سرویس ترجمه فردا؛طاهاربانی: انتخابات 24 ژوئن ترکیه آزمونی حساس برای دموکراسی در این کشور است. نتیجه هرچه باشد، امید هست که روابط متلاطم ترکیه با اروپا و آمریکا در نتیجهی انتخابات بهبود پیدا کند. اما چشماندازی که از بهبود روابط وجود دارد حتمی نیست. چنین اتفاقی نیازمند تغییراتی اساسی در میان مردم و در میان رهبران است. اختلاف نظرها و بیاعتمادی عمومی با نگرانیهای عمیق تاریخی تغذیه میشود. جو ناسیونالیسم ستیزهجو در میان طیفهای مختلف سیاسی عمومیت دارد؛ و این جو در آنسوی اقیانوس اطلس و همچنین در بعضی پایتختهای اروپایی بازتاب پیدا میکند.
متغیر اصلی خود رئیسجمهور اردوغان است. برای او سرمایهی سیاسی اندکی در واشنگتن، بروکسل، برلین، و پاریس باقی مانده است. جهانیان بهدقت این انتخاباتِ حساس را زیر نظر گرفتهاند و آن را آزمونی برای مشروعیت سیاسی [نظام حاکم بر ترکیه] میبینند. ناظران بینالمللی فقط نگران دموکراسی ترکیه و حاکمیت قانون در این کشور نیستند، نگران ثبات ترکیه نیز هستند. اگر اردوغان بتواند دورهی خود را تجدید و نظام ریاستجمهوری را بهطور کامل پیادهسازی کند، بر نگرانیهای فعلی غرب دربارهی تحولات داخلی ترکیه افزوده میشود. در عصری که دیپلماسی عملگرایانه و حسابگرانه عمومیت دارد، شاید دیگر الحاق ترکیه به اتحادیهی اروپا و همگرایی این کشور با هنجارهای غربی موضوعیتی نداشته باشد. اما اگر چنین باشد، رفتار ترکیه در سیاست خارجی و مسائل امنیتی با شدت بیشتری مورد ارزیابی قرار میگیرد. هیچ شریکی نمیتواند دوطرفه بار بزند. از دیدگاه غرب، سیاستهای آنکارا چیز چندانی برای دوستداشتهشدن باقی نگذاشته است: از خرید سیستم دفاع زمین به هوای S-400 روسی، تا فشار بر یگانهای مدافع خلق (یپگ) در سوریه، تا افزایش تنشها در دریای اژه، تا بازداشت شهروندان متحدِ [غرب]. آنکارا هم بهنوبهی خود از دست سیاستهای اروپا و آمریکا نسبت به خود و همسایگیاش شاکی است. تمایل صریح ترکیه به تنوعبخشی در سیاست خارجی و اولویت ضمنیاش به عدم تعهد [به غرب] اکنون کاملاً تثبیت شده است. مسلماً، اردوغان، اگر در انتخابات پیروز شود، صلاح را در این خواهد دید که نسبت به غرب رویکرد ملایمتری در پیش گیرد. اما، ورای تاکتیکهای سیاسی، احتمالاً ریشههای رفتار او، و جهانبینی توطئهگرایی که در جامعهی ترکیه وجود دارد، موجودیت خود را حفظ خواهد کرد.
فرقی نمیکند چه کسی در انتخابات 24 ژوئن پیروز شود؛ وقتی 73درصد ترکها دیدگاه منفی به اروپا دارند، و حدود 83درصد از مردم از ایالات متحده بدشان میآید، سیاستمداری شجاع لازم است تا در سیاست خارجی تغییری ایجاد کند. اگر محرم اینچه، کاندیدای اپوزوسیون، انتخابات را ببرد (که احتمالش کم است، اما بعید نیست)، امکان بعضی تغییرات وجود دارد. حداقل اینکه اروپا و ایالات متحده میتوانند انتظار رویکردی کمتر مخالفخوانانه داشته باشند، و شاید تغییری در مسالهی S-400 هم بهوجود بیاید. با توجه به نگرانیهای عمیقی که شرکای غربی ترکیه از سیر امور در داخل این کشور دارند، مطمئناً دلشان میخواهد برای هر آدمی که احتمال داشته باشد جایگزین رهبری فعلی در این کشور شود احتمالات مثبت را در نظر بگیرند. مزایای زیادی در اصلاح روابط خارجی و سیاستهای امنیتی ترکیه وجود دارد؛ اما صفت بارز روابط ترکیه و غرب در دورهی پیش رو ملیگرایی و توجه به استقلال است.
*یان لسر، معاون رئیس در فارنپالیسی؛ رئیس هیئت مدیره در مرکز ترنسآتلانتیک