استان گلستان یکی از سرسبزترین استان های ایران است که در شمال کشور قرار دارد. این استان دارای یک تاریخ غنی بوده و اقوام و فرهنگ های گوناگون را در خود جای داده است. وجود این قومیت های مختلف باعث ایجاد ذائقه های متنوع و فرهنگ غذایی گسترده ای در این بخش از ایران شده است که در ادامه باهم می بینیم. سفر به طبیعت زیبای این استان در کنار چشیدن غذاهای خوشمزه ی محلی آن غذاهای گلستان می تواند روزهایی به یاد ماندنی برای شما بسازد. پیشنهاد می کنیم در سفر خود به این خطه خوردن غذاهای سنتی گلستان و نمونه از خوشمزه ترین غذاهای محلی گلستان زیبا را از دست ندهید.
هلی آش یا آش آلو
از مجموعه غذاهای محلی گلستان و در کل غذاهای گلستان یکی از خوشمزه ترین آش های این منطقه هلی آش نام دارد. هلی در زبان محلی استان گلستان به معنای گوجه سبز می باشد. با توجه به این که گوجه سبز یکی از مواد اصلی تشکیل دهنده ی این آش است، به آن هلی آش می گویند. نخود و لوبیا، برنج و سبزی آش نیز از دیگر مواد تشکیل دهنده ی این غذا هستند.برای تهیه ابتدا نخود و لوبیا را پخته و برنج و سبزی را به همراه مقداری آب به آن اضافه می کنند. برخی افراد نیز مقداری کدو در آن می ریزند. پس از پخته شدن این مواد، در مراحل آخر کار، گوجه سبز به غذا اضافه شده و پس از جا افتادن آش نیز مقداری شکر و پیاز داغ به آن افزوه می گردد.از مجموعه غذاهای محلی گلستان و در کل غذاهای گلستان این غذا به دلیل داشتن برنج و حبوبات بسیار مقوی بوده و مقداری نیز سنگین است.
گوجه آش
از مجموعه غذاهای محلی گلستان و در کل غذاهای گلستان گوجه آش نیز یکی از آش های سنتی و خوشمزه ی گلستان است که در آن از گوشت، برنج، پیاز و گوجه فرنگی استفاده می شود. برای تهیه ی این آش ابتدا گوشت را به همراه پیاز و گوجه فرنگی تفت داده و مقداری آب به آن اضافه می کنند. پس از افزودن نمک و فلفل درب قابلمه را می گذراند تا آش خوب جا بیفتد. برای پخت این آش 2 تا 3 ساعت زمان لازم است.گوجه آش در شهرهای دیگر ایران نیز به شیوه های دیگر تهیه می شود.
آش ماست
نام آش ماست را حتما شنیده اید. این نوع آش از مجموعه غذاهای محلی گلستان و در کل غذاهای گلستان تقریبا در اغلب نقاط ایران تهیه می شود و نمی توان آن را به استان یا شهر خاصی نسبت داد. البته در هر نقطه از ایران از مواد و سبزیجات محلی مختص آن منطقه در آش ماست استفاده می کنند. از این رو هر منطقه آش ماست مخصوص خود را دارد که متناسب با ذائقه ی مردم همان استان تهیه می شود.آش ماست گرگانی ها از برنج و ماست محلی تهیه شده و در آن از سبزیجاتی مانند اسفناج، برگ سیر، گشنیز و جعفری استفاده می شود. برخی نیز عدس و کدو سبز در آن می ریزند. این آش به دو صورت گرم و سرد سرو شده و برای تزیین آن نیز از نعناع داغ و سیر کوبیده شده استفاده می شود. جالب است بدانید که برخی از مردم محلی آش ماست را به همراه سیب زمینی سرخ شده سرو می کنند.
باسترمه
باسترمه از مجموعه غذاهای محلی گلستان و در کل غذاهای گلستان یکی از انواع پلوهایی است که گلستانی ها در مهمانی های خانوادگی خود سرو می کنند. برای طبخ این پلو از موادی چون برنج، ماهی، سیب زمینی، انار دون شده، پیاز، نمک و فلفل استفاده می شود. برای تهیه ی باسترمه می توانید از انواع ماهی ها استفاده کنید، اما در حالت اصیل این غذا با ماهی ازون برون طبخ می گردد.برای تهیه ی باسترمه، ابتدا ماهی را قطعه قطعه کرده و درون سس می خوابانند. برنج را نیز آبکش می کنند. سپس سیب زمینی ها و پیازهای حلقه شده، ماهی قطعه شده، دانه های انار و در انتها برنج را به صورت لایه لایه درون قابلمه ریخته و می گذارند تا با حرارت ملایم دم بکشد.
چکدرمه
چکدرمه (Chegdermeh) یکی از معروف ترین و قدیمی ترین غذاهای محلی گلستان است که گفته می شود بیش از هزار سال قدمت دارد. این پلوی خوشمزه تقریبا چیزی شبیه به استامبولی پلو می باشد و مانند آن تهیه می شود. مواد اصلی پخت این پلو، گوشت و برنج می باشد که معمولا از گوشت گوسفند برای این کار استفاده می کنند. پیاز، رب گوجه فرنگی، نمک، فلفل و روغن نیز از جمله دیگر موادی است که در تهیه ی این غذا مورد استفاده قرار می گیرد.چکردمه را به صورت سنتی در نوعی دیگ های چدنی با نام قازان طبخ می کنند. ابتدا گوشت را به همراه پیاز و ادویه جات کمی سرخ می کنند. سپس آب و رب گوجه فرنگی را به آن اضافه کرده و اجازه می دهند تا گوشت به خوبی بپزد. پس از آب پز شدن گوشت و بخار شدن مقدار از آب خورشت، برنج را به آن می افزایند تا آرام آرام دم بکشد.چکردمه جزو غذاهای خاص شهرهای بندرترکمن و آق قلا بوده و با نام های چکدیرمه یا چگدریمه نیز شناخته می شود. این غذا از مجموعه غذاهای محلی گلستان و در کل غذاهای گلستان معمولا یه همراه سبزی خورن و دوغ سرو می شود.
