دیدنیهای شهر تبریز مصداق بارز این ضربالمثل است که «شنیدن کی بود مانند دیدن». تبریز شهر اولینها و بهترینها، مملو از مکانهای دیدنی و خاطرهساز است. اسم تبریز بعضیها را به یاد مشروطه، ستارخان و باقرخان میاندازد، بعضی را هم یاد سرما و برف. با روزچین سفری میکنیم به تبریز و با این شهر مهم ایران بیشتر آشنا میشویم.
هر سو که نگاه کنید یک اثر زیبا و چشمنواز را که گویای رموزی از فرهنگ ستبر تبریز است، خواهید دید. تبریز با مکانهای تاریخی، فرهنگی، طبیعت بکر، پارکها، موزهها، صنایع دستی، غذاهای خوشمزه و سوغاتیها و … نه تنها در ایران بلکه در جهان بهمثابه یک شهر نمونه مطرح بوده و هست.
تبریز بزرگترین قطب اقتصادی منطقهٔ شمالغرب ایران است. این شهر از لحاظ مرکزیت اداری، ارتباطی، بازرگانی، سیاسی، صنعتی، فرهنگی و نظامی در کانون توجه شهریاران قرار داشته و دارد. شهری با آب و هوایی خاص که سفر به آنجا میتواند روزهایی بیادماندنی و ناب را برایتان به ارمغان آورد. اما قبل از سفر به تبریز بهتر است از دیدنیهای شهر تبریز و تاریخ این شهر بدانید. با ما همراه باشید.
تبریز در گذر زمان
کلانشهر تبریز مرکز استان آذربایجانشرقی با مساحتی حدود 1400 کیلومتر مربع، سومین شهر بزرگ ایران است. این شهر از شمال به کوه عینالی از جنوب به دامنه کوه سهند و از سمت غرب به جلگه تبریز و دریاچه ارومیه محدود است. با کشفیات اخیر در محوطه مسجد کبود و گورهای باستانی یافتشده، قدمت تبریز تا 5000 سال برآورد شده است.
در سده چهارم هجری یاقوت حموی تبریز را مشهورترین شهر آذربایجان میخواند. تبریز گذشتهی غنی و پرنشیبوفرازی دارد. به علت استقرار روی گسل زلزله، چندین بار به طور کلی ویران شد. همچنین نزدیکی آن به امپراطوریهای روسیه، عثمانی و روم شرقی اغلب در جنگ بود که علاوه بر بلایای طبیعی مانند زلزله، همواره مورد تاراج و غارت هم قرار گرفته است.
به علت همین موارد، با وجود قدمت باستانی، اکثر آثار تاریخی آن ازبینرفته است. تبریز زیبا همانند پل ارتباطی بین شرق و غرب عمل میکرد و یکی از با اهمیتترین مراکز بازرگانی آن دوران بود. مردمان آن از دیرباز به کار بازرگانی اشتغال دارند.
زبان مردم تبریز
زبان مردم تبریز همانند دیگر شهرهای منطقه آذربایجان، ترکی است. ساکنان تبریز آذربایجانی بوده و به زبان ترکی آذربایجانی با لهجهٔ زیبای تبریزی سخن میگویند. زبان ترکی آذربایجانی، شاخهای از ترکی اوغوز از گروه زبانهای آلتایی است.
تبریز، شهر اولینها
مرکزیت اقتصادی تبریز در طول سدهها، به پیشرفت و گسترش نهادهای مدنی و اجتماعی تبریز منجر شدهاست. توسعه این شهر به سبب ثبات نسبی در دوران قاجار، همجواری با روسیه و ترکیه و موقعیت ویژه جغرافیایی شدت یافت. از همین رو بسیاری از پیشرفتها و مظاهر تمدن نوین در سطح کشور از تبریز آغاز شدهاست. به همین دلیل تبریز «شهر اولینها» لقب گرفته است – در حوزهی پزشکی، فرهنگی، هنری، ادبیات، آموزش و پرورش و …
ستارگان آسمان تبریز
تبریز از مهمترین شهرهای نخبه پرور ایران به شمار میرود. تبریز در زمینه معرفی دانشمند و نخبه علمی، فیلسوف، موسیقیدان، نویسنده، شاعر، ورزشکار، هنرمند، کارآفرین، انقلابیون و سیاستمداران کارنامه درخشانی دارد.
