اگر جزو آن گروهی هستید که به صورت دورهای برای چکآپ سراغ پزشکشان میروند، حتما روند این کار را به خوبی حفظ هستید. از کارهای روتین این روند می توان به اندازهگیری وزن، سنجش قد و بستن کاف فشارسنج به دور یکی از بازوها جهت اندازهگیری فشار خون اشاره کرد. اما اینها کافی است؟
دقیقا همین مرحله آخر، جایی است که تقریبا تمامی پزشکان هنگام چک آپ بیمار دچار بزرگترین اشتباه میشوند. آنها فقط فشارخون یکی از بازوها را اندازهگیری کرده و سراغ مراحل بعدی چک آپ میروند. اما باید در این مرحله توقف کرده و با صرف اندکی وقت فشار خون بازوی دیگر را هم اندازه بگیرند.
اما هنگامی که اغلب پزشکان معتقدند یک بار اندازهگیری فشارخون کافی است، چرا خودمان را به دردسر بیاندازیم و کار وقتگیر و غیرضروری اندازهگیری فشارخون هر دو دست را انجام دهیم؟ زیرا شاید فشارخون در دو بازوی شما با هم فرق کند و این تفاوت نشانهای بسیار مهم است. شاید این تفاوت تنها چند درجه باشد و خیلی چشمگیر به نظر نرسد. اما تفاوت بیشتر از 10 درجه ای در فشارخون سیستولیک یا دیاستولیک بین دو بازو میتواند علامت هشداردهنده قدرتمندی باشد. در چنین مرحلهای مشکلات خفتهای در سیستم قلبی عروقی وجود دارد که هنوز خودشان را آشکار نکردهاند، و این موقعیت بسیار خوبی برای کشف و درمان آنها است.
پای چه نوع مشکلی ممکن است در میان باشد؟ در افراد جوانتر، این میتواند نشانه فشردهشدن بیش از حد یکی از شریانها نسبت به دیگر عروق باشد. حتی برخی اسپاسمهای ماهیچهای هم ممکن است چنین شرایطی را برای شریان ایجاد کنند. در افراد مسنتر این امر نشانهای از بسته یا تنگ شدن یک یا چند شریان در قسمت فوقانی بدن است. چنین حالتی پیشاپیش از احتمال بالای خطراتی چون بیماریهای قلبی، سکته و زوال عقل خبر میدهد.
5 سال پیش محققان انگلیسی دریافتند که 15 درجه اختلاف سیستولیک میان دو بازوی انسان از احتمال 70 درصدی مرگ به دلیل بیماری قلبی و عروقی دهد. پس از آن برخی کشورهای اروپایی و تعدادی از سازمانهای پزشکی ایالات متحده آزمون فشارخون دو بازو را به دستورالعملها افزودند. اما هنوز پزشکان و پرستاران چندان به اجرای چنین دستورالعملی عادت نکردهاند و آن را چندان جدی نمی گیرند. آنها هنوز از اهمیت دقت به تفاوت فشارخون دو بازو غافلند.
شاید بهتر است افرادی که از این موضوع مطلع هستیم، آگاهی رسانی بیشتری در این زمینه انجام دهیم و هنگام هرگونه چکآپ روتینی برای خود یا نزدیکانمان اهمیت کنترل فشارخون دو بازو را یادآوری کرده و خواستار انجام آن شویم. اگرچه چنین خواستهای برای پزشکان و پرستاران غیرعادی است، اما به دلیل سادگی انجام معمولا رد نمیشود و آن را انجام میدهند. شاید صرف 30 ثانیه وقت برای انجام این کار به اندازه عمرتان ارزشمند باشد. هیچگاه نمیتوان مطمئن بود که چه نتیجهای منتظرمان است.