در زیر کارهایی را ارائه کردهایم که میتوانید با انجام آنها، راههای شگفت آوری را مشاهده کنید که نوزادتان میتواند از مغزش برای
رویارویی با چالشهای زندگی استفاده کند. من این کارها را بازیهایی میدانم که شما دو نفر میتوانید با هم انجام دهید. بازیهای سنین پائین بسیار ساده هستند، اما اگر بدانید که باید به دنبال چه چیزی باشید، اطلاعات زیادی را در اختیارتان قرار میدهند.
با به کارگیری شیوه های ساده از هنگام بارداری تا پایان دوسالگی افزون بر رشد جسمانی مناسب، زمینه های افزایش بهره هوشی
کودکان را تقویت کنید. از آنجا که پایه ریزی و شکل گیری رشد جسمانی و ذهنی کودکان از بارداری تا دو سالگی است، به کارگیری این
شیوه به طور هماهنگ به رشد همه جانبه و مناسب کودک کمک می کند.
در هنگام بارداری:
1-تیروئیدتان را آزمایش کنید زیرا کم کاری خفیف تیروئید در خانمهای باردار سبب کاهش معنی داری در هوش کودکان می شود.
2-کولین مصرف کنید، این ماده مغذی در گوشت، تخم مرغ و حبوبات وجود
3-ویتامین هایی را که پزشک در دوران بارداری برای شما تجویز می کند مصرف کنید
4-با جنین خود حرف بزنید و او را صدا کنید
5-از نوشیدن قهوه و خوردن دارو بدون تجویز پزشک اجتناب کنی
در شش ماهه نخست پس از تولد به این نکات توجه داشته باشید:
6-فرزندتان را با شیر مادر تغذیه کنید
7-در صورت بروز افسردگی بعد از زایمان ، برای درمان آن اقدام کنید
8-منابع غنی از آهن مانند گوشت، سبزیجات، تخم مرغ و میوه های تازه مصرف کنید
9-در زمان شیردهی خوردن غذاهای حاوی ویتامین مانند مخمر، نان، غذاهای دریایی و تخم مرغ را فراموش نکنید
10-برای کودکتان موسیقی به ویژه موسیقی سنتی و کلاسیک پخش کنید
11-کودک را ماساژ دهید ، مطالعات نشان دادهاند که ماساژ روزانه کودکان رشد مغزی آنان را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد
دوران شش ماهگی تا یک سالگی کودک:
12-با کودکتان به طور مستقیم و چشم در چشم صحبت کنید
13-معنای لغات را با اشاره ارتباط دهید ؛ به طور مثال هنگامی که نام چیزی را می برید به آن اشاره کنید یا کودک را در مقابل آن نگه دارید
14-با هدیه های مخصوص کودکان، او را تشویق کنید
15-اجازه آزادی حرکت به کودکان بدهید، بگذارید که آنها کنجکاوی غریزی شان را همواره به کار برند
16-تشخیص و فرق گذاری بین اشیا را به کودکتان با پرسش و گفتن جواب درست بیاموزید
17-کودکان از آموزش اجباری خوششان نمی آید، از آن بپرهیزید
18-هنگامی که فرزندتان احساس خستگی کرد، آموزش را قطع کنید
دوران یک تا دو سالگی کودک:
19-کودکان را با غذاهای سرشار از آهن تغذیه کنید
20-به کودکان میان وعده های سالم و مغذی بدهید و از دادن میان وعده های بی فایده مانند پفک و چیپس به کودک خودداری نمایید
21-برای کودکتان کتاب بخوانید
22-در حضور او مطالعه کنید
23-برای او اسباب بازی های کمک آموزشی تهیه کنید
24-با کودک خود بازی کنید. شرکت در بازی های دسته جمعی ، مهارت های هوش اجتماعی کودک را افزایش می دهد
25-مطمئن شوید کودکتان خوب استراحت کرده است، خوابیدن دستکم ده ساعت در شبانه روز برای او لازم است
26-هنگامی که با کودکتان صحبت می کنید صداهای اضافی مانند رادیو و تلویزیون را خاموش کنید و نور را در حد متوسط نگاه دارید
27-درخواست های تکراری کودک را اجابت کنید. تکرار ارتباط نورون ها را در مغز تقویت می کند ؛ بنابراین اگر برای چندمین باز از شما می
خواهد کتابی را برایش بخوانید ، بدون اصرار و پافشاری روی خواندن یک داستان دیگر ، آن را برای او بخوانید
28-وقتی کودک نوپای شما به چیزی اشاره می کند و نامش را می پرسد در جوابش به او اطلاعات بیشتری بدهید. به طور مثال : آن یک
توپ است، یک توپ آبی با خط های قرمز.
