اگر نوجوان هستید، احتمال زیادی وجود دارد که آکنه زده باشید. تقریباً از هر 10 نوجوان 8 نفر آنها آکنه دارند، و البته بسیاری از بزرگسالان نیز درگیر این قضیه هستند.
آکنه چنان شایع است که آن را بخشی طبیعی از بلوغ در نظر میگیرند. اما وقتی که در آینه یک آکنه بزرگ بر روی صورت خود میبینید، دانستن این مطلب به شما کمکی نمیکند.
آکنه چیست؟ و چه میتوان در مورد آن انجام داد؟
آکنه چیست؟ چه چیز باعث آن میشود؟
آکنه یک بیماری پوستی است که به شکل برجستگیهای مختلف ظاهر میشود. این برجستگیها میتوانند دانههای سرسیاه، سرسفید، جوش، یا کیست باشند. نوجوانان به دلیل تغییرات هورمونی بلوغ دچار آکنه میشوند. اگر پدر و مادر شما زمان نوجوانیشان آکنه زده باشند، احتمال زیادی وجود دارد که شما نیز دچار آکنه شوید.
خبر خوب این است که، برای اکثر مردم، بعد از سپری شدن زمان نوجوانی آکنه به طور کامل از بین میرود.
نوع رایج آکنه که بسیاری از نوجوانان به آن مبتلا میشوند آکنه ولگاریس نام دارد. ("ولگاریس" به معنای معمولی و متداول است) این نوع از آکنه معمولاً روی صورت، گردن، شانهها، و قفسه سینه ظاهر میشود.
فولیکولهای مو، و یا منافذ پوست شما حاوی غدد سباسه (که غدد چربی نیز نامیده میشود) هستند. این غدد سبوم میسازند که چربی ایست که مو و پوست شما را نرم و لیز میکند. اکثر اوقات، غدد سباسه به میزان کافی سبوم تولید میکنند؛ با این وجود هنگامی که بدن یک نوجوان وارد دوره بلوغ میشود، هورمونها غدد سباسه را تحریک میکنند تا سبوم بیشتری بسازند، این غدد ممکن است بیش از حد فعال شوند. اگر سبوم بیش از حد تولید شود و سلولهای مرده پوست بیش از حد باشند، منافذ مسدود میشوند. باکتریها (به خصوص باکتری ای به نام acnes Propionibacterium) میتوانند درون منافذ به دام افتاده، تکثیر کنند و باعث تورم و قرمزی – و نهایتاً آکنه شوند.
اگر یک منفذ مسدود شده و برآمده شده باشد یک دانه سر سفید به وجود خواهد آمد. اگر یک منفذ مسدود شده باشد اما باز باقی بماند ممکن است سطح بالایی آن تیره شود و یک دانه سرسیاه ایجاد شود. گاهی اوقات دیواره منافذ باز میشود و اجازه میدهد سبوم، باکتریها، و سلولهای مرده پوست به سطح پوست بیایند و برآمدگی کوچک و قرمزی ایجاد میشود که جوش نامیده میشود. (گاهی اوقات جوش نوکی چرکی دارد که دلیل آن واکنش بدن به عفونت باکتریایی است.)
منافذ مسدود شدهای که در عمق پوست باز میشوند میتوانند باعث گره شوند، گرهها توده و یا کیستهای آلوده ای هستند که بزرگتر از جوش هستند و میتوانند دردناک شوند. گهگاه، کیستهای بزرگی که مانند آکنه به نظر میرسند ممکن است دملهایی باشند که توسط عفونت استاف ایجاد میشوند.
درباره آکنه چه میتوانم انجام دهم؟
برای کمک به جلوگیری از چرب شدن پوست که میتواند منجر به بروز آکنه شود روزی یک یا دو بار صورت خود را با آب گرم و یک صابون ملایم شستشو دهید. صورت خود با لیف حمام سایش ندهید، آکنه را نمیتوان با ساییدن از بین برد. ساییدن حتی میتواند با تحریک پوست و منافذ، آکنه را بدتر کند. سعی کنید صورت خود را به آرامی بشویید.
اگر شما آرایش میکنید و یا از کرمهای ضد آفتاب استفاده میکنید، مطمئن شوید که آنها برچسب "ضد آکنه" داشته باشند. این بدان معنی است که آنها منافذ شما را مسدود نمیکنند و باعث بروز آکنه نمیشوند. هنگامی که صورت خود را میشویید، اطمینان حاصل کنید که تمام آرایش خود را پاک کردهاید تا مواد آرایشی باقیمانده روی پوستتان منافذ شما را مسدود نکند.
