حاملگی خارج از رحم (۱)

تحریریه زندگی آنلاین- گروه پزشک امروز

تعریف حاملگی خارج از رحم: هنگامی که بلاستوسیت (سلول تخم) جایی غیر از دیواره رحم جایگزین گردد، حاملگی خارج از رحم اتفاق می‌افتد. شایع‌ترین مکان لوله‌های رحمی می‌باشد که حدود 98 درصد را شامل می‌گردد.

میزان بروز حاملگی نابجا: شیوع حاملگی نابجا در بین خانم‌هایی که به اورژانس مراجعه می‌کنند در سه ماه اول حاملگی، خونریزی حدود 6 تا 16 درصد می‌باشد. که طی 20 سال گذشته افزایشی به میزان 5 برابر داشته است و این افزایش بیشتر در ارتباط با افزایش عفونت‌های لگنی می‌باشد.

بالاترین میزان در زنان 35 تا 44 ساله رخ داده است و بالاترین میزان مرگ و میر در نوجوانان بیشتر است.

چه عواملی شخص را مستعد به حاملگی نابجا می‌کند؟

این عوامل به سه دسته تقسیم‌بندی می‌شوند که عبارتند از:

1- high

2- Moderate (متوسط)

3- Low

High: 1- سابقه حاملگی نابجای قبلی که درمان Conservative برایش در نظر گرفته‌اند شانس 15 درصد عود را دارد به طوری که بعد از یک حاملگی نابجا احتمال داخل رحمی بودن حاملگی بعدی 50 تا 80 درصد و احتمال لوله‌ای بودن آن 10 تا 25 درصد است و مابقی بیماران نابارور خواهند بود.

2- هرگونه پاتولوژی یا آسیب لوله رحمی یا جراحی روی لوله: که مهمترین علت حاملگی نابجا، تخریب لوله بر اثر عفونت، جراحی و یا بیماری‌های مادرزادی لوله و یا تومورهای آن می‌باشد که باعث اختلال و صدمه به مژک‌های لوله می‌گردد.

3- عقیم‌سازی: یک سوم از حاملگی‌ها بعد از بستن لوله در سال اول حاملگی نابجا خواهد بود و این خطر در خانم‌هایی که سن زیر 30 سال داشته و اقدام به بستن لوله کرده‌اند بیشتر است. بیشترین خطر حاملگی و از جمله حاملگی نابجا مربوط به 2 سال اول بعد از عقیم‌سازی است و این خطر بعد از انواع روش‌های عقیم سازی 5 تا 16 درصد می‌باشند اگرچه در شکست‌های بعد از عقیم‌سازی احتمال حاملگی نابجا بیشتر از حاملگی طبیعی است ولی میزان مطلق حاملگی نابجا بعد از عقیم‌سازی کاهش می‌یابد.

4- تماس با دی‌اتیل استیل بسترول (DEAB): در زنانی که در داخل رحم در معرض این ماده قرار گرفته‌اند و بعدها حامله می‌شوند خطر حاملگی نابجا به 9 برابر می‌رسد و این به خاطر ناهنجاری‌های رحمی در این زنان بوده است.

5- روش‌های جایگزین از حاملگی داخل رحمی: استفاده از IUD. این شانس را زیاد می‌کند با وجود این زنانی که با داشتن IUD.  حامله می‌شوند 8/0-4/0 برابر بیشتر از زنانی که از روش‌های جلوگیری از حاملگی استفاده نمی‌کنند دچار حاملگی لوله‌ای می‌شوند.

در رابطه با سایر روش‌های ضدبارداری گفته می‌شود خطر نابجا بودن حاملگی در موارد مصرف قرص‌های ترکیبی 4-5/0 درصد است استفاده از قرص‌ها در گذشته خطر بعدی حاملگی نابجا را افزایش نمی‌دهد.

آن دسته از قرص‌های ضد بارداری که حاوی پروژسترون هستند (مثل قرص‌های مینی‌پیل و نورپلنت) در مقایسه با عدم استفاده از روش‌های جلوگیری از حاملگی فرد را هم در برابر حاملگی داخل رحمی و هم در برابر حاملگی خارج رحمی محافظت می‌کند با وجود این اگر حاملگی رخ بدهد احتمال آن در مورد مصرف مینی‌پیل 10-4 درصد و در حضور نورپلانت 30 درصد خواهد بود. استفاده از روش‌های جلوگیری کاندوم و دیافراگم سبب افزایش حاملگی نابجا نمی‌گردد.

Moderate Risk

1- عفونت‌های قبلی دستگاه تناسلی: از قبیل عفونت لوله (سالپنژیت) ناشی از گونوره‌آ (سوزاک) و کلامیدیا باعث اختلال در حرکت مژک‌های لوله شده و ریسک حاملگی نابجا را افزایش می‌دهند.

2- نازائی: ریسک حاملگی نابجا (EP) بیشتر در جمعیت نازا است که می‌تواند ناشی از اختلال و ناهنجاری‌های لوله‌ای و یا اینکه استفاده از داروهای نازایی که باعث تغییر در عملکرد لوله می‌شود به طوری که دیده شده خانم‌هایی که کلومیفن دریافت کردند ریسک EP در برابر و احتمال EP بعد از استفاده از گنادوتروپین‌ها تقریبا مقداری بیشتر است.

3- داشتن شریک‌های جنسی متعدد: باعث افزایش ریسک EP می‌گردد.

4- مصرف سیگار: مصرف قبلی سیگار با افزایش بیش از 2 برابر خطر حاملگی لوله‌ای را به همراه دارد تغییرات تحرک لوله، فعالیت مژک‌ها و لانه گزینی بلاستوسیت همگی با مصرف نیکوتین در ارتباط هستند...

برای خواندن بخش دوم- حاملگی خارج از رحم- اینجا کلیک کنید.