مشکلات شایع پوستی ناشی از ورزش

دکتر محمد علی نیلفروش زاده؛ متخصص پوست و مو

شرکت در ورزش‌های مختلف قسمتی از زندگی سالم محسوب می‌شود ولی تعدادی از مشکلات پوستی ممکن است از این فعالیت‌های ورزشی ناشی شوند.

ورزشکاران به عات افزایش رطوبت و تعریق یا مالش و کشش پوست و یا در معرض عوامل آسیب رسان واقع شدن مانند سرما، نور خورشید و عفونت دچار مشکلات پوستی می‌شوند.

مواردی که به علت مواجهه با آب و هوا ایجاد می‌شوند عبارتند از: سرما زدگی، پوست خشک، آفتاب سوختگی و تاول زدگی (fever blisters).

با خشک و تمیز نگه داشتن پوست و محافظت از آن می‌توان از ایجاد بسیاری از این موارد پیشگیری کرد.

افزایش تعریق و رطوبت

تعریق یکی از شایع‌ترین علل ایجاد مشکلات پوستی ناشی از ورزش است. پوست مرطوب محیط مناسبی برای رشد و افزایش ارگانیسم‌های نرمال پوست است.

برای مثال بوی پا تا حد زیادی به علت وجود باکتری‌هایی است که در محیط مرطوب رشد می‌کنند.

تینه آ کروریس (قارچ کشاله ران) یا jock itch و پای ورزشکاران (تینه آپدیس) در محیط‌های مرطوب بیشتر ایجاد می‌شوند.

برای جلوگیری از تجمع رطوبت باید هنگام ورزش جوراب‌های ساخته شده از مواد صناعی جاذب‌الرطوبت پوشید و جوراب‌ها را مرتب عوض کرد تا پاها خشک‌تر باقی بمانند پس از ورزش باید پاها را شست و خشک کرد و در بین دفعات تمرین و ورزش بهتر است هم پاها و هم کفش‌ها را در معرض هوای آزاد قرار داد.

برای جلوگیری از jock itch باید پوست قسمت ران‌ها را تا حد ممکن خشک نگه داشت و لباس زیر و شلوار لطیف و سبک پوشید و در اولین فرصت پس از تمرین ورزش باید حمام کرد و لباس‌ها را عوض کرد.

عفونت‌های پوستی

پوشیدن مجدد لباس‌های مرطوب از تعریق خطر ایجاد فولیکولیت را افزایش می‌دهد که یک عفونت باکتریال فولیکول‌های مو است.

این عفونت می‌تواند در خیلی از ورزش‌ها دیده می‌شود بخصوص ورزش‌هایی که در آنها تماس مستقیم با پوست وجود دارد.

در این میان کشتی گیران بخصوص مستعد هرپس سیمپلکس و یک عفونت باکتریال شبیه آن به نام زرد زخم یا impetigo هستند.

عفونت‌های شبیه زرد زخم و فولیکولیت باکتریال نیز می‌تواند از طریق سطوحی مثل تشک و وزنه‌ها منتقل شوند.

کورک یک عفونت پوستی است که معمولاً از یک فولیکول مو و توسط باکتریهای شایع ایجاد می‌شوند. کشتی گیران بخصوص در معرض ایجاد کورک هستند زیرا تنشان عرق کرده و سپس در تماس با وسایل ورزشی قرار می‌گیرد که ممکن است حامل باکتری باشند و به این ترتیب عفونت سایر افراد را به دیگران منتقل می‌کنند.

در حالیکه کمپرس گرم می‌تواند درد را از بین ببرد. ورزشکاران باید در صورتی که کورک خود به خود تخلیه نشود توسط درماتولوژیست معاینه شود.

افرادی که مستعد fever blister هستند باید از یک balm نرم کننده لب پیش از بیرون رفتن از منزل استفاده کنند و بعد از آن را به دفعات تجدید نمایند.

بعضی افراد که به شکل شایع دچار تب خال می‌شوند ممکن است بخواهند با پزشکشان در مورد استفاده از آسیکلوویر برای پیشگیری مشورت کنند.

مالش یا اصطکاک

اصطکاک یک علت شایع دیگر مشکلات پوستی است. Chafling اغلب در مناطقی از پوست که در معرض اصطکاک لباس یا قسمت‌های دیگر پوست قرار می‌گیرند، دیده می‌شوند.

تاول‌ها به شکل مشخصی در مناطق ضخیم‌تر تحت فشار مثل کف دست‌ها و پا شنه دیده می‌شوند.

اصطکاک لباس می‌تواند سبب تحریک و حتی خونریزی از نوک سینه‌ها شود که به آن Joggers nipples گفته می‌شود.

لباس‌های نرم از آکریلیک سبک را می‌توان برای جلوگیری از این حالت استفاده کرد.

Bras اصطکاک را کاهش می‌دهد. مردان می‌توانند از بانداژ کشی دور سینه‌ها برای محافظت از آنها استفاده کنند.

