هفته نامه سلامت - محبوبه ریاستی: بیماری های پوستی از جمله بیماری هایی هستند که افراد بسیاری از آنها رنج می برند؛ از انواع جوش های صورت گرفته تا تبخال و زگیل. اما بعضی از بیماری های پوستی نهفته اند و برای همین کمتر کسی به فکر درمان آنها می افتد؛ مانند بیماری های پوستی ناحیه تناسلی. بسیاری از خانم ها و آقایانی که زندگی زناشویی دارند، چندان با این نوع بیماری ها و درمان آنها آشنا نیستند و به همین دلیل ممکن است در درازمدت به مشکلاتی برخورد کنند. در این مطلب با دکتر مجتبی امیری، متخصص بیماری های پوست در این مورد گفت و گو کرده ایم.
دلیل بروز برخی بیماری های پوستی در ناحیه تناسلی چیست؟بیماری های پوستی در ناحیه تناسلی به دلیل ویژگی های آناتومیک بدن به وجود می آیند و معمولا هم به دلیل رابطه زناشویی در زن ها و مردها ایجاد می شوند. بیشتر آنها هم قابل انتقال و عفونی هستند.
مثلا کدام بیماری؟مثلا زگیل تناسلی که منشاء آن یک ویروس است که از طریق رابطه زناشویی منتقل می شود و به صورت برجستگی ناحیه تناسلی خود را نشان می دهد. ممکن است در ابتدا این زگیل ها کوچک باشند و برای همین هم فرد در پی درمان آنها نباشد اما به مرور زمان بزرگ تر خواهندشد.
درمان آن به چه صورت است؟ این نوع زگیل ها معمولا درمان دارویی ندارند اما می توان آنها را تخریب کرد یا با ترکیب های موضعی آنها را از بین برد. البته واکسن هایی نیز وارد بازار شده است که می توان برای پیشگیری از این بیماری از آنها استفاده کرد.
این بیماری برای خانم ها خطرناک تر است یا آقایان؟معمولا خطرش برای خانم ها بیشتر است چون ممکن است باعث ابتلا به سرطان دهانه رحم شود اما هر دو جنس به هر حال باید از رفتارهای پرخطر جنسی و حفاظت نشده خودداری کنند.
آیا تبخال تناسلی هم جزو بیماری های تناسلی در خانم ها و آقایان است؟بله، تبخال تناسلی هم یک عفونت ویروسی است و خیلی راحت منتقل می شود. این بیماری معمولا به صورت زخم اولیه موضعی با تمایل به بهبود و عود مجدد موضعی تظاهر می کند. در خانم ها محل ابتدایی ظاهرشدن ضایعات، واژن و دهانه رحم است و پس از عود، زخم ها در واژن، پوست اطراف مقعد، پاها و باسن ایجاد می شود.
در مردان آلت تناسلی یا ناحیه شرمگاهی محل برزو زخم های تبخال تناسلی است. تبخال تناسلی ممکن است در سایر نقاط دستگاه تناسلی، اطراف مقعد و دهان زن و مرد، با توجه به رفتار جنسی آنها ایجاد شود.
از بیماری های غیرآمیزشی تناسلی چه نوع بیماری های دیگری را می توانید مثال بزنید؟انواع بیماری های قارچی. معولا بیماری های قارچی در نواحی ای از بدن که رطوبت بالایی دارند رشد می کنند؛ مثلا در افرادی که خیلی چاق هستند، این بیماری شیوع بسیار بالایی دارد و خانم هایی که در سن باروری هستند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری پوستی قرار دارند.
برای درمان این بیماری ها چه باید کرد؟باید حتما بهداشت رعایت و از لباس زیرهای تمیز و نخی استفاده شود. اگر مطمئن شدید که در ناحیه تناسلی و اطراف آن مشکلی وجود دارد، حتما باید به پزشک مراجعه کنید تا تحت درمان قرار بگیرید.
معمولا چه نوع بیماری های قارچی ای آقایان را تهدید می کند؟تینه آکروریس، یکی از شایع ترین عفونت های قارچی پوست است و به صورت عفونت سطحی و خارش ناحیه کشاله ران و پوست خود را نشان می دهد. این بیماری بیشتر از طریق استفاده از حوله های آلوده و مشترک و ملحفه ها ای از سایر مناطق آلوده بدن مانند ناخن دست و پا به کشاله ران منتقل می شود. چاقی و پوشیدن لباس های زیر تنگ یا خیس از عوامل مستعدکننده این نوع عفونت هستند و معمولا هم شیوع این بیماری در آقایان 3 برابر خانم هاست.