نور خورشید برای آکنه مفید نیست. گرچه برنزه کردن به طور موقت میتواند باعث شود آکنه کمتر به نظر برسد اما نمیتواند به بهبود آکنه به طور دائم کمک کند. گاهی قرار گرفتن در معرض آفتاب باعث شدیدتر شدن ترشح چربی و نهایتاً تشدید جوشها میشود.
اگر شما از اسپری و یا ژلهای مو استفاده میکنید، سعی کنید آنها را دور از صورت خود نگه دارید، چرا که آنها نیز میتوانند باعث مسدود شدن منافذ شما شوند. اگر شما موهای بلندی دارید که روی صورتتان میافتند آنها را به اندازه کافی بشویید تا چرب نباشند.
اگر بعد از مدرسه شغلی دارید که شما را در معرض تماس با روغن و چربی قرار میدهد (مثلاً در یک رستوران یا پمپ بنزین کار میکنید) زمانی که به خانه باز میگردید صورت خود را به خوبی بشویید. فراموش نکنید که بعد از تمرینات ورزشی نیز صورتتان را شستشو دهید.
بسیاری از لوسیونها و کرمهای حاوی اسید سالیسیلیک یا بنزوئیل پراکسید برای جلوگیری از آکنه مفید هستند و همچنین میتوانند به بهبود آن کمک کنند. شما میتوانید نمونههای مختلف آنها را تجربه کنید تا بتوانید مناسبترین محصول را برای پوست خود پیدا کنید. اطمینان حاصل کنید که دقیقاً از دستورالعمل آن پیروی کنید. در یک نوبت بیش از مقداری که در دستورالعمل توصیه شده استفاده نکنید چون میتواند باعث خشک شدن پوست شما شود. به توضیحاتی که روی بسته محصول در مورد تست آلرژی داده شده توجه کنید.
برخی از افراد متوجه میشوند که پس از مصرف مواد غذایی خاصی جوشهایشان شدیدتر میشود. اگر برای شما هم چنین اتفاقی میافتد سعی کنید از مصرف آن غذاها پرهیز کنید.
اگر با وجود تمام مراقبتها هنوز هم آکنه داشتم چه کنم؟
گاهی اوقات ممکن است حتی با شستشوی مناسب، استفاده از لوسیونها و مواد آرایشی بدون چربی باز هم دچار آکنه شوید- و این کاملاً طبیعی است. در واقع، برخی از دختران ممکن است دریابند چند روز قبل از دوره ی پریودی خود دچار آکنه میشوند. این مشکل را آکنه قبل از قاعدگی مینامند و از هر 10 زن 7 نفر به آن مبتلا هستند. دلیل آن تغییرات هورمونی در بدن است.
نوجوانانی که دچار آکنه هستند میتوانند به یک دکتر یا متخصص پوست (پزشک متخصص در مشکلات پوستی) مراجعه کنند. دکتر ممکن است آکنه را با تجویز دارو، درمان کند. این داروها بسته به آکنه فرد، ممکن است کرمهای تجویزی ای باشند که از شکل گیری جوش جلوگیری میکنند و یا آنتی بیوتیکهایی باشند که باکتریهای مولد جوش را نابود میکنند. اگر آکنه شدید باشد، مصرف داروهای قویتری مانند ایزوترتینوئین، و یا حتی انجام عمل جراحی سرپایی توصیه میشود. برخی از دختران متوجه میشوند که قرصهای جلوگیری از بارداری به بهبود آکنه آنها کمک میکند.
اگر در آینه نگاه کردید و یک جوش دیدید، آن را لمس نکنید، فشار ندهید، و یا به هیچ وجه دستکاری نکنید. انجام این کار ممکن است سخت باشد چرا که تلاش برای خلاص شدن از شر جوش بسیار وسوسه انگیز است؛ اما دستکاری جوش میتواند باعث ترکیدن، باز شدن و نهایتاً التهاب بیشتر آن شود. به علاوه، چربی انگشتان شما قضیه را بدتر میکند! مهمتر اینکه دستکاری جوشها میتواند باعث ایجاد جای زخم دائمی بر روی صورت شما شود.