در گذشته‌های دور، داروی شیمیایی وجود نداشت و اثری از دکتر‌های امروزی هم نبود. در آن زمان مردم برای مداوای بیماریشان به حکیم مراجعه می‌کردند و داروهایی که حکیم تجویز می‌کرد عمدتا داروهایی بودند که از دل طبیعت بیرون می‌آمدند.
بنیتا در این سری مقالات به بررسی خواص گیاهان دارویی و غیر دارویی می‌پردازد. در این قسمت با خواص رازیانه آشنا می‌شویم.
رازیانه، گیاهی است گلدار از تیره‌ی چتریان با طبیعت گرم که آن را بادیانه یا بادیان هم می‌نامند. گیاه رازیانه، دارای گل‌های زردی‌ست که به صورت خوشه‌ای در انتهای ساقه ظاهر می‌شوند. این گیاه در ایران به دو صورت وحشی و زراعی وجود دارد و با جعفری، شوید و گشنیز، در دسته‌ی مشابهی قرار دارند. به خاطر عطر و طعم دلپذیر، معمولا خانم‌ها از این گیاه در پخت و پز نیز استفاده می‌کنند. علاوه بر آشپزی ایرانی، رازیانه در آشپزی ملل هم جایگاه ویژه‌ای دارد که شاخص‌ترین آن‌ها آشپزی مدیترانه‌ای و ایتالیایی است.
جالب است بدانید که رازیانه در یونان از اهمیت خاصی برخوردار است و یونانیان اعتقاد دارند که جنگ ایران و یونان در سال 490 (قبل از میلاد مسیح) در زمینی مملو از رازیانه انجام شده. در آن زمان، شخصی به نام فیدیپیدس آغاز حمله ایرانیان به اسپارتا (شهری در یوانا باستان) را خبر داد و به عنوان پاداش رازیانه گرفت!
از قسمت‌های مختلف این گیاه می‌توان به صورت‌های گوناگون استفاده کرد. پیاز، ساقه، برگ‌ها و تخم گیاه رازیانه دارای خواص متعددی هستند. در هر 100 گرم رازیانه 31 کیلوکالری انرژی، 52 میلی‌گرم سدیم (معادل 5 درصد)، 7 گرم کربوهیدرات (معادل 2 درصد)، 3 گرم فیبر (معادل 12 درصد)، 1 گرم پروتئین، 20 درصد ویتامین آ، 4 درصد کلسیم، 3 درصد ویتامین ث و 5 درصد آهن وجود دارد.
خواص رازیانه
1- رازیانه به دلیل داشتن آهن، کلسیم، منیزیم، منگنز، روی و ویتامین کا، برای تحکیم و مراقبت از استخوان‌ها بسیار مفید است.
2- به دلیل وجود پتاسیم، کلسیم و منگنز، مصرف این گیاه به طور طبیعی منجر به پایین آمدن فشار خون می‌شود.
3- وجود فیبر، پتاسیم، فولات، ویتامین ث و ویتامین ب 6 و نیز عاری بودن از کلسترول با مصرف رازیانه می‌توان سلامت قلب را تضمین کرد. فیبر موجود در رازیانه، میزان کلسترول موجود در قلب و در نتیجه خطر ابتلا به امراض قلبی را کاهش می‌دهد.
4- سلنیوم ماده‌ای معدنی است که در اکثر میوه ها و سبزیجات موجود نیست اما در رازیانه وجود دارد. سلنیوم با سم‌زدایی و از بین بردن عوامل سرطان‌زا نقش بسزایی در پیشگیری از سرطان داشته و سیستم ایمنی را نیز در برابر عفونت محفوظ نگه می‌دارد.
5- رازیانه ضد التهاب است.
6- این گیاه منبع غنی ویتامین ب 6 است که نقش حیاتی در متابولیسم انرژی دارد و کربووهیدرات و پروتئین را به گلوکز و آمینو اسید تبدیل می‌کند.
7- به دلیل دارا بودن فیبر فراوان، ضد یبوست و برای سیستم هضم و جذب مفید است. همچنین فیبر به لاغری و تناسب اندام نیز کمک می‌کند.
8- جذب آهن را افزایش می‌دهد.
9- استروژن به طور طبیعی در رازیانه یافت می‌شود که این امر به منظم شدن قاعدگی کمک می‌کند. علاوه بر آن استروژن نقش مهمی در عوامل کنترل کننده‌ی وزن و اشتها دارد.
10- مصرف این گیاه به دلیل دارا بودن ویتامین ث و کلاژن، باعث شفافیت و سلامت پوست می‌شود.
رازیانه را می‌توان به صورت خام، پخته و حتی خشک در انواع غذا و سالاد مصرف نمود.
یک دستور خوشمزه: سالاد رازیانه و پرتقال خونی
مواد لازم:
گردوی خرد شده 3 قاشق غذاخوری
شکر 1 قاشق غذاخوری
سبزیجات دلخواه (درشت خرد شده) 1 فنجان
رازیانه خرد شده 1 فنجان
پرتقال تو سرخ 1 عدد
(پوست کنده و قطعه قطعه شده)
پیاز قرمز خرد شده 2 قاشق غدا خوری
سس سالاد ایتالیایی به میزان دلخواه
طرز تهیه:
شکر و مغز گردو را به مدت 3 تا 5 دقیقه در ماهیتابه و با حرارت ملایم تفت دهید. مواد را به طور مکرر تفت دهید و این کار را تا جایی که شکر کارامل شود ادامه دهید. کارامل را در کاغذ روغنی که از قبل چرب شده و روی سطح صاف قرار گرفته پهن کنید و اجازه دهید خشک شود. پس از خشک شدن کارامل را خرد کنید. سبزیجات، رازیانه، پیاز قرمز و پرتقال تو سرخ را در ظرف مورد نظر مخلوط کنید و به سس آغشته کنید. با کارامل روی سالاد را تزیین کنید.
از خوردن این سالاد مفید لذت ببرید. اگر به گیاهخواری علاقه دارید، بنیتا 25 دستور غذای ساده مخصوص گیاهخوار‌ان را به شما توصیه می‌کند.
گردآوری: زهرا محمدی
منابع:
1.فرهنگ نام‌های گیاهان داروئی نوشته‌ی م.آزاد بخت.
2. گیاهان داروئی، جلد دوم نوشته‌ی ع.زرگری.
3. whfoods
4. medicalnewstoday
5. kraftrecipes