29-در تربیت کودک انضباط همراه با محبت فراوان داشته باشید
30-هرگز به کودکتان نگویید "تو چیزی نمی فهمی" زیرا اگر کودک آن را باور کند، حرف شما تحقق خواهد یافت
سن: نوزاد
خیلی پیشتر از آنکه نوزادتان قادر به صحبت کردن باشد، حالتهای چهره و واکنشهای فیزیکی او چیزهای زیادی از ویژگیهای
شخصیتی و رشد حس تشخیص او به شما نشان میدهند. چیزی که زبان تن منتقل میکند، سرشت نوزاد است که بازتاب ویژگیهای شخصیتی و حساسیت اوست. برای مثال در حالی که همه نوزادان گریه میکنند، برخی از آنها خیلی زود شروع به گریه میکنند و یا دیرتر از سایر نوزادان ساکت میشوند. درک خلق و خوی نوزاد کار مراقبت از او را برایتان سادهتر میکند. مثلاً اگر بدانید که کودکتان فرد حساسی است، میتوانید مانع از قرار گرفتن او در برابر محرکهای زیاد شوید.
کودکتان را در حالی که دست چپ خود را زیر او قرار دادهاید و با دست راستتان سرش را نگه داشتهاید، در آغوش بگیرید. آرام نامش را بگویید. به ماهیچهها و ظاهر او دقت کنید. اگر منقبض شده، پشتش را به عقب خم کرد یا آب دهانش را بیرون داد، نشان میدهد که احساس ناراحتی میکند. در این صورت محرکهای اطراف او را کاهش دهید. برای مثال نور را کم کنید و رادیو را خاموش کنید. صدایتان را در حد نجوا پایین آورده و بار دیگر نام او را بگویید. به احتمال زیاد سرش را به سمت شما خواهد چرخاند. این یک عمل واکنشی است که حتی در محیط تاریک اتفاق میافتد و به شما نشان میدهد چرخش سر او تنها راهی برای تشخیص منبع صدا از طریق چشمانش نیست. اگر دقت کنید خواهید دید که حرکت
نوزادتان با کودکان بزرگتر متفاوت است؛ او به جای اینکه سریع واکنش دهد، چند ثانیه صبر میکند و بعد آرام سرش را میچرخاند.
اگر کودکتان راحت است به صحبت کردن با او ادامه بدهید. به او بگوئید که چه قدر باهوش و زیبا است.
با گفتن این واقعیت که مغز او تا سال دیگر دو برابر شده و تا شش سال دیگر دوباره دو برابر میشود، او را خوشحال کنید. در حال
صحبت کردن به چشمان او دقت کنید، آیا چشم از اطراف برداشته و به چهره شما خیره میشود؟ (در غیر این صورت نگران نباشید،شاید خسته باشد. در روز دیگری این کار را امتحان کنید). در حالی که با او صحبت میکنید، صورتتان را به سمت چپ او حرکت بدهید، به احتمال زیاد با چشمانش شما را دنبال خواهد کرد. این دست آورد مهمی است. محققان نشان دادهاند که نگاه نوزادان 2 روزه به مادرشان با نگاه کردن آنها به سایر خانمها متفاوت است. در این زمان کوتاه نوزادتان پی برده است که شما چه کسی هستید.
کودک میبیند و انجام میدهد
در طول چند هفته اول شاید متوجه شوید که کودکتان به اراده خودش به چهره شما نگاه میکند. در صورت مشاهده این وضعیت بازی
جدیدی را امتحان کنید؛ زبانتان را بیرون بیاورید. به احتمال زیاد نوزادتان همین کار را انجام خواهد داد. سپس ابروهایتان را چین و چروک
بدهید. حدود 50% نوزادان در این سن از شما تقلید خواهند کرد.
میتوانید سایر حالتهای چهره را نیز امتحان کنید. برای مثال لب پایینتان را جلو بدهید، چشم و دهانتان را کاملا باز کنید. در هر حالت او
نیز حالت چهرهاش را تغییر داده و از حالت شما تقلید خواهند کرد.
در صورت تمایل به مشاهده شواهد بیشتر درباره میزان دقت نگاه کودکتان به شما، عنصر دیگری را به این بازی بیافزاید. صبر کنید کهکودکتان هوشیار و بیدار شود. شروع کنید به حرف زدن با او و چشمهایش را تماشا کنید که به شما خیره شده است. سپس یک دفعهحرفهایتان را قطع کنید و صورتتان را بیحرکت نگاه دارید.
