برترین ها: چرا تا این حد خسته هستید؟ چرا پس از بیدارشدن از خواب هم احساس خستگی می‌کنید؟ چرا خیلی زود انرژی‌تان تمام می‌شود؟چرا نسبت به قبل احساس فرسودگی و تحلیل رفتن می‌کنید؟ 7 علت که می‌تواند علت اصلی خستگی شما باشد را برشمردیم.
یکی از 5 مشکل اصلی زنان
در سال 2010، در مطالعه‌ای گسترده در سرتاسر آمریکا از دختران و زنان این کشور خواسته شد تا 5 دغدغه اصلی خود در مورد سلامت و مشکلات جسمی و روحی خود را نام ببرند. جالب این‌که «خستگی مفرط و مزمن» یکی از این 5 مورد بود.
(موارد دیگر عبارت بودند از مشکلات مربوط به دوره‌های ماهانه، بهترین غذاهای در دسترس برای داشتن تغذیه سالم، مشکلات تیروئید و مشکلات روان‌شناسی مربوط به ارتباط با جنس مخالف.) همین مسئله می‌تواند اهمیت پرداختن به موضوعی به نام خستگی را آشکار کند. شما در این مطلب در مورد علت‌های احتمالی خستگی و چگونگی برخورد با آن‌ها اطلاعات لازم را کسب خواهید کرد.
وقتی سوخت بدن‌تان تمام می‌شود
تیروئید غده‌ای پروانه‌ای شکل در گردن است که هورمون‌هایی ترشح می‌کند که مسئول تنظیم سوخت و ساز بدن هستند. چه تیروئید پرکار باشد و چه کم‌کار، شما احساس خستگی و ضعف و کمبود انرژی خواهید داشت. دکتر ساندرا فرای هوفر، پروفسور طب داخلی در دانشگاه پزشکی آتلانتا توضیح می‌دهد: «اگر تیروئید شما کم‌کار باشد بدن شما کمتر مواد‌غذایی را خواهد سوزاند و آن را به انرژی تبدیل می‌کند. در واقع این حالت مثل موتوری است که نمی‌تواند بنزین را بسوزاند، در حالتی هم که تیروئید شما پرکار باشد بدن تمام منبع انرژی خود را مصرف می‌کند.
این حالت مثل اتومبیلی است که موتور آن تمام بنزینش را بسوزاند و خاموش شود.» مشکلات تیروئید در زنان شایع‌تر است اما توضیحی در این مورد وجود ندارد. دکتر حسین قریب، پروفسور طب داخلی در مایوکلینیک در روچستر می‌گوید: «این مورد هنوز یک راز است، یک راز بزرگ شاید ناشی از ژنتیک باشد یا هورمون‌ها، هنوز نمی‌توان در این مورد نظر قطعی داد.»
چه کار کنیم: با یک آزمایش خون و درصورت نیاز اسکن غده تیروئید (یا سونوگرافی آن) می‌توان مشکل تیروئید را متوجه شد و درمان مناسب برای آن را تجویز کرد.
مشکلات قلبی
دکتر ترای هوفر، می‌گوید: «همه زن‌ها با شنیدن اسم سکته قلبی یا مشکل قلبی می‌گویند، این به ما ربطی ندارد، این بیماری خاص آقایان است اما واقعیت این است که مشکلات قلبی یک خطر جدی و برای زنان از تمام سرطان‌ها بیشتر است.» آمار انجمن ملی قلب آمریکا نشان می‌دهد، شمار زنانی که به‌دلیل سکته‌های قلبی یا مغزی یا مشکلات عروقی طی یک سال فوت می‌کنند، 2 برابر تعداد افراد در گذشته به‌دلیل ابتلا به تمام انواع سرطان است. اگر قلب شما نتواند خوب خون را پمپاژ کند خون کافی به اعضای بدن نمی‌رسد و شما احساس خستگی خواهید کرد. دکتر آنابلا ولگمن، فوق‌تخصص قلب در مرکز قلب دانشگاه شیکاگو می‌گوید: «خستگی و احساس بی‌حالی و ضعف یکی از اصلی‌ترین شکایت‌های زنان مبتلا به مشکلات و بیماری‌های قلبی است.»
