شرایط خرید خودروها روز به روز در حال تغییر و متنوع‌تر شدن بوده و با توجه به تنوع خودروهای موجود و شرکت‌های سازنده، خریدار با هر بودجه‌ای می‌تواند یک خودرو را برای رفع نیاز خود تهیه نماید.
متاسفانه خرید خودرو در ایران برخلاف سایر نقاط جهان به‌جای آنکه هر روز بهتر و راحت‌تر شود، در حال بدتر شدن و سخت‌تر شدن است و دولت نیز با حمایت بی دریغ و غیرمنطقی از خودروسازان داخلی و اعلام تعرفه سنگین بر روی اتومبیل‌های وارداتی، رانتی بزرگ و غیرقابل کنترل را به‌وجود آورده است.
همان‌گونه که می‌دانید، خودرو یک کالای مصرفی بوده و بعد از چند سال استفاده نیاز به تعویض یا بهبودش وجود دارد. اما در ایران این تفکر به صورت دیگری تعریف شده و حتی خودروسازان نیز همانند خریداران، خودرو را یک کالای با ارزش و سرمایه در حال حرکت می‌دانند که این تفکر از پایه غلط است.
این‌گونه تفکرات باعث شده که قیمت خودرو به هر نحوی به‌راحتی افزایش یابد و بازار دسته دوم نیز برای اغلب برندها که اغلب چینی یا ناموفق هستند، تبدیل به محیطی همانند گورستان شده و به‌دلیل عدم خرید از سوی خریداران، این گونه برندها و خودورها با ضرر قیمتی شدیدی مواجه هستند. پیرامون همین موضوع، حال در این مطلب قصد داریم به بدترین و بهترین شرایط خرید خودرو در ایران اشاره‌ای داشته باشیم و شیوه خرید خودرو در ایران را با برخی از نقاط جهان مقایسه کنیم.
بایستی گفت بهترین شرایط خرید هر خودرو با توجه به بازار آشفته ایران که هر روز در حال تغییر و اعمال قوانین عجیب و غیر منطقی است، خرید به صورت نقدی بوده که در حال حاضر این شرایط با تخفیف‌هایی از سوی نمایندگی‌ها روبه‌رو بوده و خریداران در اغلب اوقات در هنگام خرید نقدی از مزایا و امکانات خاصی برخوردار می‌شوند. اما این نکته نیز لازم به ذکر است که با توجه به شرایط کنونی بازار و بروز تخلفاتی از سوی شرکت‌های فروشنده، حتی خرید خودرو به‌صورت نقدی نیز با موانعی روبه‌رو می‌شود!
اما برخلاف ایران در برخی از نقاط جهان همچون کشورهای پیشرفته، در اغلب اوقات خریداران اقدام به خرید شرایطی و قسطی می‌نمایند زیرا سیاست هر کشور و منطقه در قبال فروش خودرو متغیر است و در این کشورها خرید شرایطی خودرو با توجه به درامد سالانه و ماهیانه و اعمال سودهای بسیار پایین و شرایط متنوع خرید و مزایا اعم از بیمه، گارانتی و سایر مسائل، بسیار به سود خریداران است. به‌طور مثال، در کشوری همچون ایالات متحده آمریکا، مشتریان هنگام خرید خودرو شرایط اقساطی و بلند مدت را بهترین گزینه برای خود می‌دانند.
در این کشور سیاست‌های فروش خودرو به گونه‌ای است که درآمد سالانه و ماهیانه هر فرد به‌صورت مشخصی بوده و شرکت‌های فروش خودرو با توجه به این مبحث، خودروی مورد نظر خریدار را پیشنهاد می‌دهند. به طور مثال یک فرد در آمریکا برای خرید خودرویی همانند تویوتا کرولا با قیمتی در حدود 21 هزار دلار اقدام می‌نماید، سپس شرکت فروشنده که برند تویوتا نام دارد با توجه به درآمد ماهانه این شخص که بر فرض مثال برابر با 3000 هزار دلار است، شرایط فروش پیشنهادی را با سود بسیار پایین ارایه می‌دهد که خریدار می‌تواند شرایط دلخواه خود را انتخاب نماید.
این شخص برای خرید تویوتا کرولا با قیمت 21 هزار دلار می‌تواند خودرو را از ابتدا قسط بندی کند یا اینکه با پرداخت مبلغی به‌عنوان پیش پرداخت با توجه به خواسته شرکت، اقساط ماهیانه را معین نماید. البته شرایط خرید خودرو در این کشور در برخی موارد به صورت لیزینگ یا اجاره خودرو به مدت 3 الی 5 سال نیز بوده که پس از پایان این مدت، شرکت فروشنده پیشنهاد خرید قطعی یا اجاره خودرو جدید را به خریدار می‌دهد.
