برلیانت بزرگمهر؛ محقق و مشاور تغذیه و رژیم درمانی
محدود کردن وعده‌های غذایی
برخی از افراد بر این باورند که مصرف 3 وعده غذایی اصلی، موجب افزایش وزن و چاقی می‌شود، بنابراین جهت کاهش وزن و پیروی از رژیم لاغری، بعضی از وعده‌های غذایی روزانه خود را حذف می‌کنند.
این باور صحیح نیست و موجب بروز اختلالات و ناراحتی‌هایی در آنان می‌شود. در اینجا بهتر است ابتدا اشکالاتی را که این نوع تغذیه برای انسان ایجاد می‌کند و لطماتی را که به سلامت فرد وارد می‌سازد، مورد بررسی قرار دهیم و سپس به لزوم مصرف 3 وعده غذای اصلی بپردازیم.
حذف برخی از وعده‌های غذایی و محدود کردن آن به 1 تا 2 وعده در طول شبانه‌روز، موجب نرسیدن انرژی کافی به سلول‌های عصبی می‌شود و در نتیجه شخص حرص و ولع زیادی به مصرف مواد پرکالری پیدا می‌کند و به این ترتیب با وجود آنکه تعداد وعده‌های غذایی کاهش می‌یابد، ولی مقدار غذای مصرفی در هر وعده افزایش پیدا می‌کند و یا کیفیت الگوی غذایی تغییر می‌یابد و مصرف غذاهای چرب، شیرین و پرکالری بیشتر می‌شود.
این نوع تغذیه به هیچ‌وجه برای سلامت انسان مفید نیست و موجب بروز چاقی و اختلالات زیر در شخص می‌شود:
هر چه وعده‌های غذایی محدودتر گردند، لطمات بیشتری بر سلامت فرد وارد می‌شود، زیرا در وعده‌های محدود غذایی نمی‌توان تمام نیازهای تغذیه‌ای را تامین نمود و شخص در معرض سوءتغذیه قرار می‌گیرد.
خالی نگاه داشتن معده از مواد غذایی به مدت طولانی و سپس انباشتن آن از غذا موجب بروز اختلالات گوارشی، نفخ، دل درد و سایر مشکلات گوارشی می‌شود.
مصرف غذا در وعده‌های مختلف باعث جذب بیشتر مواد مغذی موجود در مواد خوراکی می‌شود و چنانچه به یکباره مقدار زیادی غذا مصرف شود، جذب مواد مغذی کاهش می‌یابد، بنابراین تقسیم غذای روزانه به 3 وعده اصلی و 2 میان‌وعده از نظر جذب مواد مغذی موجود در غذا و نیز سلامت دستگاه گوارش بسیار مفیدتر و سالم‌تر خواهد بود.
* البته توجه داشته باشید که در صورت افزایش وعده‌های غذایی، لازم است مقدار غذای مصرفی در هر وعده کاهش یابد.
جانشین کردن آب به جای غذا
موضوعی که این روزها بسیار بحث‌برانگیز است و مورد توجه جمع کثیری از افراد علاقه‌مند به تغذیه می‌باشد، مسأله آب درمانی است.
آب درمانی به معنای آن است که انسان در طول شبانه‌روز، مقدار لازم و ضروری آب جهت انجام اعمال داخلی بدن و حفظ سلامت، به بدن خود برساند. آب وظایف بسیار مهم و اساسی برای سلامت انسان بر عهده دارد، از جمله آنکه کلیه واکنش‌های حیاتی داخلی بدن در حضور آب انجام می‌شود.
مواد زاید حاصل از متابولیسم مواد مغذی، توسط آب به کلیه‌ها می‌رسد و دفع می‌گردد. آب موجب حفظ تعادل حرارتی بدن می‌شود. قسمت عمده ترکیب ساختمانی بدن را آب تشکیل می‌دهد، به طوری که در یک فرد نرمال بالغ، حدود 65 درصد وزن بدن و در کودکان و نوزادان خیلی بیش از این میزان از آب تشکیل شده است. همچنین ماده اصلی تمام ترشحات داخلی بدن، از آب تشکیل شده است.
این ماده مغذی موجب تسهیل حرکت مواد غذایی در روده و دفع آنها می‌شود و از بروز یبوست پیشگیری می‌کند. ضمنا آب در افزایش کارآیی بدن بسیار موثر است و با کاهش مصرف آن، کارایی شخص به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد، به این ترتیب می‌بینیم که مصرف مقدار کافی آب و مایعات در طول شبانه‌روز ضروری است.
بدن انسان به روزی 5/2-2 لیتر مایعات نیاز دارد که باید توسط آشامیدنی‌های مختلف و آب موجود در مواد غذایی یا غذاها تامین گردد. البته بهترین و مفیدترین آشامیدنی، آب سالم و بهداشتی است.
متاسفانه برخی از افراد نگرش صحیحی نسبت به مصرف آب ندارند و تصور می‌کنند که آب می‌تواند جانشین غذا بشود. حتی بعضی اشخاص به خانواده و اطرافیان خود توصیه می‌کنند که برای پیشگیری و درمان انواع بیماری‌ها و حفظ سلامت هرچه بیشتر، آب را جایگزین غذا نمایند، این تصور صحیح نیست.
آب چنانچه بیش از حد لازم مصرف شود، موجب افزایش آب داخل سلولی و در نتیجه خیز یا ورم سلول می‌گردد که عواقب بسیار خطرناک و گاه غیرقابل جبرانی در پی دارد، به اضافه آنکه آب، حاوی مواد مغذی لازم برای شخص نیست و چنانچه جانشین غذا بشود، به هیچ‌وجه نمی‌تواند نیازهای تغذیه‌ای انسان را برآورده سازد.
عدم مصرف مواد پروتئینی همراه با کربوهیدرات‌ها
یکی از خرافات غذایی که این روزها در جوامع مختلف رواج پیدا کرده و افراد زیادی از آن پیروی می‌کنند، مصرف نکردن مواد پروتئینی با کربوهیدرات‌ها (مواد قندی- نشاسته‌ای) است. این اشخاص معتقدند که مصرف این دو نوع ماده مغذی با یکدیگر، برای سلامت انسان مفید نیست و علاوه بر آن، موجب افزایش وزن و چاقی و بروز عوارض ناشی از آن می‌شود و بر این تصور خود بسیار اصرار می‌ورزند.
این باور موجب بروز رفتار تغذیه‌ای نادرست و مضر در آنها می‌شود و سلامتشان را دچار اختلال می‌نماید. مصرف مواد پروتئینی و کربوهیدرات‌ها در برنامه غذایی روزانه ضروری است، زیرا هر یک از این دسته مواد مغذی، وظایف مهمی در بدن انسان بر عهده دارند و برای انجام اعمال حیاتی داخلی، انجام فعالیت‌های روزانه، ادامه حیات و حفظ سلامت انسان لازمند و باید در الگوی غذایی روزانه از آنها به مقدار کافی و لازم استفاده شود...
برای خواندن بخش دوم- عادات غذایی و تاثیر آن بر سلامت شخص- اینجا کلیک کنید.