دکتر نوشین صحابی؛ جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی، در خصوص مشاوره قبل از بارداری گفت: «مشاوره و غربالگری قبل از تولد، فرصتی را برای شناسایی و تعدیل عوامل خطرساز مادری، قبل از شروع حاملگی در اختیار پزشک قرار میدهد، به عنوان مثال، دو علت اصلی مرگ نوزاد در سال اول زندگی، یعنی نقایص هنگام تولد و اختلالات ناشی از زایمان زودرس را میتوان با شروع راهکارهای اختصاصی پیشگیری در دوره قبل از تولد بهطور قابل توجهی کاهش داد یا از بین برد.
در نتیجه ویزیت قبل از حاملگی، ممکن است از نظر اثر بر حاملگی، مهمترین ویزیت مراقبتهای بهداشتی باشد. در واقع مشاوره قبل از تولد، به منزله طب پیشگیری در رشته بارداری و زایمان است. به این ترتیب عواملی که میتوانند بر پیامد حاملگی تأثیر داشته باشند، شناسایی شده و میتوان به زنان در مورد خطرهای موجود آگاهی داد، بنابراین مشاوره قبل از حاملگی، اثر مثبت چشمگیری بر پیامد حاملگی دارد».
وی افزود: «برای مؤثر واقع شدن مشاوره، باید این امر در مورد خطرهای بالقوه حاملگی و راهکارهای مربوط به پیشگیری از آنها، قبل از حاملگی انجام شود. هنگامی که اکثر زنان متوجه حامله بودن خود میشوند (2-1 هفته بعد از اولین قاعدگی عقبافتاده)، طناب نخاعی جنین قبلاً تشکیل شده و قلب وی در حال تپش است.
بسیاری از راهکارهای پیشگیری، مانند مصرف اسیدفولیک برای پیشگیری از نقایص طناب عصبی، در صورتی که در این زمان شروع شوند، مؤثر واقع نمیشوند. نیمی از تمام حاملگیها بدون برنامه قبلی رخ میدهند و شواهدی وجود دارند که نشان میدهند این گروه از حاملگیها در معرض بیشترین خطر هستند.
در زنان دارای حاملگیهای ناخواسته احتمال رفتارهای پرخطر بیشتر است. یکی از معیارهای مهم اثربخشی در مشاوره قبل از حاملگی، تأثیر آن در کاهش تعداد حاملگیهای ناخواسته است».
دکتر صحابی در مورد اثر مشاوره قبل از بارداری بر روی اختلالات مزمن طبی گفت: «دیابت، نمونه اصلی یک اختلال طبی است که مشاوره قبل از حاملگی در مورد آن مفید واقع میشود، چون بالا بودن قند خون باعث بروز مشکلات مادری و جنینی خواهد شد. مشاوره قبل از حاملگی میتواند در کاهش عوارض ناشی از قند خون بالا، عوارض مامایی و هزینههای مراقبتهای بهداشتی در زنان مبتلا به دیابت موثر باشد.
یکی دیگر از این اختلالات، بیماری صرع است که احتمال وقوع اختلالات ساختمانی در فرزندان زنان مبتلا به صرع در مقایسه با فرزندان زنان غیرمبتلا به صرع 3-2 برابر بیشتر است. در مشاوره قبل از حاملگی، معمولاً توصیه میشود روند درمان به درمان تکدارویی یا دارویی با حداقل آثار سوء بر جنین، تغییر داده شود.
همچنین به زنان مبتلا به صرع توصیه میشود اسیدفولیک مکمل مصرف کنند. اسیدفولیک از بسیاری از ناهنجاریهای مادرزادی در نوزادان زنان مبتلا به صرع پیشگیری میکند.
همچنین در زنان مبتلا به فشارخون بالا، بیماری کلیه، بیماری تیروئید، آسم و بیماری قلبی، پیامد حاملگی با انجام مشاوره قبل از حاملگی، به میزان قابل توجهی بهبود مییابد و 80 درصد از آنها، نوزاد طبیعی به دنیا میآورند.
