تقریباً هر شخصی دوست دارد که بخشی از بدن خود را تغییر دهد. مثلا دور کمر، دور ران، باسن و به ویژه بخشهایی که بدن بیشتر در آنها ذخیره چربی میکند. تغییرات که در بدن با داشتن رژیم غذایی و ورزش به وجود میآید معمولا بسیار آهسته تر است و به همین علت افرادی که به دنبال نتیجه گیری سریع هستند معمولا نا امید میشوند. ورزشهای نقطهای یا هدفدار نوعی از تمرینات هستند که افراد برای کم کردن چربی در بخش خاصی از بدن به سراغ آن میروند. اما آیا واقعاّ این نوع ورزش نتیجه بخش است. در این مقاله به این موضوع و اینکه آیا این سبک تمرینات مبنای علمی دارد یا خیر پرداخته شده است.
ورزشهای کاهنده چربی به صورت نقطهای چیست؟
این نوع ورزشها برای مدت زیادی در مجلات و دنیای سلامتی و تناسب اندام تبلیغ میشده اما تاکنون شواهد زیادی برای موثر بودن آن به دست نیامده است. اساس این ورزشها این است که نقاط خاصی از بدن را برای کاهش میزان چربی در آن بخش هدف قرار میدهند. به عنوان مثال انجام حرکتهای با وزنه برای عضلات سه سر بازو برای کاهش چربی در این ناحیه از بدن تبلیغ میشود.
بسیاری از افراد تمایل دارند که فقط در بخش خاصی از بدن چربی کم کنند و این موضوع میتواند علل بیشماری داشته باشد. به عنوان مثال کاهش چربی در ناحیه شکمی خطر بروز بیماریهای مزمن به ویژه دیابت و مشکلات قلبی را کاهش میدهد.
از جهت دیگر بعضی از افراد به طور ژنتیکی هنگامی که چاق میشوند چربی در نواحی مختلف بدنی آنها پخش میشود، در حالی که در گروه دیگر ممکن است چربی فقط در یک قسمت مثل شکم یا باسن تجمع پیدا کند. تفاوت در نحوه ذخیره چربی همینطور بین زنان و مردان نیز متفاوت است. زنان چربی را بیشتر در ناحیه ران و باسن ذخیره میکنند و این در حالی است که نوع چاقی در مردان اغلب چاقی شکمی است.
نوع تمرینات هدف دار برای چربی سوزی نیز از همین مطلب برای افزایش چربی سوزی در این نواحی استفاده میکنند. اساس تئوری این است که با افزایش فعالیت ماهیچه در یک ناحیه از بدن چربی در آن بخش بدن کمتر خواهد بود. با این همه ساختار چربی بدن به این صورت عمل نمیکند و شواهد کمی بر اثر گذاری این سبک از تمرینات وجود دارد.
کاهش چربی در بدن به چه نحوی است؟
به این منظور که بدانیم چرا کم کردن چربی از یک ناحیه زیاد امکان پذیر نیست بهتر است که بدانیم کاهش چربی در بدن به چه شکلی صورت میپذیرد. چربی درون سلولها به شکل مادهای به نام تریگلسیرد ذخیره میشود که بدن در هنگام نیاز به انرژی آن را تجزیه میکند و با ورود به جریان خون برای تولید انرژی به سایر سلولهای بدن میرسد. به هنگام ورزش کردن اسیدهای چربی و گلیسرول از تمام بخشهای بدن آزاد میشوند و تجزیه ذخیره چربی از بخش خاصی از بدن انتخابی نیست. اغلب مطالعات علمی انجام شده نیز امکان کاهش چربی از بخش خاصی از بدن را رد کردهاند.
اگرچه که کاهش چربی از یک نقطه از بدن به نظر امکان ناپذیر میرسد، تمرین دادن بخشهای مختلف بدن به ویژه نواحی که بیشتر چربی ذخیره میکنند میتواند بسیار مفید باشد. اگرچه که برای کاهش چربی باید فقط با صبر از رژیم غذایی و فعالیت ورزشی پیروی کرد ولی میتواند با تقویت ماهیچهها در این نواحی به اصطلاح متناسبتر شود. به ویژه اگر که ورزش هوازی را با این نوع از تمرینات ترکیب کنید نتیجه گیری بسیار سریعتر خواهد بود.