ماش پلو
ماش یکی از مواد پرخاصیت می باشد که بیشتر در تهیه ی انواع آش از آن استفاده می شود. این ماده ی غذایی به دلیل اسید فولیک و پتاسیمی که دارد، به کاهش کلسترول کمک کرده و برای بیماری های دیابتی و کم خونی نیز مفید است. پیشگیری از سرطان سینه نیز از دیگر خواص این ماده ی مغذی است.مردم گلستان از این ماده ی مفید، یک پلوی خوشمزه تهیه می کنند و معمولا آن را در کنار غذاهای دیگر بر روی سفره های خود قرار می دهند. در تهیه ی این غذا از برنج و ماش استفاده می شود. زعفران، پیاز، روغن زیتون، نمک و روغن نیز از دیگر مواد مورد استفاده در این غذا هستند. این غذا معمولا به همراه گوشت چرخ کرده سرو می شود و گاها نیز آبگوشت ماهیچه در کنار آن قرار داده می شود. البته برخی این غذا از مجموعه غذاهای محلی گلستان و در کل غذاهای گلستان را ساده تر مصرف کرده و از گوشت استفاده نمی کنند.
خورشت ماش
خورشت ماش از غذاهای سنتی گلستان که در زبان محلی به آن ماش پتی خارش گفته می شود، یکی از انواع خورشت های خوشمزه ی گلستان است که شاید امروزه کمتر کسی آن را شناخته و طبخ کند. این خورشت، همان طور که در بالا عنوان شد، به دلیل داشتن ماش از ارزش غذایی بالایی برخوردار بوده و بسیار مقوی و مفید است. در کنار ماش مواد مغذی دیگری چون اسفناج، کدو تنبل و چغندر قرمز نیز در این خورشت مورد استفاده قرار می گیرد. برای چاشنی این غذا و طعم دادن به آن نیز از آب نارنج و سیر استفاده می شود.گلستانی ها ماش پتی خارش را به همراه پلو و کوکوی سیب زمینی سرو می کنند.
خورشت ساک
یکی از غذاهای سنتی استان گلستان که معمولا در مراسم ها، عزاداری ها و نذری ها پخته می شود، خورشت ساک است. این خورشت از ترکیب موادی چون نخود، فلفل، گوشت با چربی، آرد، اسفناج، روغن، پیاز و سیر تهیه شده و به همراه زرشک پلو یا پلوی معمولی سرو می گردد.برای تهیه ی این خورشت، ابتدا گوشت و نخود را پخته و اسفناج و پیاز خردشده را به آن اضافه می کنند. پس از آن، آرد را با آب ترکیب کرده و به خورشت می افزایند. در انتها سیرداغ و نعناع داغ به همراه ادویه جات اضافه کرده و منتظر می مانند تا خورشت خوب جا بیفتد. این خورشت از غذاهای سنتی گلستان به دلیل داشتن اسفناج دارای ارزش غذایی بالایی است.
بولامه
بولامه از غذاهای سنتی گلستان یکی از اصیل ترین و معروف ترین غذاهای استان گلستان و مردم ترکمن صحراست که دارای طعم و عطر بسیار مطبوعی می باشد. بولامه غذایی شبیه به حلیم است و برای پخت آن نیز زمان زیادی لازم است.بولامه را از برنج تهیه می کنند. به این صورت که ابتدا برنج را از یک روز قبل خیس می دهند و آن را در روغن سرخ می کنند. برنج سرخ شده را به همراه آب درون قابلمه ای ریخته و می گذارند تا خوب بجوشد و به صورت خمیری شکل در آید. در این حالت روغن برنج از مایع خمیری جدا می شود. در این جا این روغن را گرفته و خمیر را با شکر خوب مخلوط می کنند. پس از این که شکر جذب خمیر شد، بولامه از غذاهای سنتی گلستان آماده ی سرو می باشد.بولامه معمولا در مهمانی و جشن زنانه ای که به مناسبت هفتمین روز تولد نوزاد برگزار می گردد، پخته می شود.
بوروک
بوروک از غذاهای سنتی گلستان نوعی غذا شبیه به همان پیراشکی است. برای تهیه ی این غذا از مواد مختلفی استفاده می شود. مواد را پس از ترکیب درون خمیری که پهن شده می ریزند و به صورت نیم دایره در می آوند. سپس این بورک ها را در روغن سرخ می کنند. از معروف ترین بوروک ها می توان به قاتقلی بوروک، گول بوروک و بوروک اسفناج اشاره کرد.برای تهیه ی گول بوروک یا بوروک با گوشت، از سیب زمینی، گوشت چرخ کرده، پیاز و نمک استفاده می شود. این مواد را خوب باهم ترکیب کرده و در لای خمیری می پیچند. بوروک یکی از غذاهایی است که در ماه رمضان تهیه شده و بر روی سفره ی افطار قرار می گیرد.