از دانشمندان مطرح تبریزی میتوان به عباس علوی، پروفسور رحمانزاده، لطفیزاده، پروفسور هشترودی، علی جوان و یحیی عدل نام برد. هر کدام از این دانشمندان خدمات بزرگی در زمینههای مختلف به ویژه پزشکی به جامعه بشریت داشتهاند.
از فیلسوفان و عارفان تبریزی مطرح میتوان به علامهها جعفری، امینی، یثربی، مقدس اردبیلی، طباطبایی، رجبعلی تبریزی اشاره کرد. از هنرمندان تبریزی میتوان به قطران، نظامی، ساعدی، ایرج میرزا، شهریار، پروین اعتصامی، صائب تبریزی و حیران خانیم اشاره کرد.
از هنرمندان معاصر نیز به تهمینه میلانی، رضا ناجی، فرهاد فخرالدینی، جعفر پناهی، کمال تبریزی، نصرالله مدقالچی، چنگیز مهدیپور، رضا براهنی میتوان اشاره کرد. ورزشکار و قهرمانانی همچون پرویز هادی، قادر میزبانی، عظیم قیچیساز، حسین صدقیانی نیز تبریزی هستند. عظیمزاده، محمدرضا زنوزی، خانوادهی پرتوی، حسن خسروشاهی از بزرگترین کارآفرینان کشور هستند.
دیدنیهای شهر تبریز
دیدنیهای شهر تبریز برای مردم این شهر تمامی ندارد، چه رسد به میهمانان و گردشگران عزیز. دیدنیها و جاذبههای گردشگری این شهر شامل اماکن تاریخی، تفریحی، طبیعت بکر و زیبا، مراکز خرید سنتی و مدرن، بازارها و پاساژها، موزهها، صنایعدستی و غذاهای ترکی میشود.
تبریز شاهد زنده اتفاقات بسیاری است و رویدادهای تاریخی زیادی را به چشم دیده است. این شهر فراز و فرودهایی را تجربه کرده و در حقیقت یک کتاب تاریخی زنده است. دیدنیهای شهر تبریز چه از لحاظ تاریخی-هنری و چه از لحاظ زیبایی و مدرنیته در صدر لیست گردشگران قرار دارد.
بناهای تاریخی، ارکها و قلعهها، اماکن مذهبی، انواع موزهها، تفرجگاهها و پارکها، بازارهای قدیمی، خانههای تاریخی و … همه بخشی از دیدنیهای شهر تبریز است.
بناهای تاریخی
شهر تبریز به خاطر سابقهی طولانیاش، اماکن و محلههای تاریخی زیادی را در خود جای داده است. ارگ علیشاه، مسجد کبود (گؤی مچید)، عمارت شهرداری، دانشکدهی معماری، مقبرهالشعرا و مسجد جامع نمونههایی از دیدنیهای شهر تبریز هستند. بسیاری از بناهای ساخته شده در این شهر توسط حوادث طبیعی، اشغال متعدد شهر توسط بیگانگان، یا بر اثر کمتوجهی مسولان شهر از بین رفتهاند.
بازار تبریز، ثبت شده در یونسکو
بازار سرپوشیده تبریز یکی از بناهای تاریخی و زیبای شهر تبریز است. این بازار قدیمی که یکی از دیدنیهای شهر تبریز است به مساحت یک کیلومترمربع، در سال 1389 شمسی جزء میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این بازار از بازارچهها، راستهها، تیمچهها، دالانها، سراها و کاروانسراها تشکیل شده است.
در هر راسته بازار محصولات مختلفی به فروش میرسد. راسته بازار جدید و قدیم، تیمچه مظفریه، تیمچه امیریه، بازار صفی، باشماقچی بازاری (کفشدوزان)، شیشهگرخانه و … از قسمتهای معروف و پر رفت و آمد بازار قدیمی تبریز است.