چه کار کنیم: اگر عوامل خطر ابتلا به مشکلات قلبی را دارید (مثل چاقی، بالا بودن فشار خون، سابقه خانوادگی، مشکلات قلبی) باید به‌طور منظم توسط پزشک متخصص معاینه شوید. گرفتن فشار خون، نوار قلب و انجام تست‌های آزمایشگاهی می‌تواند اطلاعات بسیاری را در اختیار پزشک شما قرار دهد و همچنین درصورت بروز مشکل هم پزشک شما درمان لازم را در نظر خواهد گرفت.
ترس از آفتاب و کمبود ویتامین D
دکتر مارتین نیورمن، فوق‌تخصص غدد در مرکز طبی نیوآرک می‌گوید: «طی سال‌های اخیر، ترس از بروز سرطان پوست باعث شده که بسیاری از زنان و مردان به‌دلیل قرار نگرفتن در معرض نور خورشید دچار کمبود ویتامین D شوند.» در عین حال آلرژی نسبت به محصولات لبنی و برخی از رژیم‌های غذایی غلط و حتی داشتن پوست‌های بسیار تیره هم از عواملی هستند که ممکن است باعث کمبود ویتامین D در بدن شوند. یادتان باشد در افرادی که اضافه وزن زیادی دارند هم مکانیسم عملکرد ویتامین D کامل نمی‌شود. به هر حال کمبود ویتامین D جدا از این‌که باعث ضعف در ساختار استخوان می‌شود، می‌تواند باعث احساس خستگی مزمن هم شود.
چه کار کنیم: با یک تست آزمایشگاهی مشخص می‌شود که شما کمبود ویتامین D دارید یا نه، اگر کمبود داشتید می‌توانید با خوردن مکمل‌های ویتامین D مشکل را برطرف کنید. در سال 2010 انجمن پزشکی داخلی آمریکا اعلام کرد، هر زن جوان باید روزانه 600 واحد و هر زن بالای 60 سال باید روزانه 800 واحد ویتامین D دریافت کند. البته بدانید که اگر ویتامین D را بیش از حد مورد نیاز بدن مصرف کنید، می‌تواند باعث بروز مشکلات کلیوی شود.
کم‌خونی (از نوع فقر آهن)
زمانی که بدن نتواند اکسیژن کافی را به تمام سلول‌های خود برساند احساس‌هایی مثل ضعف، بی‌حالی و گیجی، شایع است. دکتر فرای هوفر می‌گوید: «کم‌خونی بیشتر از آن‌که یک بیماری باشد، نشانه یک بیماری است، برای مثال ممکن است میزان خونریزی شما در دوره‌های ماهانه آنقدر زیاد باشد که بدن شما دچار کم‌خونی شود. در این‌جا مشکل، اختلال دوره‌های ماهانه شماست یا اگر مشکلات جذب در دستگاه گوارش داشته باشید هم ممکن است دچار کم‌خونی شوید.»
چه کار کنیم: پزشک شما با یک آزمایش ساده خون متوجه خواهد شد که شما دچار کم‌خونی هستید یا نه، درمان انواع کم‌خونی‌ها هم عموما ساده است و با همین درمان‌های ساده، بسیاری از مبتلایان احساس بهبود و سرحالی مشهودی پیدا می‌کنند.
