فیلم دانکرک جدیدترین ساخته کریستوفر نولان است که به تازگی به اکران در آمده و با استقبال خوبی مواجه شده است. کریستوفر نولان نعمت بزرگی برای سینمای هالیوود به شمار می رود. همان طور که چندین سال پیش فردی مثل کوبریک برای هالیوود یک غنیمت بود. آثار نولان همگی سبک خاص او را دارند و توانسته اند هم مخاطب عام را راضی نگه دارند و هم منتقدین را به تحسین وا دارندنولان در فیلم دانکرک با سینما دست و پنجه نرم می کند و علاقه وافرش را به سینما به عنوان یک فن نه یک هنر به ما نشان می دهد. تصویر را می شناسد و از همه مهم تر بلد است چگونه روایت را به تصویر بکشد. فیلم دانکرک نه فیلم دیالوگ است نه فیلم بازیگران و نه حتی فیلم داستانی. دانریک فیلم در آوردن درست صحنه هاست.
معمایی در تاریخ
واقعه دانکرک خود در تاریخ به شکل معمایی تاریخی جنگی همیشه باقی مانده است. 400 هزار سرباز بریتانیایی در یک ساحل محاصره نازی ها هستند. دورتادور آن ها را دشمن گرفته و هیچ راه فراری جز کانالی که در دریای روبروی آن هاست ندارند کشتی های بزرگ که نمی توانند از این باریکه رد شوند.پس این سربازان منتظر کشتی های تفریحی می مانند تا بلکه فرجی شود و نجات پیدا کنند. این وسط هیتلر هم دستور کشتن این ها را نمی دهد و کل تاریخ را در کف باقی می گذارد.اما دانکرک اصلا این صحبت ها را باز نمی کند و داستان خودش را روایت می کند.
دانکرک روایت های یک جنگ سیاه
داستان فیلم دانکرک در حقیقت روایت سه زاویه از این واقعه است. یکی از دید خشکی و ساحل و یکی از زاویه خلبانان و هواپیماهای جنگی و دیگری از زاویه دریا و یک قایق تفریحی که به سمت دانکرک در حال پیشتازی است.
هر سه روایت داستانی مجزا دارند که ربط آنچنانی به هم ندارند و مساله جنگ آن ها را به یکدیگر متصل کرده است. فضای فیلم دانکرک کاملا خشن و جنگی و مردانه است. سرباز باقی مانده در بین 400 هزار سرباز گیج و مبهوت و نا امید که تامی نام دارد توسط نابازیگری مشهور نقش آفرینی می شود.
فردی به نام هری استایلز که پیش از این فیلم با گروه موسیقی وان دایرکشن شناخته می شد. او و دیگر نابازیگران فیلم به درستی کار خود را انجام دادند. نوع تراژدی در فیلم نولان مثل دیگر فیلم های جنگی نیست. در اینجا خبری از صحنه هایی که اشک مخاطب را در بیاورد یا او را منقلب کند نیست. بلکه تماشاگر مثل تمامی سربازان داخل فیلم از این جنگ می ترسد. موسیقی پس زمینه فیلم که در تمامی مدت زمان 106 دقیقه ای فیلم جاریست این استرس و وحشت را به تدریج در خون های تماشاگر می جوشاند.
عظمت فیلم دانکرک
صحنه های فیلم دانکرک بی رحمانه زیبا هستند. منظورم اینست که کاش می شد فیلم دانکرک را در پرده سینما ببینید. خود من هم متاسفانه از این نعمت بی بهره ماندم و در تلویزیون 50 اینچی هم که دیدم بازم فهمیدم که عظمت فیلم را درنیافتم که نیافتم. عظمتی که مثل فیلم هایی همچون تروی یا ارباب حلقه ها به صورت دیجیتالی پدید نیامده است و بسان روال کارهای نولان همگی به صورت طبیعی و واقعی طراحی و ساخته شده است.فیلمبردای تک تک سکانس های دانکرک برای خود یک واحد سینمایی کامل از مبحث فیلمبرداری هستند
ما فقط زنده ماندیم
فیلم دانکرک در اصل راجع به بقاست. بقای تعداد زیادی سرباز که از نجات وامانده اند و در تکاپو و امید آمدن ناجی زنده مانده اند. ناجیان دریایی و هوایی آن ها هم در راه هستند. ولی هر کدام مشکلات خود را دارند. تدوین و کات خوردن بین صحنه های فیلم در اواسط فیلم سبک و سیاق نولان را به خود می گیرد. به طوری که فلش بک هایی در فیلم خورده می شود که سکانس ها را دوباره ولی از زاویه دیگری به تماشاگر نشان می دهد. این عوض شدن خط زمانی و خط روایی فیلم آن هم در یک فیلم کاملا جنگی تنها از پس استادی مثل نولان بر می آید.
با رسیدن به دقایق پایانی فیلم دانکرک هیجان آن نیز افزایش می یابد و داستان رنگ و بوی اکشن تری به خود می گیرد. دیالوگی در آخر فیلم پس از نجات عده کثیری از این سربازها وجود دارد که شاید تمام داستان این بقای سربازان را در طول مدت زمان فیلم به چالش می کشد. آنجایی که مردی به آن ها میگویند درود بر شما و او می گوید تنها کاری که ما کردیم زنده ماندن بود! سیاهی جنگ در این فیلم با همین چند خط دیالوگی که دارد (که شاید فراتر از صد تا صد و پنجاه جمله نشود) به خوبی از زبان کاراکترها ادا می شود. خلبان آخر فیلم که مجبور به فرود در میان سربازان دشمن می شود (جالب اینجاست که در هیچ جایی از فیلم از ماهیت دشمن ها اسمی برده نمی شود. یعنی نولان اصلا آن ها را به ما به عنوان نازی معرفی نمی کند. انگاری که می خواهد به تماشاگر تلنگر بزند که این جنگ است و این ها دشمن. همین و بس! به روایت سربازان قصه من گوش کنید!) هوایپیمایش را می سوزاند و تسلیم می شود. شکستی در برابر ایستادگی که در این سکانس به عنوان صحنه پایانی نشان داده می شود نیز حسن ختامی در برابر تمام رسالت فیلم دانکرک درباره موضوع سیاه و تلخ جنگ است.
نولان فیلم نمی سازد که منتقدان آن را نقد کنند . او فیلم می سازد که ما لال شویم و درس سینما را از تک تک صحنه های کارهایش بیاموزیم!
ده فیلمی که پیش از تماشای دانکرک نولان باید دید