دکتر شادی نعیمی؛ متخصص نوزادان و کودکان
وقتی صحبت از خروپف می‌شود، در ذهن همه تصویر یک مادربزرگ یا پدربزرگ پیدا می‌شود که به هنگام خواب تنفس صدادار دارد، اما این بار می‌خواهیم درباره این عارضه در کودکان صحبت کنیم.
خروپف زمانی اتفاق می‌افتد که ماهیچه‌های مجاری تنفسی در حال استراحت باشند و عبور هوا آنها را بلرزاند.
همین‌طور هر عامل انسدادی مثل لوزه بزرگ می‌تواند باعث این صدای غیر عادی شود. 12 درصد کودکان شب‌ها خروپف دارند که وجود این حالت مسلما کیفیت خواب کودک را از بین می‌برد.
قطع گاهگاهی تنفس
تنها 5 درصد این کودکان دچار آپنه (قطع گاهگاهی تنفس) هستند که مهم‌ترین خطر و عارضه در خرخر کودکان است.
از هر 10 کودکی که دچار تنفس صدادار موقع خواب هستند، یکی دچار حالت دائمی این عارضه می‌شود.
در اکثر مواقع علل گذرا و بی‌اهمیت هستند. مثل طاق باز خوابیدن، چاقی و سرماخوردگی، اما حدود 2 تا 3 درصد این کودکان دچار آپنه انسدادی خواب هستند.
در این حالت ورود و خروج هوا به ریه با اشکال مواجه است و برای چند ثانیه مسیر مسدود می‌شود و سپس دوباره باز می‌شود.
آپنه یا وقفه تنفسی می‌تواند بر رشد و سلامت قلبی عروقی کودک اثر منفی داشته باشد. کودکانی که وقفه تنفسی دارند با صدای بلند تنفس می‌کنند.
در یک فواصلی صدا خاموش می‌شود و مجددا با افت شدید اکسیژن خون تنفس شروع می‌شود.
گاه کودک برای بهتر نفس کشیدن سر را در وضعیت‌های غیر عادی می‌گذارد. مثلا سر از تخت آویزان می‌شود. در برخی از کودکان این مشکل همراه با شب‌ادراری است.
خواب ناآرام و مشکل یادگیری
این کودکان در خواب زیاد عرق می‌کنند و بی‌قرار و ناآرام هستند.
در بعضی از این کودکان کمبود کیفیت خواب باعث می‌شود در مدرسه آنها را بیش‌فعال یا فاقد تمرکز تلقی کنند که البته با شرح‌حال دقیق و کامل اشتباه رفع می‌شود.
به هر حال ادامه یافتن این مشکل بر یادگیری و شخصیت اجتماعی کودک اثر منفی دارد.
این کودکان در طول روز حافظه خوبی ندارند و گاهی خرخر شبانه به تنهایی می‌تواند سبب افت تحصیلی شود.
علت‌های خروپف
* شایع‌ترین علت خروپف آن هم به شکل زودگذر، سرماخوردگی یا به عبارت گسترده‌تر عفونت‌های تنفسی است که با درمان کامل مشکل حل می‌شود و مزمن و ادامه‌دار نخواهد شد.
* در حساسیت‌های فصلی متوسط تا شدید هم گاهی خرخر به وجود می‌آید.
* انحراف بینی هم از علل شایع است که البته بالای 7 سال شایع‌تر می‌شود.
* لوزه سوم بزرگ‌تر از معمول که به راحتی باعث انسداد می‌شود.
* اضافه وزن که باعث تنگی راه هوایی می‌شود.
درمان
* اتاق خواب این کودکان را از عوامل آلرژی‌زا خالی کنید. حیوانات خانگی، گرد و خاک و فرش‌های دارای الیاف آکریلیک را باید بیرون ببرید.
* بالشت نباید پَر باشد. حالت سر باید درست قرار بگیرد و ارتفاعی استاندارد داشته باشد.
* لوزه باید کامل بررسی شود تا اگر باعث انسداد است، درمان صورت گیرد.
نکته: شایع‌ترین عفونت‌های مرتبط با خروپف، سینوزیت و عفونت گوش و حلق است که باید مورد توجه قرار گیرد.
