مناسب ترین زمان بازنشستگی در طول سال چه زمانی است؟

 حداقل سابقه لازم برای احراز شرایط بازنشستگی در قانون تامین‌اجتماعی 10 سال است. بنابراین سابقه کمتر از 10 سال با وجود شرایط سنی لازم مانع برقراری مستمری بازنشستگی است. مگر اینکه سنوات کسری تا 10 سال به صورت یک‌جا از تامین‌اجتماعی خریداری شود. این مقرره در مورد بیمه‌شدگانی است که از شرایط سنی لازم برخوردارند (آقایان 60 سال و خانم‌ها 55 سال) ولی سابقه آنها کمتر از 10 سال است. این افراد می‌توانند با پرداخت حق بیمه سال‌های کمتر از 10 سال(خرید سابقه بیشتر از سقف 10 سال ممکن نیست) با 10 روز حقوق بدون رعایت ماده 111 قانون تامین‌اجتماعی که پرداخت حداقل حقوق را لازم دانسته بازنشسته شوند. برای اینکه شخص بتواند از حقوق پایه (حداقل حقوق تعیین‌شده توسط شورای عالی کار) برخوردار شود باید حداقل 20 سال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد. بهترین حقوق بازنشستگی برای افرادی است که 30 سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند و افزایش‌های حقوق سالانه نیز در پرداخت حق بیمه آنها اعمال شده باشد.
همچنین حداکثر سابقه قابل محاسبه در صندوق تامین‌ اجتماعی 35 سال است. بنابراین چنانچه کسی بیش از سنوات مذکور دارای پرداخت حق بیمه باشد، در میزان مستمری‌اش تاثیری ندارد. بر این اساس فرمول محاسبه مستمری عبارت است از: میانگین دستمزد مبنای پرداخت حق‌بیمه در دو سال آخر اشتغال ضرب در سنوات پرداخت حق بیمه (که از ده سال کمتر و از 35 سال بیشتر نباشد) تقسیم بر 30. قطعا اگر بیمه‌شده‌ای بتواند تا سقف 35 سال حق بیمه به صندوق تامین‌اجتماعی پرداخت کند، حقوق مستمری بهتری دریافت خواهد کرد.
مبنای احراز شرایط بازنشستگی مفاد مندرجات شناسنامه‌ای است که در بدو بیمه شدن به سازمان تامین‌ اجتماعی ارائه شده است. بنابراین چنانچه بیمه‌ شده از طریق مراجع قانونی و دادگاه تغییراتی در سن خود ایجاد کند، مثلا سن خود را افزایش دهد، ملاک عمل نیست و مبنا همان سن فرد در شناسنامه اولیه خواهد بود و نمی‌تواند از طریق شناسنامه دوم، خدمات و مزایای بازنشستگی دریافت کند. این قاعده در مورد افراد تحت تکفل بیمه‌شده اصلی نیز جاری است و تنها شناسنامه اولیه آنها ملاک عمل است.
برای احراز بازنشستگی وجود شرایط سنی و سابقه توامان لازم است. سوابق انتقالی از سایر صندوق‌های بازنشستگی در احراز شرایط بازنشستگی ملاک عمل نیست و این سوابق فقط در میزان مستمری تاثیر خواهد داشت. بنابراین بیمه شده‌ای که سوابق خود را از صندوق‌های دیگر به سازمان منتقل کرده است باید حداقل سابقه (10 سال) را در سازمان تامین‌اجتماعی احراز کرده باشد.
بیمه شده خانمی که مستمری بازنشستگی دریافت می‌کند در صورت فوت همسر می‌تواند از مستمری همسر خود نیز برخوردار شود. یعنی از هر دو مستمری استفاده کند. ولی در صورت استفاده از مستمری بازنشستگی، نمی‌تواند از بابت والدین خود نیز از مستمری بهره‌مند شود. در صورتی‌که خانمی شرایط دریافت مستمری بابت همسر و پدر خود را داشته باشد، فقط می‌تواند از مستمری همسر خود برخوردار شود.
