افزایش سطح گلوکز موجب کاهش در میزان اکسید نیتریک در عروق شده که فراتر از آن منجر به تنگ شدن عروق خونی میشود. وجود طولانی مدت قند بالا ممکن است حتی موجب آسیب دائمی به عروق شود.
آیا میدانید؟
دست کم 65 درصد از افراد مبتلا به دیابت دچار مرگ ناشی از بیماری قلبی یا سکته مغزی میشوند.
بدن شما اکسیژن، مواد معدنی و سایر مواد مغذی را از خونی که از طریق عروق خونی در بدن جریان مییابد، دریافت مینماید. این عروق، شامل سرخرگها، مویرگهای خونی کوچک و سیاهرگها است. هنگامی که غذا میخوریم، این غذا به اشکال سادهتر شکسته میشود. آنگاه مواد معدنی، اکسیژن، گلوکز و سایر مواد توسط خون به سایر نواحی بدن حمل میشوند. گلوکز یکی از مهمترین مواد است به این دلیل که منبع انرژی به حساب میآید. به منظور جذب گلوکز، انسولین توسط بدن تولید میشود. چنانچه تحت هر شرایطی بدن قادر به تولید مقدار انسولین مورد نیاز نباشد، محتوای گلوکز در بدن افزایش یافته که این امر ممکن است همچنین موجب بروز دیابت شود. مقدار افزایش یافته قند در خون شروع به آسیب رساندن به نواحی مختلف بدن از جمله عروق خونی میکند.
چگونه قند خون بالا به عروق خونی آسیب وارد میسازد
هنگامی که خون از طریق عروق خونی جریان مییابد، این رگها منبسط یا شل میشوند. عروق خونی این ویژگی را به علت وجود اکسید نیتریک بدست آورده که جریان مناسب و روان خون در بدن را تسهیل میسازد. اما هنگامی که مقدار قند خون افزایش یابد، بر عروق خونی تأثیر گذاشته و موجب بروز عوارض متعددی میشود.
تیمی تحقیقاتی به سرپرستی دکتر ریتا سی توستس (Dr. Rita C. Tostes) از دانشکده پزشکی گرجستان شواهدی را در حمایت از این واقعیت بدست آورد که گلوکز بالا به عروق خونی آسیب میرساند. در این تحقیق، آنها توضیح میدهند که بیشتر قند یا گلوکز موجود در خون جهت تولید ATP که منبع انرژی است فرستاده میشود. مقدار 5% باقی مانده، ترکیبات دیگری که شامل اُ (O) متصل شده به مولکولهای ان ـ استیل گلوکوسامین (O-GlcNAc) میشود را شکل میدهند. این مولکولها مونوساکاریدهایی بوده که از گلوکز بدست میآیند. مولکولهای O-GlcNAc پروتئینها را تغییر داده و فرایندی را شکل میدهند که با فرایند فسفوریلاسیون در تضاد میباشد. فرایند فسفوریلاسیون به تولید اکسید نیتریک کمک کرده و همانطور که همه ما میدانیم، به شل شدن و انبساط عروق خونی کمک مینماید. بنابراین هنگامی که گلوکز در خون افزایش مییابد، مقدار بیشتری از مولکولهای O-GlcNAc شکل گرفته که همچنین مانع از فرایند فسفوریلاسیون میشود. این امر منجر به کاهش مولکولهای اکسید نیتریک شده بطوریکه در نهایت موجب تنگ شدن عروق خونی میگردد. به دلیل قند خون بالا، عروق به صورت منقبض باقی خواهند ماند که در نهایت موجب میشود عروق به طور دائم سخت و عبور از آنها مشکل شود.
یکی دیگر از دلایل احتمالی پشت آسیب رسیدن به عروق خونی محتوای چربی بیشتر در خون است که ناشی از سطوح بالای قند خون میباشد. چربی در عروق خونی تجمع یافته و جریان خون را محدود میسازد. جریان ضعیف خون ممکن است به عوارض خطرناک بسیاری مانند حمله قلبی، سکته مغزی و غیره بیانجامد. در موارد شدید، این عوارض حتی میتوانند مرگبار باشند.
سطح طبیعی قند خون یک فرد سالم در محدودهی بین 70 تا 125 میلیگرم در دسیلیتر قرار دارد. قند خون بالا برای بدن بسیار مضر بوده از اینرو بسیار اهمیت دارد که سطوح قند خون تحت کنترل قرار داشته باشند. سطوح قند خون خود را به طور مرتب کنترل نمایید. به جهت تحت کنترل قرار دادن آن توصیههای پزشک خود را دنبال کرده، بلافاصله سیگار را ترک نموده، روزانه به ورزش بپردازید و از یک رژیم غذایی سالم پیروی نمایید.