وقتی نفس‌تان در خواب می‌گیرد
ممکن است همسر شما با شما شوخی کند و بگوید در خواب ناگهان صدای تنفس شما «خرخر» مانند می‌شود. حواس‌تان باشد که این خرخر‌کردن، یا خروپف‌های عجیب و غریب می‌تواند علامت قطع تنفس در خواب باشد. در این حالت تنفس شما طی خواب برای چند ثانیه قطع می‌شود و مغز به شما دستور بیدار شدن می‌دهد، شما چند ثانیه بیدار می‌شوید و سپس دوباره می‌خوابید و این حالت چند بار تکرار می‌شود اما ممکن است فردای آن روز اصلا این موضوع را به خاطر نیاورید. دکتر فرای‌هوفر می‌گوید: «در این حالت شما هیچگاه نمی‌توانید یک خواب شبانه خوب داشته باشید و این باعث می‌شود، بدن شما همیشه خسته و فاقد انرژی باشد.»
چه کار کنیم: اضافه وزن داشتن می‌تواند فشار روی مجرای تنفسی شما را بیشتر کند برای همین بهتر است وزن مناسب داشته باشید. اگر این حالت شدید باشد ممکن است برای شما ماسک اکسیژن با فشار مثبت (CPAP) در نظر گرفته شود که اگر بتوانید با ماسکی روی صورت خود بخوابید آن وقت متوجه ایجاد تفاوت در کیفیت خواب‌تان خواهید شد.
برای خوابیدن هم برنامه داشته باشید
کم‌خوابی
اضطراب‌ها (شغلی، خانوادگی، اقتصادی و...) یکی از عوامل مهم تاثیرگذار روی کیفیت و کمیت خواب هستند و می‌توانند باعث شوند فرد نتواند 7 ساعت خواب مناسب روزانه را تجربه کند. دکتر هاوین‌جافی، پروفسور روان‌پزشکی در دانشگاه هاروارد می‌گوید: «بسیاری از زنان و دختران جوان شیوه زندگی نامنظم دارند و این باعث می‌شود که برنامه خواب منظم و مناسبی نداشته باشند و این یکی از اصلی‌ترین علت‌های خستگی مزمن در آن‌هاست.»
چه کار کنیم: دکتر جافی می‌گوید: «باید برای خوابیدن یک برنامه منظم داشته باشیم، اتاق خواب خودتان را تاریک و بی‌صدا و خالی از هر گونه وسیله الکتریکی کنید. بوهایی مثل بوی اسطوخودوس در بخور یا در بالش شما می‌تواند باعث آرام‌شدن سیستم عصبی شما و کمک به خواب رفتن شما بکند. در ضمن چند ساعت قبل از خواب قهوه یا چای ننوشید.» اگر با رعایت همه این مسائل باز‌هم خواب‌تان نبرد، بلند شوید به اتاق دیگری بروید، 15دقیقه مطالعه کنید و سپس به تختخواب بگردید و بخوابید.
وقتی حال روح‌تان خوب نیست
افسردگی
هم افسردگی و هم خستگی مزمن در زنان و دختران شایع هستند و هر کدام می‌تواند دیگری را باعث شود. احساس خستگی در زنان افسرده 4 برابر سایر زنان است و زنانی که از خستگی مزمن رنج می‌برند هم 3 برابر بیشتر به افسردگی مبتلا می‌شوند. اضطراب و نگرانی عوارض افسردگی هستند که باعث بدخوابی شده و در مجموع باعث تشدید حالت کم‌انرژی‌بودن و بی‌حالی مزمن می‌شوند.
چه کار کنیم: دکتر فرای‌هوفر می‌گوید: «درمان افسردگی کم‌انرژی‌بودن شما را برطرف می‌کند و سطح انرژی شما را بالا می‌برد.» باید تمام علامت‌ها و مشکلات خودتان را به پزشک معالج خودتان بگویید تا او بداند مشکلات شما چه زمانی شروع می‌شود، چقدر به طول می‌انجامد، چه زمانی تشدید می‌شود و... روان‌پزشک شما همراه با خودتان به بهترین شیوه درمان ـ که مناسب حالت شماست ـ خواهد رسید.
