد به دنبال انصراف سازی میگردد که استرس خود را کاهش دهد و چه انصراف سازی بهتر و لذتبخشتر از غذاخوردن اشکال مهم در چنین مواردی آن است که شخص مبتلا به پرخوری عصبی، کنترلی در غذاخوردن ندارد و بیوقفه غذا میخورد.
ضمناً انتخاب غذائی صحیحی نیز ندارد و همانگونه که گفته شد، مواد غذائی دریافتی خود را از بین غذاهای پرکالری انتخاب میکند.
به طور کلی افراد پرخور بیش از حد نیاز غذا میخورند، با عجله غذا میخورند و در واقع غذا را میبلعند و بخوبی نمیجوند.
اشکالات پرخوری
1) شخص پرخور، به کیفیت غذا توجه کافی ندارد و کمیت یا مقدار غذا برایش حائز اهمیت است و همین امر میتواند موجب بروز سوءتغذیه و عوارض بیشمار ناشی از آن بشود.
2) غذا را با عجله و بدون تأمل میخورد و در واقع غذا را میبلعد بنابراین متوجه پرخوری خود و مصرف غذا بیش از حد نیازش نمیشود.
3) بعلت خوب نجویدن غذا، اولین مرحله هضم مواد غذائی که در دهان بوسیله پیتالین یا آنزیم موجود در بزاق دهان انجام میشود صورت نمیگیرد و بر روی مواد خوراکی که بایستی در دهان و توسط دندانها خرد و تجزیه شده و با بزاق به خوبی مخلوط شوند، اعمال فوق انجام نمیگردد.
4) بعلت عجله در خوردن غذا فرصت کافی جهت ترشح شیرههای گوارشی، به دست نمیآید. شیرههای گوارشی جهت هضم مواد غذائی مصرفی و آمادهسازی آن برای جذب، ضروریست. کمبود ترشح شیرههای گوارشی باعث میشود که عمل هضم مواد غذائی در دستگاه گوارش بخوبی انجام نشود و در نتیجه اختلال در جذب مواد خوراکی دریافتی ایجاد میگردد.
نتیجه آنکه غذا بخوبی مورد استفاده سلولها واقع نشده و قسمتی از مواد خوراکی مصرفی بدون استفاده از دستگاه گوارش دفع میگردد. این امر موجب بروز کمبودهای تغذیهای، تأمین نشدن نیاز بدن نسبت به مواد مغذی و ایجاد سوء تغذیه در شخص میشود.
5) یکی از عوامل بسیار مهم در تغذیه، لذت بردن از غذای مصرفی است البته چنانچه مشخص صرفاً به لذیذ بودن و خوشمزه بودن غذا توجه کند و به خواص تغذیهای آن بیاعتنا باشد به سوی پرخوری و پیروی از عادات غذائی غلط و مضر کشیده خواهد شد و به سلامتش لطمه وارد خواهد گردید.
اما لازم است در عین حالیکه به ارزش تغذیهای و خواص مفید غذای مصرفی خود توجه نمائیم. از تغذیه خود لذت ببریم و غذا برایمان خوشمزه و اشتها برانگیز باشد.
در اینصورت علاوه علاوه بر استفاده از خواص تغذیهای غذا از نظر روانی نیز احساس رضایت و آرامش خواهیم نمود و این امر علاوه بر آنکه به حفظ سلامت روحی ما کمک میکند موجب تنظیم در ترشح شیرههای گوارشی، تنظیم متعادل حرکات دستگاه گوارش و در نتیجه هضم و جذب بهتر غذا و استفاده بیشتر سلولهای بدن از غذای مصرفی خواهد شد.
شخصی که با عجله و بدون لذت غذا میخورد، هیچگونه لذتی در مورد تغذیه خود نداشته و غذا را صرفاً به صورت اجبار و عادت میل مینماید.
برای خواندن بخش اول -پرخوری و تبعات آن- اینجا کلیک کنید.