از ویژگیهای منحصر به فرد این بازار، سه طبقه بودن و وظیفه خاص هر طبقه است. اغلب تیمچهها و سرایها بازار دارای سه طبقه است. طبقهٔ زیرین برای انبار کالا، طبقهٔ دوم تجارتخانه و محل کار و طبقهٔ سوم جهت استراحت و آسایش طراحی شده است.
موزهها
از دیگر دیدنیهای شهر تبریز موزههای آن است. در تبریز 21 موزه در زمینههای مختلف وجود دارد؛ موزههایی مثل موزه آذربایجان، مشروطه، عصر آهن، قاجار، شهرداری، تاریخ طبیعی، سنجش، قرآن و کتابت، سفال، موزه ادبی شهریار و…
موزه آذربایجان یکی از مهمترین موزههای ایران است که در شهر تبریز و در خیابان امام در جوار مسجد کبود قرار گرفته است. در موزه آذربایجان که به عنوان دومین موزه تاریخی ایران پس از موزه ملی تهران شناخته میشود آثاری متعلق به دوران پیش از اسلام و دوران اسلامی به نمایش گذاشته شده است.
موزه عصر آهن تبریز محوطه باستانی در شمال، شمالشرقی و شمالغربی مسجد کبود تبریز است. این موزه شامل گورستان و آثار سفالی مربوط به عصر آهن است. موزه عصر آهن یکی از شگفتآورترین موزههای کشور است که مردگانی با قدمت چهار هزار سال در آن همراه با لوازم زینتیشان خفتهاند.
اماکن تفریحی
جهانگردان از تبریز همواره به عنوان شهری احاطه شده در باغات یاد کردهاند. بطوریکه از این شهر با عنوان «باغ شهر ایران» نام برده شده است. در نام بیشتر محلات قدیمی تبریز همچون باغمیشه، تپهلی باغ، قیرمیزی باغ، کوچهباغ و باغشمال، ترکیبی از واژه «باغ» به کار رفته است.
در تبریز نزدیک 132 پارک فعال وجود دارد. 8 پارک از این پارکها، پارک مسافر هستند. مشهورترین و زیباترین پارک تبریز که یکی از نمادهای این شهر نیز است، پارک ائل گؤلی میباشد. از دیگر پارکهای معروف تبریز باغلارباغی، پارک گلستان، ولیعصر، پارک بزرگ تبریز، خاقانی و پارک زیبای عینالی را میتوان نام برد. کویرِ قوم تپه، کویری در دل باغات تبریز، یکی دیگر از دیدنیهای شهر تبریز است.
مراکز خرید
مراکز خرید از دیگر دیدنیهای شهر تبریز به شمار میروند. این شهر دارای مراکز تجاری متعددی است که در هر دو بافت سنتی و مدرن هستند. از مراکز خرید سنتی آن میتوان بازار تبریز را نام برد. بازار تربیت یکی دیگر از بازارهای سنتی تبریز است. از مراکز خرید مدرن میتوان به پاساژ ارگ، رشدیه، اسکان، لاله پارک، اطلس، بلور، ستاره باران و مراکز خرید ولیعصر اشاره کرد.
صنایع دستی
تبریز از مراکز عمدهٔ صنایع هنری و صنایع دستی ایران محسوب میشود. صنایع دستی تبریز عبارتند از فرش یا قالی، کیف و کفش چرم، ظروف سفالی، نقرهکاری، سرامیک و جواهرآلات. همچنین سوزندوزی، کندهکاری، گلیمبافی و نگارگری از دیگر صنایع دستی این شهر و از دیدنیهای شهر تبریز هستند. شهر تبریز از طرف سازمان جهانی صنایع دستی به عنوان «شهر جهانی بافت فرش» انتخاب شده است.
