دکتر لعبت گرانپایه؛ متخصص جراح عمومی
در گفتگو با دکتر لعبت گرانپایه، نحوه شناسایی تودههای خوش‌خیم پستان را می‌آموزیم:
تودههای خوش‌خیم پستان به چند گروه تقسیم می‌شوند؟
80-60 درصد تودههای پستان خوش‌خیم هستند یعنی از هر 5 توده 4 مورد خوش‌خیم و یکی بدخیم است. تودههای خوش‌خیم به دو گروه کلی تقسیم می‌شوند:
1- جامد (Solid) یا توپر
2- کیستیک (cystic) یا مایع
عمدتا 90 درصد تودههای خوش‌خیم، به صورت منفرد و یک طرفه می‌باشند. در 10 درصد موارد توده‌ها متعدد بوده که البته در تودههای متعدد کمتر احتمال بدخیمی وجود دارد.
رشد و پیشرفت تودههای خوش‌خیم چگونه است؟
رشد این توده‌ها معمولا کند است و محدوده واضح و مشخصی دارند که در اصطلاح well defined بوده و فیبروآدنوم ساده خوانده می‌شوند.
عموما این توده‌ها در خانم‌های جوانی که سیکل ماهیانه دارند، دیده می‌شوند و با توجه به اینکه رشد آن‌ها وابسته به هورمون می‌باشد، اغلب نزدیک سیکل ماهیانه بیمار اظهار می‌دارد توده‌ها بزرگ‌تر و دردناک‌تر شده (تغییرات سیکلیک) و به راحتی در بافت سینه حرکت می‌کنند (Mobile).
خانم‌ها به طور عادی اینگونه بیان می‌کنند که توده، مثل تیله‌ای در سینه‌ام جابه‌جا می‌شود. با توجه به رشد کند این توده‌ها، خانم‌هایی که به طور مرتب پستان خود را معاینه نمی‌کنند معمولا بعد از چندین سال هنگام مراجعه به پزشک متوجه توده‌ای با سایز بزرگ می‌شوند.
علل به وجود آمدن این توده‌ها چیست؟
این توده‌ها در اثر رشد بیش از حد (پرولیفراسیون) غدد شیری به وجود می‌آیند. بخشی از این حالت ارثی است و بخش دیگر به عوامل محیطی شامل مصرف هورمون‌های زنانه، نوع تغذیه و استرس مربوط می‌باشد.
نحوه تشخیص و پیگیری تودههای ساده در خانم‌های زیر 30 سال چگونه است؟
در خانمی که زیر 30 سال بوده و اندازه توده کمتر از 2 سانتی‌متر است، تشخیص با (Fine needle Aspiration) FNA مقدور می‌باشد، سپس هر 6 ماه یکبار با مراجعه به پزشک، معاینه و سونوگرافی انجام شده و توده کنترل می‌شود. این روش تشخیصی تنها در فیبروآدنوم قطعی و قابل پیگیری است و سایر تودههای خوش‌خیم از این قاعده مستثنی می‌باشند.
در خانم‌های بالای 30 سال تدابیر درمانی کدام است؟
در مواردی که خانمی سن بالای 30 سال داشته باشد یا اندازه توده بیش از 2 سانتی‌متر باشد و یا در خانمی که به صورت مرتب و منظم به پزشک مراجعه نکرده، انجام بیوپسی ضرورت دارد و توده از بافت پستان خارج می‌گردد.
عمدتا در خانم‌های بالای 30 سال حتی اگر اندازه توده کمتر از 2 سانتی‌متر باشد توده خارج می‌شود.
در صورت عدم خارج کردن توده چه مشکلی پیش می‌آید؟
در سنین بالای 30 سال باقی ماندن توده مانع از تشخیص زودرس تودههای جدید می‌شود. ضمن اینکه خود توده نیز می‌تواند پیش‌ساز بدخیمی شود و در صورت بزرگ بودن می‌تواند بافت سالم سینه را نیز آتروفی نموده و تحت فشار قرار دهد.
مشخصات فیبروآدنوم و سن شیوع آن کدام است؟
فیبروآدنوم در گروه‌های متعدد وجود دارد:
خانم‌هایی که از این مشکل رنج می‌برند، اغلب جوان هستند. در مواردی که تودههای متعدد بیشتر بافت پستان را درگیر کرده، نمی‌توان همه توده‌ها را یک جا خارج کرد، زیرا بافت غددی پستان از بین می‌رود. با بررسی و پیگیری توسط پزشک جراح، توده‌ها تک‌تک خارج می‌شوند.
گروه دوم تودههای خوش‌خیم: این گروه از تودههای فیبروآدنوم به صورت giant (بزرگ) می‌باشند.
شیوع فیبروآدنوم بزرگ در چه گروه سنی بیشتر است؟
این نوع فیبروآدنوم، اغلب در سنین شروع منارک (آغاز دوران ماهیانه)، یعنی در 18-14 سالگی و همچنین در دوران پری منوپوز (حوالی دوران یائسگی)، یعنی در سن 50-45 سالگی دیده می‌شود.
با توجه به اینکه در دو گروه سنی فوق، ترشح هورمون‌ها به صورت نامنظم می‌باشد، شدت و رشد این توده‌ها بیشتر است.
با توجه به اینکه اختلالات فوق در این سنین شایع‌تر می‌باشند، توده بسیار بزرگ شده، حتی ممکن است به قطر 10 سانتی‌متر هم برسد و کل بافت پستان را درگیر کند...
برای خواندن بخش دوم- مشخصات توده خوش‌خیم پستان- اینجا کلیک کنید.
