اگر تصمیم گرفته اید که طرح کسب و کار خود را تدوین کنید و برای شروع کار آماده اید، پس شانس خود را برای موفقیت کسب و کار خود در آینده افزایش داده اید. اما قبل از اینکه پیش نویس طرح خود را تهیه کنید، باید برای آن برنامه ریزی کنید. در ادامه با یوکن همراه باشید.
یکی از مهم ترین دلایل برای برنامه ریزی قبل از تهیه پیش نویس، این است که احتمالا شما مسئولیت طرح ها و پیشنهاداتی را بر عهده دارید که در آن ارائه می شود. این مساله به ویژه در مواردی صادق است که هدف از تهیه ی طرح کسب و کار، جذب سرمایه و به دست آوردن منابع مالی باشد. تصور کنید که احداث چهار شعبه ی دیگر تا پایان سال دوم کسب و کار خود را پیش بینی کرده اید. بدین ترتیب یک سرمایه گذار دچار تردید خواهد شد؛ چرا که با توجه به شرایطی که می توانستید آن را پیش بینی کنید، می توانستید تنها دو شعبه ی دیگر را احداث کنید. یک طرح کسب و کار نقش بسزایی را در موفقیت و یا عدم موفقیت جذب سرمایه دارد؛ بنابراین باید درباره ی چیزهایی که می خواهید در طرح کسب و کار خود قرار دهید، کمی فکر کنید؛ فراموش نکنید که احتیاط شرط عقل است.
شاید تا به حال این موضوع را درک نکرده اید، اما طرح های کسب و کار درواقع می توانند اسناد بسیار پیچیده ای باشند. زمانی که در حال تهیه ی پیش نویس طرح هستید، باید درباره ی مسائل مهم تصمیم بگیرید؛ برای مثال، استراتژی هایی که قصد دنبال کردن آنها را دارید. مسائل کم اهمیتی مانند رنگ صفحات طرح کسب و کار نیز مطرح هستند که باید درباره ی آنها نیز فکر کنید. اگر قبل از تدوین طرح به این مسائل فکر کنید، از اتلاف وقت و انرژی جلوگیری کرده و می توانید همین زمان را برای جمع آوری درآمد و منابع مالی صرف کنید.
به طور خلاصه، برنامه ریزی برای طرح کسب وکار می تواند میزان مسئولیت شما در قبال طرح را کنترل کرده و از اتلاف وقت جلوگیری کند. برای برنامه ریزی قبلی باید بدانید که اهداف و مقاصد شما در کسب و کار چیست. بخشی از این موضوع به کسب و کاری مربوط می شود که راه اندازی آن را انتخاب کرده اید؛ با این کار میزان شانس دستیابی به اهداف تعیین شده را برآورد می کنید. در نهایت، به مولفه های رایج در میان پیش نویس های طرح کسب و کاری که تهیه کرده اید نگاه می کنید و تصمیم می گیرید که چه چیزهایی را در آن بگنجانید و چه برنامه هایی را برای آن در نظر بگیرید.
اهداف خود را تعیین کنید
چشم های خود را ببندید و تصور کنید که در پنج سال آینده حضور دارید. دوست دارید که در چه شرایطی باشید؟ هدایت کسب و کاری را به عهده دارید که رشد چشمگیری نداشته است؟ یا اینکه فرمانروایی یک تجارت بزرگ را به عهده دارید؟ تصور می کنید که تمام سختی ها تمام شده و در حال لذت بردن از زحمات خود هستید؟
جواب دادن به این سوال ها، نقش بسزایی را در ایجاد طرح کسب و کار دارد. به بیان دیگر، اگر به طور دقیق نمی دانید که در سال های آینده، در چه موقعیتی خواهید بود و مقصدتان کجاست، نوشتن طرح کسب و کار برای شما غیر ممکن خواهد شد.