عکس العمل او را تماشا کنید. به احتمال زیاد با چشمهایش صورتتان را برانداز خواهد کرد، نگاهش را از چشمهایتان به سمت دهانتان خواهد برد و دوباره آنها را ورانداز میکند. سپس اخم کرده و شاید لب پایینش را با ناراحتی جلو بدهد. پس از آن دستش را تکان میدهد، چیزهای مختلفی را امتحان میکند تا پاسخی از سوی شما دریافت کند.
این نشان میدهد با اینکه حرفهای شما را نمیفهمد، احساس میکند بخشی از مکالمه شما است. همچنین به شما نشان میدهد که چقدر در زندگی او مهم هستید و چقدر با اعمال و حالتهای چهره شما موافق است. واکنش و طبیعت او به عنوان کاوشگر فعالفعالیتهای اجتماعی نشان میدهد که او فقط نظاره گر تعاملات اطرافش نیست.
قانون بقاء اشیا
سن: 4ماهه
برای انجام این بازی به یک پتوی نوزاد و یک چیز عجیب و هیجان انگیز که کودکتان تمایل دست زدن به آن را داشته باشد، نیاز دارید (من
معمولاً از یک دسته کلید استفاده میکنم). اگر این دسته کلید براق را به او نشان دهید به احتمال زیاد دستش را به سمت آن دراز کرده
و آن را برخواهد داشت. اما اگر کلیدها را به او نشان داده و سپس آنها را زیر پتو پنهان کنید، دست از جست جوی آنها برمی دارد.
ظاهراً کلیدها ناگهان نابود شدند.
این نشان میدهد که این تصور پیچیده که اشیاء حتی هنگامی که خارج از دید هستند، هنوز وجود دارند (چیزی که روانشناسان آن را
«بقاء اشیاء» مینامند) درحال حاضر برایش مفهومی ندارد. او در ده ماهگی به این مفهوم پی میبرد. در این سن اگر شی ء جالبی را
زیر پتو قرار دهید، برای پیدا کردن آن مانع را کنار خواهد زد و آن را پیدا خواهد کرد و در مییابد که اشیاء و افراد میتوانند پنهان بوده و در
عین حال وجود داشته باشند!
کودک در آیینه
سن: 10 ماهه
این یکی از بازیهای مورد علاقه من است. چون بازی خیلی سادهای بوده و اطلاعات زیادی در اختیارم قرار میدهد. همه بچهها دوست
دارند که به خودشان در آیینه نگاه کنند. اما چه چیزی میبینند؟ چند سال پیش دکتر جیان بروکز گان (Jeanne Brooks-Gunn) و دک
مایکل لوئیس (Michael Lewis) راه بسیار جالبی برای پاسخ به حداقل بخشی از این سوال یافتند. این کار را میتوانید زمانی که نوزادتان
10ماهه است امتحان کنید و سپس هر چند ماه یک بار آن را تکرار کنید. تنها چیزی که نیاز دارید یک آیینه و یک رژ لب است.
به کودکتان اجازه بدهید که حدود یک دقیقه در آیینه به خودش نگاه کند. سپس او را از مقابل آیینه بردارید و کمی رژلب به بینی یا گونه
او بمالید و دو باره او را در مقابل آیینه قرار دهید. اکثر نوزادان زیر 12 ماهه هیچ توجهی به این لک روی صورتشان نمیکنند. تعداد کمی از آنها لبخند زده یا اخم میکنند که این نشان میدهد متوجه چیز متفاوتی روی صورتشان شدهاند.
نوزادان کمی بزرگتر، اغلب توجه دقیقی به این لک میکنند، ممکن است دستشان را به سمت آیینه ببرند. این نشان میدهد که هنو نمیدادند که دارند به بازتاب تصویر خودشان در آیینه مینگرند. تا سن 18 ماهگی حدود نیمی از نوزادان به بازتاب تصویر خودشان پیمیبرند. این نشان میدهد که آنها نه تنها میفهمند که این لک نباید روی صورتشان باشد، بلکه میدانند که تصویر درون آیینه تصویر خودشان است.
در تمام این بازیها مهم است به یاد داشته باشید که کودکانی که دارای رشد طبیعی هستند، تفاوت بسیار زیادی با هم دارند. یک نوزاد
حساس به هیچ وجه «بهتر» یا «بدتر» از یک کودک زود جوش نیست. به همین نحو کودکی که چند هفته زودتر از کودک دیگری به لک
روی صورتش دست میزند، لزوماً باهوشتر از یک کودک دیگر نیست.
نوزادان آن قدر چیزهای زیادی را سریع یاد میگیرند که با استعدادهای جدید و مهارتهای تقریباً روزانهشان شما را شگفت زده میکنند.