دکتر صدیقه نوبان
گرمازدگی چیست و چگونه می‌توان از آن پیشگیری کرد؟
در فصل تابستان، بسیاری از افراد ممکن است دچار گرمازدگی شوند و این امر موجب می‌گردد که مقدار زیادی از آب بدن از دست برود.
در گرمازدگی، دمای بدن فرد از حد طبیعی بالاتر می‌رود، عروق سطحی پوست منبسط می‌گردند، عمل تعریق افزایش می‌یابد و در تنظیم و کنترل دمای بدن اختلال ایجاد می‌شود. چنانچه آب و هوا گرم و مرطوب باشد، عمل تعریق کند شده و بدن به آسانی خنک نمی‌شود.
در این حالت نیز گرمازدگی ایجاد می‌شود. در گرمازدگی به علت اینکه مقدار زیادی از آب و نمک بدن از دست می‌رود، غلظت خون افزایش می‌یابد و جریان خون کند می‌شود و در عملکرد ارگان‌های بدن اختلال به وجود می‌آید.
بدون آب هرگز
حتما شنیده‌اید که آب حداقل 60 درصد از وزن بدن ما را تشکیل می‌دهد و باید روزانه به مقدار لازم آب بنوشیم تا نیاز بدنمان رفع شود. کلیه فرآیندهای بدن و واکنش‌ها در آب انجام می‌گیرد و اگر آب نباشد، بدن دچار واکنش‌های خاصی می‌شود که بستگی به میزان آب از دست رفته دارد.
چگونه از گرمازدگی پیشگیری کنید
با توجه به نکات ذیل می‌توانید با معضل گرمازدگی و کم‌آبی بدن در فصل گرم سال مبارزه کنید:
روزانه 10-8 لیوان آب بنوشید. منظور نوشیدن آب گوارا با دمای اتاق است. بهتر است به جای آب از نوشیدنی‌های دیگر (چای، قهوه، نوشابه و آبمیوه) استفاده نکنید. کمتر آب یخ بنوشید و ظرف آب را همیشه پیش روی خود قرار دهید تا نوشیدن آب فراموشتان نشود.
از لباس‌های نخی، نازک و رنگ روشن استفاده کنید. خود را از تابش مستقیم آقتاب دور نگه دارید (از کرم‌های ضد آفتاب، کلاه و چتر در جای خود استفاده کنید). ورزش و فعالیت‌های بدنی را در سایه و در مکان‌های مناسب و نسبتا خنک انجام دهید. به اندازه کافی به بدنتان استراحت بدهید.
توصیه‌های تغذیه‌ای
از میوه‌ها و سبزی‌های تازه استفاده کنید. از میوه‌هایی مانند هندوانه، خربزه، طالبی و آناناس بیشتر استفاده نمایید. از سبزی‌هایی که دارای آب زیادتری در وزن مشابه هستند، مانند کاهو (96 درصد آب)، کرفس (95 درصد آب)، براکلی (91 درصد آب)، کلم خام (92 درصد آب)، هویج خام (88 درصد آب) و خیار (95 درصد آب) بیشتر استفاده کنید.
از مواد غذایی که دارای ویتامین‌های B و C می‌باشند و از فلاونوئیدها و کاروتنوئیدها که به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند، استفاده نمایید. از مصرف غذاهای با طبع گرم مانند خرما، شیرینی‌ها و آجیل (مغزهای گیاهی) پرهیز کنید. آب کافی بنوشید تا گرما موجب بی‌آبی بدن نشود. استفاده از لبنیات و به خصوص شیر که دارای 91 درصد آب می‌باشد، توصیه می‌گردد.