بنابراین مدت زمانی را برای خود در نظر بگیرید و ذهن خود را آرام کنید؛ مسیرهایی را برای کسب و کار خود در نظر بگیرید. یک نمونه ی ساده و شخصی از اهداف تجاری خود را یادداشت کنید، به گونه ای که گویی در حال نوشتن یک نامه برای خودتان هستید. تصور کنید که این نامه را خودتان در پنج سال آینده نوشته اید، در آن نامه بگویید که به چیزهایی دست یافته اید و راه های رسیدن به آنها چه بوده است.
زمانی که چنین چیزی را می خوانید، احتمالا به کشف مهمی دست پیدا می کنید؛ برای مثال به این نتیجه می رسید که شاید هرگز قصد اداره ی یک شرکت تجاری بزرگ با رشد سرسام آور را نداشته اید، بلکه همیشه یک کسب و کار کوچک را می خواستید. حتی اگر به هیچ نکته ی جدیدی نرسید، تعیین دقیق اهداف و مقاصد به شما کمک می کند تا طرح کسب و کار را برنامه ریزی کنید.
چک لیست اهداف و مقاصد
اگر هنوز نمی دانید که چه هدفی دارید، می توانید این سوال ها را از خود بپرسید تا در تعیین اهداف به شما کمک کند:
- تا چه اندازه برای رسیدن به این موفقیت مصمم هستم؟
- آیا تمایل دارم که تمام پول خود را سرمایه گذاری کنم و ساعت های زیادی را بدون کسب درآمد صرف کنم؟
- اگر این کسب و کار با موفقیت روبرو نشود، چه اتفاقی برای من خواهد افتاد؟
- اگر به موفقیت دست پیدا کند، در نهایت چند پرسنل و کارمند خواهد داشت؟
- درآمد سالانه ی آن چقدر خواهد بود؟ این میزان در پنج سال به چه مقداری می رسد؟
- در آن بازه ی زمانی، چه سهم بازاری خواهد داشت؟
- آیا تنها در بازار منطقه ای فروش خواهد داشت و یا اینکه می تواند طیف گسترده ای از محصول و خدمات را در بر بگیرد؟
- برنامه های من برای گسترش جغرافیایی آن چیست؟ محلی، کشوری و یا جهانی؟
- آیا قرار است که یک مدیر اجرایی باشم و یا اینکه باید وظایف گوناگونی را برای افراد دیگر مشخص کنم؟
- اگر نماینده باشم، باید چه کارهایی را به دیگران واگذار کنم یا آنها را به اشتراک بگذارم؟ فروش؟ کارهای فنی؟ غیره؟
- با اینکه دیگران مسیر من را مشخص کنند، مشکلی نخواهم داشت؟ آیا می توانم با شریک یا سرمایه گذارانی کار کنم که کارهایی را به مدیریت شرکت تحمیل می کنند؟
- آیا قرار است که به صورت یک شرکت مستقل و خصوصی باقی بماند و یا اینکه سهامی عام خواهد شد؟
اهداف مالی
برای به دست آوردن پول زیاد، لازم نیست که سرمایه اولیه ی هنگفتی داشته باشید؛ با اینحال وجود آن ضروری است. این مساله به ویژه در شرایطی از اهمیت چشمگیری برخوردار می شود که بخشی از اهداف و مقاصد شما را رشد فوق العاده سریع تشکیل داده است.
کارآفرینان پر انرژی و خوش بین اغلب تصور می کنند که میزان رشد فروش می تواند همه ی هزنیه ها را تقبل کرده و با سودآوری بالا می تواند تامین مالی را به عهده بگیرد. اما این اتفاق همیشگی نیست؛ چرا؟ در اکثر مواقع مجبور می شوید که قبل از دریافت پول از مشتری، هزینه های تامین کننده ی مواد اولیه ی خود را پرداخت کنید. همین مساله ی بغرنج در جریان وجوه نقد باعث می شود که بسیاری از شرکت های موفق، برای تامین مالی به وام های بانکی رجوع کنند. گاهی اوقت سرعت رشد آنها تا حدی زیاد است که توانایی پرداخت هزینه های آن را ندارند.