آکنه مکانیکا

آکنه مکانیکا شکلی از آکنه است که در اثر گرما، فشار، بستگی و اصطکاک در ورزشکاران ایجاد می‌شود.

این آکنه معمولاً در مناطقی مانند شانه‌ها، پشت و سر که با پوشش‌های محافظ پوشانده می‌شود ایجاد می‌گردد.

لباس‌هایی از جنس صناعی محکم یا تجهیزات و لوازمی مثل کلاه و پدهای شانه سبب ایجاد آکنه مکانیکا در بازیکنان فوتبال و هاکی می‌شوند.

پیشگیری و درمان آکنه مکانیکا عبارت است از پوشیدن یک تی شرت تمیز کتانی یا جنسی که رطوبت پوست را به شکل یکنواخت جذب کند، شستن مناطق مذکور بلافاصله پس از فعالیت ورزشی و استفاده از یک لوسیون کراتولیتیک مثل لوسیون حاوی اسید سالیسیک ورزورسینول که مستقیماً روی راش‌ها استفاده شود.

تاول‌ها

اغلب فعالیت‌های ورزشی با تحرک همراهند که سبب افزایش حرارت و اصطکاک پوست و لوازم ورزشی می‌شود مثل راکت تنیس، کفش‌ها، پارو یا پدال و سایر آن.

این اصطکاک همراه با تعریق به ایجاد تاول‌هایی منجر می‌شود که می‌توانند کاملاً دردناک بوده و توانایی ورزشکار را برای رقابت و فعالیت کاهش دهند.

برای جلوگیری از ایجاد تاول ورزشکار باید پوست خود را نرم نگه دارد تا اصطکاک کاهش پیدا کند.

بازیکنان تنیس اغلب از وازلین برای پاهای خود استفاده می‌کنند و یک مطالعه نشان داده است که استفاده از ضد عرق در پا قبل از ورزش می‌توانند از ایجاد تاول جلوگیری کند.

استفاده از پودرها و اسپری‌های ضد عرق حاوی کلرهیدرات آلومینیم یا کلراید آلومینیم راه‌های ارزانی برای کاهش رطوبت است مصرف شبانه هگزا هیدرات کلراید آلومینیم 20% (Dry sol) خشکی بیشتری فراهم می‌کند.

روش دیگر برای جلوگیری از ایجاد تاول شامل پوشیدن جوراب‌های آکریلیک بیش از جوراب‌های نخی است زیرا جوراب‌های آکریلیک سبب حذف اصطکاک و پاک شدن تعریق از پوست می‌شوند و به این ترتیب پوست را تا حد ممکن خشک نگه می‌دارند.

پاشنه پوش‌ها نیزمی توانند به کاهش اصطکاک در منطقه پاشنه کمک کنند.

لایه‌ای بودن جوراب‌ها یا جوراب‌های مخصوص دو لایه می‌تواند تقسیم نیرو را به حداقل برساند.

برای ورزش کفشهای مخصوص بخرید و هنگام امتحان کردن کفش‌ها مطمئن شوید که جوراب مخصوص ورزش یا پاشنه پوش را پوشیده‌اید.

کفش‌هایتان را بعد از ظهر یا غروب امتحان کنید زیرا در طول روز پاها ورم کرده‌اند. پیش از خرید کفش‌ها دور مغازه قدم بزنید و پس از خرید یک تا دو ساعت همان کفش‌ها را در منزل بپوشید تا بفهمید در کدام قسمت‌ها پاهایتان احتمالاً ناراحت است، در مورد دست‌ها هم همین موارد صادقند.

در صورت امکان از دستکش استفاده کنید، مناطق در معرض تاول را بپوشانید و از پودریا مواد ضد عرق برای کمک به خشک ماندن دستها استفاده کنید و فعالیت بدنی خود را بتدریج افزایش دهید.

آفتاب سوختگی

شاید یکی از آسیب رسان ترین اثرات ورزش در فضای آزاد خطر مواجهه بیش از حد با اشعه ماوراء بنفش خورشید است که می‌تواند ایجاد سرطان و پیری زودرس کند.

بازیکنان بیس بال، گلف و تنیس اغلب در وسط روزه که اشعه خورشید بیشترین شدت را دارد بازی می‌کنند.

چندبار آفتاب سوختگی بد در دوره طفولیت می‌تواند فرد را مستعد ابتلا به سرطان پوست کند. اسکی بازان و کوهنوردان نیز باید بدانند که هر چه ارتفاع بالاتر باشد آفتاب سوختگی سریع‌تر ایجاد می‌شود.

آکادمی درماتولوژی آمریکا استفاده از یک ضد آفتاب با SPF معادل 15 یا بالاتر را حتی در روزهای ابری و امتناع از مواجهه با نور خورشید بین ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر را تا جای ممکن توصیه می‌کند.