تولید قلب ضربان دار به وسیله اسکلت قلب موش و سلول‌های بنیادی انسان

رئیس پژوهشکده زیست شناسی و فناوری سلول های بنیادی پژوهشگاه رویان گفت: محققان این مجموعه موفق شدند با استفاده از اسکلت قلب موش و سلول های پیش ساز قلبی مشتق از سلول های بنیادی رویان انسانی، قلب تپنده موش تولید کنند.


به گزارش به نقل از ایرنا،دکتر حسین بهاروند روز شنبه افزود: محققان این سلول پیش ساخته عضله قلبی را در اسکلت قلب موش قرار داده اند و در آنجا، سلول ها تمایز پیدا کرده و سلول های عضله قلب، رگ خونی و ماهیچه صاف، تهیه شده است.

وی با اشاره به این که قلب تولید شده در حال حاضر برای انسان قابل استفاده نیست، گفت: این کار تحقیقاتی روزنه امید را برای محققان فراهم می سازد که در آینده در قالب مهندسی سلول و بافت قلبی اقدام به مداوای کامل بیماران قلبی کنند.
بهاروند این کار را نوعی مهندسی بافت اعلام کرد و افزود: این تحقیق نشان داد که اسکلت قلب موش و اتصال سلول های پیش ساز قلبی انسان، سبب تپش قلب موش شده است.

وی با ضرورت دستکاری شیمیایی برای اتصال سلول های انسانی به اسکلت قلب موش، افزود: در واقع ماده جذب کننده سلول های پیش ساز عضله با استفاده از رویکرد مهندسی بافت سبب اتصال سلول های پیش ساز عضله قلب به اسکلت قلب موش شده است.

قلب یکی از اعضاء بدن است که آسیب‌ های وارد به آن زندگی مبتلایان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. از آنجا که تعداد بیماران نیازمند به پیوند قلب همیشه از اهدا‌کنندگان مرگ مغزی بیشتر است، تلاش برای ساخت قلبی زنده و کاربردی یکی از دغدغه‌های دانشمندان عرصه سلول‌های بنیادی بوده است.
بنا بر اعلام پژوهشگاه رویان، یکی از روش‌ های تولید قلب زنده و دارای عملکرد، انتقال سلول‌ های بنیادی تمایز یافته به سلول‌ های قلبی، به بستر قلب مرده‌ای است که سلول‌ های آن حذف شده‌اند. این کار که کشور‌های محدودی تکنولوژی آن را در اختیار دارند، چندی پیش به همت پژوهشگران پژوهشگاه رویان در ایران انجام گرفت.

در گام بعدی، برای بهبود انتقال سلول به قلب سلول‌زدایی شده، دکتر بهاروند، دکتر ساره رجبی، محمد کاظمی، حسن انصاری و همکارانشان در پژوهشگاه رویان و مرکز ماکس پلانک آلمان، پژوهشی را طراحی کردند که طی آن سلول‌ های کاردیو‌وسکولار انسانی حاصل از تمایز سلول‌های بنیادی جنینی که در تعداد زیاد و در زیست‌راکتور تولید تولید شده بودند، طی سه مرحله و هر مرحله 20 میلیون سلول به قلب سلول‌زدایی شده موش انتقال دادند.

به منظور بهبود نتایج، پیش از انتقال سلول‌ها، یک پروتئین که عامل رشد سلول‌های فیبروبلاستی است (FGF) در این قلب سلول‌زدایی شده با روش‌های زیست مهندسی تثبیت شده بود.

نتایج این پژوهش که در مجله بین المللی و معتبر Biomaterials به چاپ رسید، نشان می‌دهد، سلول‌های پیوند زده شده به خوبی در بستر جدید به سلول‌ های قلبی، عروق و عضله صاف تمایز یافتند. همچنین قلب حاصل دارای ضربان منظم بود.
این پژوهش توانست مشکلات پیشین در خصوص تولید قلب زنده به این روش را مرتفع و نام پژوهشگران ایرانی را در عرصه‌ های معتبر علمی جهان مطرح کند.