در مورد بیماریهای ژنتیکی نیز باید گفت که در حال حاضر نقایص هنگام تولد، علت اصلی مرگ و میر نوزادان هستند و عامل 20 درصد از کل مرگهای دوره نوزادی محسوب میشوند. چند نمونه از اختلالات مادرزادی که به وضوح از انجام مشاوره قبل از بارداری سود میبرند، نقایص لوله عصبی، فنیل کتونوری و تالاسمی میباشند».
وی افزود: «تعدادی از تستهای آزمایشگاهی ممکن است در بررسی خطر عوارض در دوران حاملگی سودمند باشند. این تستها عبارتند از تستهای پایهای که معمولاً در مراقبتهای بارداری انجام میشوند، به عنوان مثال، وضعیت ایمنی از نظر سرخجه، واریسلا و هپاتیت B باید مشخص شود. واکسیناسیون به عنوان بخشی از روند مراقبتهای قبل از حاملگی باید قابل انجام باشد. با انجام CBC (شمارش کامل اجزای خون) و سنجش میزان حجم گلبولهای قرمز (MCV) اکثر کمخونیهای ارثی وخیم کنار گذاشته میشوند.
همسران زنانی که در آنان وضعیت حاملی بیماریهای اتوزوم مغلوب تشخیص داده شده است، باید بررسی شوند تا خطری که فرزندان آنان را تهدید میکند، مشخص گردد. تستهای اختصاصیتر نیز ممکن است به بررسی زنان مبتلا به برخی از بیماریهای طبی مزمن مانند بیماری کلیوی، بیماریهای قلبی- عروقی و دیابت کمک کنند».
دکتر محمدحسین صالحی سورمقی؛ دکترای تخصصی فارماکوگنوزی و استاد دانشکده داروسازی دانشگاه تهران، نیز در خصوص گیاهان دارویی مورد مصرف در بارداری گفت: «گیاهان را میتوان از نظر خوراکی و یا دارویی بودن به انواع خوراکی، خوراکی دارویی و دارویی تقسیمبندی نمود.
مصرف گیاهان خوراکی در حد تجربیاتی که بشر دارد برای این دوران مفید بوده و میتواند بسیاری از املاح، ویتامینها، قندها، پروتئینها و چربیهای مورد نیاز را تامین نماید. اکثر سبزیجات خوراکی روزمره و یا میوهجات از این قبیل هستند. بعضی از گیاهان نظیر زعفران، زنجبیل و دارچین از جمله خوراکیهای دارویی میباشند.
مصرف این گیاهان در زمان بارداری باید با احتیاط صورت گیرد. مثلاً مصرف زیاده از حد زعفران در این زمان ممکن است باعث سقط شود. اینگونه گیاهان بهخصوص انواعی که دارای خاصیت قاعدهآور، محرک، قابض و محرک رحم میباشند نسبتاً زیادند و شرایط مصرف هر کدام متفاوت است.
انواع دیگری از گیاهان فقط ابعاد دارویی دارند که حتماً باید زیر نظر پزشک مصرف شوند، مثلاً گیاهانی از جمله باریجه، مریم گلی، مریم نخودی، تاتوره، افدرا و ... را نباید سرخود مصرف نمود، لذا با توجه به تعداد زیاد گیاهان، شرح کامل هر کدام در مجموعه سه جلدی گیاهان دارویی و گیاهدرمانی تالیف دکتر صالحیسورمقی که توسط موسسه فرهنگی دنیای تغذیه و سلامت چاپ گردیده، بهطور کامل شرح داده شده است».
برای خواندن بخش اول- رژیم درمانی قبل از بارداری- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش دوم- رژیم درمانی قبل از بارداری- اینجا کلیک کنید.