شهرستان قرچک ؛ گنجینه زبان و فرهنگ های گوناگون

قرچک شهری است در جنوب تهران با مساحت بیش ار 20 کیلومتر مربع که در 25 کیلومتری جنوب پایتخت بر سر راه تهران – ورامین واقع شده است. در سال 1320 ، تعداد 167 نفر جمعیت داشته که به علت مهاجر پذیری فراوان، رشد خود را به شهر به سرعت پیموده است. شهرستان قرچک تهران در سال 1355 به شهر تبدیل شد. علت توسعه اصلی آن در آن سال ها وجود کوره پزهای زیادی بود که در این منطقه وجود داشت و دارد. دلیل اصلی شکل گیری شهرستان قرچک تهران کوره پز خانه های آن است. بر روی یکی از دودکش های آن که غیر فعال است و در کنار کمربندی واقع شده توسط معمار آن که مشخص نیست چه کسی است با آجر و به صورت برجسته سال 1322 نقش بسته است. در سال هایی که تهران برای توسعه و ساخت نیاز به مصالح ساختمانی از جمله آجر فشاری داشت کارگران فصلی برای کار در این کوره پز خانه ها از شهرستان های مختلف به این شهر می آمدند، از آذربایجان، خراسان، کردستان، ایلام و... بعد از شروع جنگ در افغانستان و مهاجرت افغان ها، افغان ها نیز به این کارگران اضافه شدند و بسیاری از این کارگران فصلی در این شهر ساکن شدند و این شهر شکل گرفت. با افزایش جمعیت و رشد مهاجرت این شهر هر روز بزرگتر شد. بیش از 98 درصد جمعیت این شهر مهاجرانی از شهرستان های مختلف ایران می باشند. آذری ها، لرها، کردها، خراسانی ها و شمالی ها از این رو این شهر را می توان ایرانی کوچک دانست. در دوران 8 سال جنگ ایران و عراق نیز محله هایی از این شهر میزبان شیعیان عراقی بودند که به ایران مهاجرت کرده بودند. شهرستان قرچک تهران به دلیل خاک مرغوب همیشه مورد توجه صنعت تولید آجر و سفال بوده و به دلیل حفاری های انجام شده به همین منظور در شمال این شهر چاله عظیمی وجود دارد. در قرچک مهاجران محله خاص خود را دارند و علاوه بر زبان فارسی به گویش ها و زبان های قومی خویش سخن می گویند. مسجدها و حسینیه های زیادی در این شهر وجود دارد که ذیل اسم مسجد نام منطقه ای که مردم آن محله از آنجا مهاجرت نموده اند نوشته شده است و در سال های اخیر نیز میزبان جمعیت سرریز تهران هم بوده است. در ادامه با ما در مجله همگردی همراه باشید برای بازدید از جاهای دیدنی شهرستان قرچک...

تپه فردیس

بر اساس کاوش های باستان شناسی صورت گرفته در محوطه باستانی تپه فردیس قرچک که در سال 1383 به منظور تاریخ گذاری لایه های مختلف، مورد لایه نگاری قرار گرفت، آثاری از هزاره سوم، پنجم و چهارم بیش از میلاد و قلعه ای پارتی شناسایی شد. در سال 1384 نیز این تپه مورد کاوش های افقی قرار گرفت که پس از دو ماه کاوش انواع کوره های سفالگری هزاره پنجم ق.م کشف شد از جمله نمونه های به دست آمده از کاوش تپه فردیس می توان به کوره های سفالرگری، چرخ سفالرگری، خمره سفالین، گردنبندهای سنگی و گورستان عصر آهن اشاره کرد.

کوره های آجرپزی

یکی از جذابیت ها و جاهای دیدنی شهرستان قرچک، وجود کوره های آجرپزی سنتی است که می تواند برای گردشگران خارجی جذابیت داشته باشد و از همین طریق، به رشد و توسعه منطقه کمک کند. در پیرامون شهرستان قرچک تهران، کوره پزخانه های زیادی وجود دارد. در حال حاضر با وجود کارخانه های تولید مصالح آماده نظیر ایتالران، جامپاس، و ... این کوره پزخانه ها از رده خارج شده اند و برخی از آنها تخریب و تغییر کاربری داده اند. شرکت تولیدی آجر ثبات به عنوان یکی از قطب های تولیدی در این منطقه قرار دارد.

پل باقرآباد

این پل که در 25 کیلومتری جنوب غرب تهران در مسیر جاده تهران – ورامین قرار داشته و بر روی یکی از شاخه های رودخانه جاجرود قرار گرفته، از جمله پل هایی با یک دهانه است که قدمتش به دوران قاجار باز می گردد. پل باقرآباد به شماره 9911 و تاریخ 11/6/1382 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. اهمیت این پل به واسطه رویداد 15 خرداد سال 1342 می باشد که تعداد کثیری از مردم شهرستان ورامین در اعتراض به دستگیری حضرت امام خمینی (ره) بر روی این پل به وسیله ماموران حکومتی شاه به شهادت رسیدند.

ظرفیت های گردشگری و سرمایه گذاری شهرستان قرچک

در شهرستان قرچک تعدادی دفتر خدمات مسافرتی و گردشگری که از اداره کل متبوع مجوز بهره برداری اخذ نموده اند در حال فعالیت می باشند. در سال های گذشته از محل اعتبارات ملی گردشگری مقرر شد توسط شرکت سرمایه گذاری کشور یک واحد مجتمع خدماتی رفاهی بهداشتی بین راهی در این شهرستان ایجاد گردد که با تفکیک زمین از شهرداری در جنب میدان شهید ستاری، عملیات اجرایی پروژه آغاز شود که در صورت تکمیل این پروژه و دیگر طرح های عمرانی، قرچک گزینه مناسبی برای گردشگران خواهد بود تا گردشگران داخلی و خارجی با گنجینه زبان ها و قوام و تنوع فرهنگی و زندگی آنها در کنار یکدیگر آشنا شوند.

روستای پونیک قرچک

از دیگر جاهای دیدنی شهرستان قرچک، روستای پونیک است. برای رسیدن به این روستا از مسیری به طول 5 کیلومتر که مملو از درختان ون و بید است خواهید گذشت، که قدمت بعضی از این درختان به 400 سال می رسد. در این روستا باغی است با نام باغ شازده میرزا (یکی از یاران میرزا کوچک خان) که به علت کناره گیری از مخالفت با رضا خان، این باغ را به وی بخشید.

ظرفیت های صنایع دستی شهرستان های قرچک

در شهرستان قرچک تعداد 13 کارگاه تولید صنایع دستی در رشته های شیشه گری فوتی، سفال و سرامیک، معرق سنگ، معرق کاشی تراش شیشه فعالیت می نمایند که جمعا 500 نفر اشتغال فصلی دارند و عمده تولیدات این کارگاه ها به تهران و شهرهای مجاور ارسال می شود در ضمن تعداد 70 نفر نیز از داره کل پروانه تولید انفرادی و کارت صنعت گری دریافت نموده اند و تعداد 7 نفر نیز جهت بهره مندی از مزایای بیمه هنرمندی به بیمه تامین اجتماعی شهرستان معرفی شده اند. از زمان تاسیس فرمانداری در آن شهرستان، تشکیلات میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری آغاز فعالیت نموده است.