از خودتان بپرسید که نیازهای مالی شما چه خواهد بود و توانایی پذیرش و تحمل چه چیزهایی را دارید. زمانی که با دشواری های مالی مواجه می شوید، این احتمال وجود دارد که هرگونه ای از تامین مالی را قبول کنید. اما به یاد داشته باشید که هر کدام از روش های تامین منابع مالی، مشخصه های خود را دارد که باید تمامی آنها را در برنامه ریزی طرح کسب و کار خود قرار دهید. این مشخصه ها سه حالت اصلی دارند:
- اول از همه، حجم یا میزانی از کنترل است که باید واگذار کنید. یک شریک مساوی، طبیعتا قدرت کنترل یکسانی را طلب می کند. کسانی که روی کسب و کارهای نوپا سرمایه گذاری می کنند، اغلب می خواهند که در تصمیمات مدیریتی نقش داشته باشند؛ تصمیماتی از قبیل اضافه شدن افراد بیشتر به هیئت مدیره. برخی از سرمایه گذاران نیز تا حدی خود را درگیر کار می کنند و برخی دیگر، اصلا تمایلی به این کار ندارند. از طرف دیگر، بانک ها نیز وجود دارند که در این زمینه هیچ دخالتی ندارند و تنها به بازپرداخت وام خود اهمیت می دهند.
- علاوه بر این باید میزانی پولی که به آن نیاز دارید را دقیقا مشخص کنید. به یاد داشته باشید که مبالغ برآوردی شما نباید از یک مقدار استاندارد مشخص کمتر باشد، چرا که غیر واقعی خواهد بود. برای مثال، سرمایه گذاران تامین مالی از 250000 تا 3 میلیون دلار را به عهده می گیرند. از طرف دیگر، برخی سرمایه گذاران نیز وجود دارند که هزینه های سنگین تر را نیز تقبل می کنند.
تقریبا تمامی منابعی که از طریق آن می توان تامین مالی کرد، بنا بر حجم نیاز مالی، دستورالعمل هایی را در بر می گیرد. پیش بینی و اندازه گیری حجم مورد نیاز به شما کمک می کند تا طرح کسب و کار خود را تهیه کنید.
- سومین نکته ای که باید در نظر بگیرید، هزینه ها هستند. این مولفه را می توان از طریق نرخ بهره و سهم مالکیت اندازه گیری کرد.
چگونه از طرح خود استفاده خواهید کرد؟
شاید باور نکنید اما بخشی از برنامه ریزی برای طرح کسب و کار، به کارهایی مربوط می شود که می خواهید با آن انجام دهید. یک طرح کسب و کار برای مصارف زیادی کاربرد دارد؛ از نظارت بر پروسه ی شرکت و حرکت آن به سمت اهداف گرفته تا ترغیب افراد با استعداد برای اضافه شدن به شرکت. تصمیم گیری برای اینکه بدانید دقیقا چه نیازی به آن دارید و وجود آن از چه طریقی می تواند به شما کمک کند، یکی از مهم ترین بخش های تهیه ی پیش نویس طرح است.
آیا می خواهید که از طرح خود برای افزایش پول و درآمد استفاده کنید؟ در این شرایط، باید در تدوین بخش خلاصه ی اجرایی، مدیریت، بازاریابی و مسائل مالی دقت زیادی را به کار بگیرید. شما باید روش های کسب درآمد و پول توسط شرکت خود را به خوبی بشناسید و چشم انداز دقیقی از آن داشته باشید. اگر می خواهید از بانک ها وام بگیرید، باید توانایی خود در کسب درآمد را به خوبی در طرح کسب وکار خود به نمایش بگذارید. این در حالیست که سرمایه گذاران منصف به ویژه کسانی که روی کسب وکار های نوپا سرمایه گذاری می کنند به موارد دیگری اهمیت می دهند؛ باید به آنها نشان دهید که چگونه می توانند از کسب و کار شما درآمد داشته باشند، علاوه بر این، میزان بازگشت سرمایه و سرعت آن نیز باید برای آنها قابل قبول باشد.