پس از شرایط خرید نقدی، نوبت به دومین شرط در بخش بهترین شرایط خرید خودرو در ایران می‌رسد که خرید به صورت تحویل کوتاه مدت و کمتر از 30 الی 45 روز است. در این شرط، خریدار پس از تکمیل فرم خرید خود در هر نمایندگی که خواستار خرید است، اقدام به پرداخت بخشی از مبلغ خودروی مورد نظر کرده که طبق درخواست شرکت فروشنده بوده (در ایران اغلب شرکت‌ها برای فروش خودرو به‌صورت تحویل کوتاه مدت، بیش از 60 درصد ارزش واقعی خودو را دریافت می‌نمایند) و سپس شرکت فروشنده اقدام به دریافت چند چک یا وثیقه در قبال فروش خودروی مورد نظر با سود مصوب می‌کند که در این بخش سود مصوب هر شرکت با توجه به اعلامیه فروش، متفاوت است.
به طور مثال، اگر شخصی بخواهد خودرویی همانند رانا را به‌صورت تحویل کوتاه مدت از ایران خودرو خریداری نماید (شرایط آذر ماه 96)، می‌بایست پیش پرداختی برابر با 17.720.000 میلیون تومان را پرداخت نماید، سپس 4 چک به مبلغ 5.355.000 میلیون تومان را با موعد تحویل هر 6 ماه تحویل شرکت دهد (21.420.000 میلیون تومان) که با یک محاسبه ساده می‌توان دریافت که قیمت قطعی خودرو به‌صورت تحویل کوتاه مدت و 30 روزه با این شرایط برابر با 39.140.000 میلیون تومان خواهد بود، با توجه به نرخ سود مصوب، این شرایط به‌طور نسبی مورد تایید خریداران است.
اما بارها دیده شده که شرکت‌های فروشنده در تحویل خودروها کم کاری کرده و موعد تحویل 30 روزه گاهی به 45 الی 60 روز نیز کشیده شده و نرخ سود دریافتی در برخی اوقات بیش از 27 درصد بوده است!
حال نوبت به بدترین شرایط خرید خودرو در ایران می‌رسد که متاسفانه بسیار طولانی بوده و همواره از مشکلات اساسی بازار فروش خودروها به حساب می‌آید، به‌همین دلیل تنها توانستیم دو دلیل را به‌عنوان بهترین شرایط خرید خودرو در ایران اعلام نماییم و دیگر شرایط موجود برای خرید خودرو در کشور بسیار ناعادلانه و خلاف عرف است. حال به‌عنوان مثال، به بررسی یکی از بدترین شرایط خرید خودرو در ایران می‌پردازیم.
یکی از این موارد خرید بلند مدت و بیش از 60 الی 120 روز کاری نام دارد. در این شیوه خرید که عملا با اتخاذ سودهای غیر عادلانه و بالاتر از حد معمول صورت می‌گیرد، خریدار می‌بایست قیمتی فراتر از ارزش واقعی خودرو و حتی شرایط کوتاه مدت را پرداخت نماید. نکته جالب در این بخش بدین صورت بوده که حتی سود مشارکت نیز که می‌بایست طبق تفاهم شرکت فروشنده و خریدار معین شود، به‌صورت کاملا درست اجرا نشده و سود انصراف نیز در اغلب اوقات دچار نواقص و ناملایمت‌هایی است.
به اعتقاد کارشناسان هر شرایطی بجز شرایط خرید نقدی و کوتاه مدت، تنها به سود شرکت فروشنده بوده و خریداران جزء قربانیان این نوع فروش خواهند بود و این امر همیشه موجب از دست رفتن سرمایه این افراد با توجه به شیوه پرداخت اقساط و تخلفات صورت گرفته می‌گردد، اما با توجه به شرایط اقتصادی و بازار آشفته، خریداران با بودجه محدود خود، در برخی اوقات چاره‌ای به جز خرید بلند مدت را دارا نبوده و تنها راه پیش روی این افراد، تن دادن به درخواست شرکت‌های فروش خودرو در ایران است.
متاسفانه برخی تفکرات در خرید بلند مدت نیز وجود دارد که بدین صورت بوده که شخص خریدار با فرض بر این که خودروی خود را پس از 4 الی 5 ماه دریافت می‌نماید، اقدام به این نوع خرید کرده و بر این اساس فکر می‌کند که پس از تحویل خودرو، بازار کشور به سمتی رفته که قیمت خودروها افزایش یافته و می‌تواند خودروی صفر کیلومتر خود را با سود بیشتری به فروش برساند، اما این‌گونه تفکرات با توجه به بازار یک بام و دو هوای خودرو در ایران همیشه عملی نیست و حتی مطمئن‌ترین افراد و خبره‌ترین کارشناسان نیز نمی‌توانند حتی یک ماه بعد در این بازار آشفته را حدس بزنند!