غذاهای خوشمزه تبریزی
تبریز شهر غذاهای لذیذ و شیرینیهای خوشمزه است. کوفته تبریزی، آبگوشت، انواع کباب، دلمه، انواع کوکو، قایقاناق، دویماج و آشهای متنوع نمونههایی از غذاهای سنتی تبریز هستند. شیرنیهای قرابیه، اریس، باسلیق، نوقا، پشمک و آجیلها از سوغاتیهای خوشمزه تبریز هستند.
خواهر خواندههای تبریز
تبریز 13 خواهر خوانده دارد. این شهر از کشورهای مختلف جهان دارای پیوند خواهرخواندگی است. شهرهای زاگرب، استانبول، قونیه، وین، ووهان، باکو، ارزروم، قازان، هوشیمین، غزه، موگیلف و خجند خواهر خواندههای شهر تبریز هستند.
تبریز 2018، پایتخت نمونهی گردشگری کشورهای اسلام
از سال 2015 اجلاس وزرای گردشگری سازمان همکاری کشورهای اسلامی هر ساله شهری را به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی انتخاب میکنند. این سازمان با 57 کشور، دومین سازمان بین دولتی پس از سازمان ملل متحد است. سازمان از تمامی کشورهای عضو درخواست کرد به منظور معرفی شهرهای نمونه گردشگری جهان اسلام، یکی از شهرهای خود را بهعنوان نماینده آن کشور معرفی کنند. ایران شهر تبریز را پیشنهاد کرد.
به خاطر قابلیتها و مکانهای دیدنی تبریز، این شهر انتخاب شد. وجود مناطق نمونه گردشگری، زیرساختهای مناسب، تعداد موزهها، تعداد رویدادهای برگزار شده، اماکن تاریخی، انتخاب تبریز به عنوان شهر جهانی فرش و تعداد گردشگران ورودی در این انتخاب تاثیرگذار بود. این عنوان میتواند فواید فراوان اجتماعی و اقتصادی برای شهر در طول ایام پایتختی و سالهای بعدی داشته باشد. این فرصتی استثنایی برای معرفی چهره تبریز در سطح بینالمللی در راستای توسعه گردشگری است.
هزینههای سفر برای بازدید از دیدنیهای شهر تبریز
همانگونه که گفته شد، مکانهای دیدنی تبریز بسیار زیاد است. برای دیدن این زیباییها و لذت بردن از حضور در تبریز، بهتر است حداقل پنج روز را اختصاص دهید.
هزینهی حمل و نقل
اگر قصد سفر با قطار را دارید باید بدانید بلیط قطار تبریز از 37،000 تومان تا 50،000 تومان است. اگر نمیخواهید چند ساعت در راه باشید و حاضر به هزینه کردن بیشتری هستید باید بگویم که هزینه بلیط هوایی تهران به تبریز از100،000 الی 400،000 تومان است.
هزینه خوراک در تبریز
ممکن نیست که شما به تبریز بروید و از دیدنیهای دیدنی تبریز بازدید کنید، اما غذاهای خوشمزه تبریز را میل نکنید. در تبریز هر نوع غذایی بخواهید پیدا میکنید؛ از آبگوشت و کوفته تبریزی تا انواع فستفود و غذای ترکیهای. همیشه پولی که برای غذا میدهید بستگی کامل به محل رستوران و کیفیت مواد غذایی دارد. بر همین اساس برای هر وعده برای یک نفر میانگین 20،000 الی 40،000 تومان هزینه دارد.
هزینهی هتلها
تبریز پر از هتلهای شیک و مدرن است. هتلهای پنج ستاره مثل هتل شهریار، ائل گؤلی و هتل کایا، تا هتلهای معمولی مانند آذربایجان، ارک، قدس، دریا و… هزینه هتلها از 85،000 تومان شروع میشود تا 400،000 تومان.
دیدنیهای شهر تبریز را در این مقاله بصورت اجمالی معرفی کردیم و امیدواریم این معرفی، سفر به تبریز را یکی از انتخابهای شما برای سفر کند. سفر خوش و از تماشای دیدنیهای شهر تبریز لذت ببرید.