آیا این بیماری پوستی علامت خاصی دارد؟معمولا عفونت قارچی کشاله ران به صورت ضایعات قرمز و متقارن، درد و طرف کشاله ران و التهاب در این قسمت از بدن خودنمایی می کند. این درد می تواند به سمت پایین شکم و بخش داخلی ران گسترش پیدا کند. در موارد حاد این ضایعات خیس و همراه با ترشح هستند و در موارد مزمن خشک و تیره تر و با پوسته های کمترند.
این نوع بیماری ها با تغذیه و روش های غذایی مناسب تا چه حد قابل درمان هستند؟متاسفانه خیلی با روش های غذایی نمی توان این نوع بیماری ها را درمان کرد. درست است که کارکرد سیستم ایمنی بدن با تغذیه خوب ارتباط دارد اما تغذیه در بهبود بعضی از بیماری های پوستی خیلی موثر نیست. فقط می توانم پیشنهاد کنم که برای پیشگیری و حتی درمان این نوع بیماری های پوستی، تا جایی که می توانید از رفتارهای پرخطر جنسی خودداری کنید.
آیا سرطان بیضه را نیز می توان جزو این بیماری ها طبقه بندی کرد؟نه، سرطان بیضه منشا عفونی ندارد و شیوع زیادی هم ندارد ولی بیماری مهمی است که یک راه تشخیص ساده دارد. همان گونه که برای تشخیص زودرس سرطان پستان به خانم ها توصیه می کنند که پستان ها را خودشان مرتب معاینه کنند، به آقایان هم توصیه می شود اگر هر تغییر و نامنظمی در بیضه شان دیدند، فورا به پزشک مراجعه کنند تا اگر مشکلی بود، سریع تحت درمان قرار بگیرند.
برای اینکه آقایان کمتر دچار بیماری های پوستی در ناحیه تناسلی شوند، چه راهکاری را پیشنهاد می کنید؟باید نکات بهداشتی را رعایت و حتما از کاندوم استفاده کنند. سعی کنند از نظر جسمی فعال باشند چون فعالیت جسمی مناسب مانند ورزش تا حد زیادی خطر ابتلا به اختلالات نعوظ را کاهش می دهد و از کشیدن و مصرف سیگار و الکل خودداری کنند و مواظب سلامت روان خود نیز باشند.
زخم های ناحیه تناسلی را جدی بگیریددکتر محمدرضا صفری نژاد*: معمولا زخم و التهاب پوست در ناحیه تناسلی جزو بیماری های مقاربتی است و بین زن ها و مردها مشترک است. بیماری های مقاربتی که می توانند علائم التهاب و زخم در پوست ناحیه تناسلی دهند، متعدد هستند ولی بیماری های سوزاک و تبخال ناحیه تناسلی و سیفیلیس شایع ترند. سیفیلیس از یک زخم در ناحیه تناسلی شروع می شود که به صورت برجسته روی سطح پوست خودنمایی می کند و قابل لمس است. اگر این زخم درمان نشد، سیستم عصبی را دربر می گیرد. این بیماری بین زن و مرد مشترک است و اگر درمان نشد به همسر هم منتقل می شود.
از دیگر بیماری های پوستی تناسلی می توان به تبخال های تناسلی اشاره کرد که به صورت اول ایجاد و منتشر می شوند و بسیار هم دردناک هستند. عامل آن، ویروس است. این بیماری معمولا زود به زود عود می کند و بسیاری از افراد ممکن است دچار آن باشند. به همین دلیل توصیه می شود خانم هایی که در 3 ماه آخر بارداری به سر می برند، اگر همسرشان دچار این بیماری است، از برقراری رابطه زناشویی با او خودداری کنند چون ممکن است این بیماری به جنین نیز منتقل شود.
برای درمان تبخال تناسلی داروهای خاصی وجود دارد اما چون یک بیماری ویروسی است، درمان قطعی ای ندارد. بهترین راه برای پیشگیری از این نوع بیماری ها استفاده از کاندوم است که آن هم پیشگیری قطعی محسوب نمی شود.
*متخصص کلیه و مجاری ادراری، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران