قطعا غذاهایی که موجب آکنه می‌شوند و غذاهایی که از ایجاد آکنه پیشگیری می‌کنند، وجود ندارند؛ ولی برخی از غذاها آکنه را تشدید می‌کنند و برخی از غذاها، آکنه را بهبود می‌بخشند. اگر چه پاکسازی و ضدعفونی کردن و دیگر جنبه‌های مراقبت از پوست برای داشتن پوستی سالم و بدون لک بسیار مفید و موثر است.
غذاهای چرب و آکنه
از گذشته‌های دور تا به حال همیشه مردم بر این باور بوده‌اند که خوردن غذاهای چرب باعث بروز آکنه می‌شوند. اما واقعیت این است که مواد غذایی چرب باعث این مسئله نمی‌شود، بلکه زیاده‌روی در خوردن غذاهای چرب و مقدار زیاد چربی غذاها در این مسئله تاثیر می‌گذارد. سلول‌های بدن انسان از گروهی از اسیدهای چرب به نام (امگا6) و یا امگا 6 استفاده می‌کنند تا هورمون‌هایی را که التهاب و ورم به وجود می‌آورند، بسازند. همچنین سلول‌ها با استفاده از یک گروه از اسیدهای چرب به نام امگا3 و یا امگا 3، هورمون‌هایی را تولید می‌کنند که جلوی التهاب بیش از حد را می‌گیرد. هر دو نوع از این اسیدها، اسیدهای چرب ضروری هستند که در رژیم غذایی روزانه فرد وجود دارند؛ ولی مشکل اینجاست که مقدار مصرف امگا 6 در رژیم‌های غذایی بیش از امگا 3 است. اسیدهای امگا3 به مقدار فراوان در روغن ذرت و روغن سویا وجود دارند. مثلا فردی که در شمال آمریکا زندگی می‌کند، باید بداند که تقریبا در تمام غذاهای فرآوری شده‌اش، روغن ذرت و یا سویا وجود دارد. اسیدهای چرب امگا3به مقدار فراوان در دانه کتان و روغن بذر کتان، ماهی‌ها، آجیل‌ها و دانه‌ها وجود دارد. به جز مردمان بخش‌هایی از شمال اروپا، تقریبا اکثر مردم به اندازه کافی امگا3 نمی‌خورند. هیچ راه مستقیمی از معده به سمت جوش‌ها وجود ندارد که غذاهای چرب را به آنها برساند. در واقع چربی پوست از غدد پوست ساخته می‌شود و این به مقدار اسیدهای چرب امگا3و6 در رژیم غذایی فرد بستگی دارد و تقریبا تمام کسانی که دارای آکنه هستند، بیش از حد امگا6 مصرف می‌کنند.
مواد غذایی چه تاثیری بر آکنه دارند؟
راه‌حل این مشکل کاهش غذاهای چرب در رژیم غذایی است. مارگارین، چیپس سرخ شده در روغن ذرت و یا روغن سویا، اغلب آب‌نبات‌ها و دسرهای حاوی روغن مایع و روغن سویا موجب چرب شدن پوست می‌شوند. پنیر، کره، روغن زیتون، روغن ماهی و روغن نارگیل علاوه بر روشن‌سازی پوست، موجب تمیز شدن پوست نیز می‌شوند. فقط سعی کنید آنها را در حد تعادل مصرف کنید. این چربی‌ها اگر چه به پوست آسیب نمی‌رسانند، ولی کالری بیش از حد آنها به چربی‌های شکمی تبدیل می‌شود.
شکلات
همه می‌دانیم که خوردن شکلات در افراد مستعد آکنه، ایجاد جوش می‌کند؛ ولی باید بدانید که چربی موجود در شکلات، دلیل سوزش و خارش پوست نیست، بلکه ماده شیمیایی به نام «تئوبرومین» است. پوست در اثر استرس جوش می‌زند و تئوبرومین ماده شیمیایی به نام «آدنوزین» را که مسئول کنترل گیرنده‌های استرس در پوست است، بلوکه می‌کند. حتی اگر با وسواس پوست خود را کاملا تمیز نگه‌دارید، باز هم- نئوبرومین کار خود را انجام می‌دهد. شکلات سیاه به نسبت شکلات شیری دارای تئوبرومین بیشتری است. کبد شما حدود 10 درصد از کافئین را به تئوبرومین تبدیل می‌کند. اگر شکلات موجب تحریک و عود آکنه شود، سایر نوشیدنیهای کافئین‌دار، همچون قهوه و نوشابه نیز موجب تحریک پوست و عود آکنه می‌شوند.
سویا
وقتی که صحبت از سویا می‌شود، معمولا یک غذای فوق‌العاده و مفید در نظر ما شکل می‌گیرد؛ ولی توجه داشته باشید در فرهنگ‌هایی که سویا را به صورت روزانه مصرف می‌کنند، معمولا آن را به شکل طبیعی خود (لوبیا شکل) می‌خورند و به ندرت مقدار مصرف آنها از 14 گرم بیشتر است. بدن می‌تواند تنها مقدار کمی از استروژن مثل Genistein و Daidzein را از سویا جذب کند. در خوردن سویا باید اعتدال داشت. 14 گرم سویا به طور روزانه سلامت پوست را نه تنها تهدید نمی‌کند، بلکه تامین هم می‌کند. فیتواستروژن معمولا پوست مردان را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد، اما زنانی که دارای آکنه هستند باید در خوردن سویا دقت کنند؛ به ویژه در نیمه دوم دوره قاعدگی نباید بیش از مقدار مجاز سویا بخورند.
آب پنیر
محصول جانبی پنیر مایعی است که از تهیه پنیر باقی می‌ماند. آب پنیر منبع بسیار خوبی از پروتئین است و می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تحریک کند؛ اما این تحریک گاه آنقدر زیاد است که باعث آکنه می‌شود. آب پنیر، حساسیت پوست را به انسولین افزایش می‌دهد و باعث می‌شود فولیکول‌ها در فضای تنگ‌تری رشد کنند و تولید سبوم( نوعی چربی است که توسط غدد چربی موجود در پوست ترشح می‌شوند) در پوست افزایش یابد. حساسیت پوست موجب تشکیل دانه‌های سر سیاه و سرسفید شده و خواص آب پنیر به تشکیل جوش کمک می‌کند. اگر دچار آکنه هستید، از خوردن آب پنیر و محصولات لبنی بپرهیزید و کافی میکس‌های فوری، مکمل‌ها و نوشیدنیهای ورزشی را به طور کامل فراموش کنید.
سبزی‌ها
دانشمندان به شگفتی‌های زیادی در مورد ارتباط سبزیجات و آکنه پی برده‌اند. پژوهشگران نروژی بر این باورند که خوردن سبزیجات خام بیش از دوری از چربی‌ها از پوست در برابر آکنه محافظت می‌کند. نوجوانان نروژی که سبزی و سالاد کمتری می‌خورند، دچار آکنه بیشتری هستند. از سوی دیگر پژوهشگران هلندی دریافتند که اگر هویج پخته، گوجه‌فرنگی، روغن زیتون و کره و مارگارین با یکدیگر خورده شوند، تولید سبوم را افزایش می‌دهند و پوست چرب‌تر خواهد شد. سالاد بخورید، ولی همزمان گوجه و هویج پخته را با یکدیگر نخورید.
دلایل دیگر بروز آکنه
آکنه می‌تواند در اثر تغییرات هورمونی به وجود آید؛ به ویژه آنهایی که مربوط به تستوسترون هستند. میلیون‌ها نفر از زنان به بیماری شناخته شده‌ای به نام PCOS یا سندرم پلی‌کیستیک مبتلا هستند. اگر چه ممکن است همراه با این بیماری درون تخمدان کیست تشکیل شود و یا هیچ کیستی هیچ‌گاه به وجود نیاید، ولی افزایش تولید تستوسترون در تخمدان‌ها قطعی است. تستوسترون حساسیت پوست را به مواد شیمیایی و استرس‌زا بیشتر می‌کند که به نوبه خود موجب افزایش تولید چربی پوست می‌گردد. تزریق تستوسترون در مردان، گاهی اوقات نه تنها موجب بروز آکنه پوست می‌شود، بلکه بیماری خطرناکی به نام «آکنه فولمینانس» را به همراه دارد که حتی مفاصل را نیز درگیر می‌کند و البته در هر دو مورد راز کنترل آکنه، کاهش تستوسترون است. معمولا در مردان با قطع مصرف استروئیدها و تستوسترون و در زنان با تغییر رژیم غذایی و مصرف غذاهای کم کالری و درمان سندرم تخمدان، آکنه نیز درمان می‌شود.
آکنه می‌تواند ناشی از تغییرات ناگهانی دما به وجود آید: روزاسه نوعی از آکنه است که ناشی از تغییرات ناگهانی دماست. هنگامی که پوست سرد می‌شود، رگ‌های خونی گشاد می‌شوند و خون بیشتری در آن جریان می‌یابد؛ به همین دلیل در هوای سرد، گونه‌ها و بینی قرمز می‌شوند و در این حالت اگر به سرعت در معرض گرما قرار بگیرید، در پوست شما آکنه به وجود می‌آید! بنابراین اگر پوست شما در اثر سرما سرد شد، از گرم کردن سریع آن خودداری کنید و یا قبل از اینکه از خانه خارج شوید، صورت خود را کاملا بپوشانید. از خوردن نوشیدنیهای گرم و غذاهای ادویه‌دار، به خصوص فلفل خودداری کنید که عروق خونی را تحت تاثیر قرار می‌دهند. همچنین هرگز پوست خود را با یخ مالش ندهید.
آکنه می‌تواند ناشی از تحریک‌های خارجی پوست باشد؛ مثلا استفاده از لیف حمام و ... برای حذف سلول‌های مرده پوست که به نوبه خود موجب مسدود شدن منافذ سبوم می‌شوند. شست‌وشوی بیش از حد جوش‌های پوستی نیز می‌تواند ایجاد آکنه کند. هنگام استرس جسمانی و یا عاطفی، هورمون‌های مغز تحریک می‌شوند و غده آدرنال را به تولید آدرنالین تحریک می‌کنند و پوست نیز موجب آزادسازی هیستامین می‌شود. هیستامین همان ماده شیمیایی است که در حمله آلرژن‌ها، از بدن آزاد شده و موجب قرمزی و تحریک پوست می‌شود و ایجاد جوش می‌کند.
گاهی آکنه ناشی از ابتلا به عفونت‌های قارچی است. این عفونت‌ها، سیستم ایمنی بدن را حساس می‌کنند و سیستم ایمنی بدن به این موضوع واکنش نشان داده، به پوست شانه و قفسه سینه حمله می‌کند و موجب پسوریازیس و یا آکنه می‌شود. باکتری‌های آکنه نیز در شکل‌گیری این جوش‌ها نقش دارند. آنها صرفا به دلیل سیستم ایمنی در پوست ایجاد می‌شوند. این نوع آکنه‌ها معمولا با استفاده از استروئیدها و در مدت قابل توجهی درمان می‌گردند.
آکنه می‌تواند ناشی از مصرف سیگار و یا نوشیدن الکل باشد. پژوهشگران چینی معتقدند که به طور خاص نوجوانان چینی بعد از تعطیلات آخر هفته بیشتر به آکنه مبتلا می‌شوند، زیرا در این روزها مصرف سیگار و الکل آنها افزایش می‌یابد. آکنه می‌تواند ناشی از مشکلات معده باشد باکتری هلیکو باکترپیلوری، یکی از علل زخم معده و آکنه است. با درمان عفونت معده معمولا آکنه‌ها نیز از بین می‌روند. اگر آب نوشیدنی شما آب شیر است، بیشتر در معرض ابتلا به این باکتری قرار دارید. بعضی مواقع نیز آکنه در نتیجه مصرف آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی ایجاد می‌شود. گاهی اوقات پزشکان برای درمان آکنه، آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی تجویز می‌کنند و جالب اینجاست که این آنتی‌بیوتیک‌ها، نه تنها درمان نمی‌کنند، بلکه اوضاع را بدتر می‌کنند.
روده بزرگ محلی امن برای همزیستی باکتری‌هایی مانند لاکتو با سیلوس است. این باکتری‌ها موجب پاکسازی و شفافیت پوست و مانع از کاهش مواد شیمیایی ضد التهاب می‌شوند. آنتی‌بیوتیک‌های تجویزی برای از بین بردن باکتری‌های آکنه، باکتری‌های مفید روده را از بین می‌برند و التهاب پوست را همزمان افزایش می‌دهند و همین موضوع باعث افزایش احتمال ابتلا به آکنه پوستی می‌شود. در نهایت موضوع مهمی که باید به آن اشاره کرد این است که از دست زدن به نقطه جوش‌ها و شست‌وشوی بیش از حد پوست و استفاده از داروها بدون تجویز پزشک خودداری ورزید و در صورتی که آکنه بعد از مدت کوتاهی خود به خود برطرف نشد، با پزشک مشورت کنید.
ماهنامه دنیای سلامت
منبع:زیباشو