همچنین تا پایان برنامه پنجم توسعه (تا پایان امسال)، چنانچه دستمزد مبنای کسر حق بیمه بیمه‌شدگان در دو سال آخر خدمت با سال‌های قبل از آن به صورت غیرمتعارف افزایش یافته باشد و این افزایش به دلیل ارتقای شغلی نباشد، محاسبه میانگین دستمزد براساس 5 سال پایانی اشتغال صورت خواهد گرفت. افزایش متعارف مواردی است که افزایش حقوق براساس مصوبات شورای عالی کار، هیات دولت و مجلس شورای اسلامی انجام گرفته باشد.
مستمری دریافتی از بابت بازنشستگی به موجب ماده 111 قانون تامین‌اجتماعی نباید از حداقل حقوق کارگری که هرسال توسط شورای عالی کار تصویب می‌شود کمتر باشد، مگر در مورد کسانی که زیر 20 سال سابقه داشته باشند که در این صورت مستمری پرداختی به میزان سنوات پرداخت حق بیمه آنها محاسبه و پرداخت خواهد شد.
* بهترین زمان بازنشستگی در طول سال چه موقع است؟ کدام‌یک مزایای بیشتری دارد؟
هر چقدر زمان بازنشستگی به آخر سال نزدیک‌تر باشد بهتر است؛ به دو دلیل؛ اول اینکه چنانچه حکم بازنشستگی به بعد از سال منتقل شود، افزایش‌های حقوقی بازنشستگان به شخص مزبور تعلق نمی‌گیرد. به طور مثال اگر هیات دولت افزایش حقوق سال 96 را 15 درصد اعلام کند برای کسی که اول فروردین سال 96 بازنشسته شده افزایش مذکور اعمال نخواهد شد. چرا که این افزایش شامل حال کسانی است که در سال‌های قبل بازنشسته شده‌اند. دلیل دوم این است که مستمری بازنشستگی برای بیمه‌شده‌ای که آخر سال بازنشسته می‌شود در وضعیت بهتری محاسبه خواهد شد. چرا که برای محاسبه مستمری متوسط میانگین حقوق دو سال پایانی خدمت ملاک عمل است. بیمه‌شده‌ای که 24 ماه پرداخت حق بیمه وی طی دو سال پر شود و زیاد به عقب برنگردد، با توجه به تورم و افزایش‌های سالانه، حقوق و مستمری بیشتری دریافت خواهد کرد. به طور مثال، اگر حقوق مبنای کسر حق بیمه فردی را در دو سال آخر خدمت حداقل در نظر بگیریم و این شخص بخواهد آخر اسفند سال 95 بازنشسته شود، میانگین دستمزد دو سال آخر عبارت خواهد بود از: 12 ماه حقوق سال 94 و 12 ماه حقوق سال 95 که میانگین آن از جمع حقوق (سال 94 و سال 95) تقسیم بر 24 به دست می‌آید. حال اگر شخصی اواسط سال 95 بخواهد بازنشسته شود. 6 ماه حقوق سال 95 و 12 ماه حقوق سال 94 و 6 ماه نیز حقوق سال 93 ملاک محاسبه خواهد بود که با توجه به 6 ماه حقوق سال 93 میانگین مجموع کمتر از مبلغ مورد قبلی خواهد بود.
* آیا بازنشستگی از طریق بیمه اجباری با بیمه خویش‌فرما (اختیاری و حرف مشاغل آزاد) از نظر مبلغ بازنشستگی تفاوتی با هم دارند یا خیر؟
با توجه به فرمول محاسبه مستمری بازنشستگی که در سطور بالا توضیح داده شد، میزان مستمری بازنشستگی به دو عامل سنوات پرداخت حق بیمه و حق بیمه پرداختی در دو سال آخر اشتغال بستگی دارد. بنابراین نوع بیمه از لحاظ اجباری یا اختیاری تاثیری در این موضوع ندارد.
این شغل من را میکشد