آیا می خواهید که از طرح کسب و کار خود برای جلب با استعداد ترین نیروهای کار استفاده کنید؟ در این صورت باید روی نکاتی مثل گزینه های واگذاری سهام شرکت، جنبه های حقوق و پاداش، محل قرارگیری شرکت، محیط کار، فرهنگ شرکت و فرصت های رشد و پیشرفت تمرکز کنید.
آیا طرح کسب و کار خود را برای این نیاز دارید تا به تامین کننده های مواد اولیه ی خود نشان دهید که مشتری ارزشمندی هستید؟ یک طرح کسب و کار خوب می تواند تامین کننده را قانع کرده تا شما را به سایر رقیبان ترجیح بدهد. علاوه بر این می توانید اعتبار تامین کننده را نیز در بازار به دست آورید.
ارزیابی پتانسیل شرکت
بسیاری از ما تمایل داریم به جایگاه مشخصی برسیم و این مساله برای ما حائز اهمیت است؛ اما متاسفانه به توانایی کسب و کارمان در رساندن ما به آن موقعیت، اهمیتی نمی دهیم. از طرف دیگر، اگر کسب و کار خوبی را انتخاب نکرده باشید، به جایگاهی که تصور می کنید، دست نخواهید یافت.
خوشبختانه یکی از فواید طرح های کسب و کار این است که به شما نشان می دهند که آیا این کسب وکاری که به آن عشق می ورزید و یا آن را راه اندازی کرده اید، می تواند شما را به رویاهایتان برساند یا خیر. تعداد بیشماری از کسب و کارها از مراحل برنامه ریزی و تدوین طرح فراتر نرفته اند.
ایده ی خود را در مقابل دو متغیر به آزمایش بگذارید. اول از همه، مسائل مالی است؛ شما باید مطمئن شوید که این ایده توجیه اقتصادی دارد. دوم، مساله ی سبک زندگی مطرح می شود؛ چرا که هیچ کس دوست ندارد کسب و کار موفقی را راه اندازی و اداره کند که هیچ علاقه ای به آن ندارد.
به این سوال ها پاسخ دهید تا پتانسیل شرکت خود را درک کنید. هیچ جوابی اشتباه نخواهد بود. هدف از این کار، کمک به تصمیم گیری است؛ شما باید بدانید که این کسب و کار، علیرغم موفقیت یا عدم موفقیت، می تواند شما را به اهدافتان برساند یا خیر.
مسائل مالی:
- نیازهای مالی اولیه ی شرکت چیست؟
- چه میزانی از قدرت کنترل را به سرمایه گذار واگذار می کنید؟
- روند سودآوری از چه زمانی آغاز خواهد شد؟
- سرمایه گذاران در چه زمانی می توانند بازگشت سرمایه ی خود را شاهد باشند؟
- سود برنامه ریزی شده ی کسب و کار در محدوده های زمانی چقدر خواهد بود؟
- آیا می توانید خود را از لحاظ مالی، وقف این کسب و کار کنید؟
- انتظار دارید که چه حجمی از سود یا حقوق را در اختیار داشته باشید؟
- شانس شکست این کسب و کار چقدر است؟
- در صورت شکست، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
سبک زندگی:
- قصد دارید کجا زندگی کنید؟
- چه نوع کاری را انجام خواهید داد؟
- چقدر می توانید کار کنید؟
- آیا فرصت رفتن به تعطیلات را خواهید داشت؟
- اگر مریض شوید چه اتفاقی رخ خواهد داد؟
- آیا به اندازه ی کافی درآمد دارید که سبک سلیقه ی خود را تامین کنید؟
- آیا خانواده ی شما درک درستی از کار دارند و با آن موافقت می کنند؟
سایر مطالب مرتبط با این مقاله را می توانید از لینک زیر دنبال کنید :
"راهنمای گام به گام برای تدوین بیزینس پلن یا طرح کسب و کار"
منبع: entrepreneur
