غان یا توس درختی بسیار زیبا است که ارتفاع آن تا 30 متر می رسد . عمر آن دراز و حدود 100 سال است . این درخت بومی در قسمت های بالای نیم کره شمالی (اروپا ، آمریکای شمالی ) وجود دارد . در ایران این درخت بصورت خودرو در جنگل های چالوس می روید .
برگ های درخت توس بشکل لوزی ، نوک تیز و دندانه داراست . میوه آن بصورت شاتوت دراز می باشد که نر آن در پائیز و ماده آن در بهار ظاهر می شود . پوست تنه این درخت سفید رنگ بوده که در سن بیست سالگی بصورت نوارهایی شبیه کاغذ از آن جدا می شود .
برگ و پوست تنه و شیره این درخت مصرف طبی درد .
ترکیبات شیمیایی:
پوست و برگ درخت توس دارای یک ماده شیمیایی بنام بتولین Betulin بمقدر حدود 14% می باشد .
خواص داروئی:
برگ و پوست درخت توس از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک است .
الف : خواص آب یا شیره درخت توس
- بعنوان کمپرس برای از بین بردن لکه های پوستی و بیماریهای پوستی استفاده می شود.
- ناراحتی های مثانه و ورم آنرا ازبین می برد.
- بهترین داروی نقرس است .
ب : خواص برگ و پوست درخت توس
- تصفیه کننده خون است .
- تب بر است .
- عرق آور می باشد .داروی مفیدی برای گریپ و سرمخوردگی است .
- دستگاه هاضمه را تقویت می کند و برای هضم غذا مفید می باشد.
- سرگیجه و سردرد را برطرف می کند.
- دردهای رماتیسم و نقرس رار فع می کند .
- کسانیکه پایشان عرق می کند باید هر روز پاها را در جوشانده برگ و پوست درخت توس قرار دهند .
- جوشانده آنرا می توان برای شست و شوی زخم ها بکار برد.
- اگزما را برطرف می کند برای این کار جوشانده پوست و یا برگ درخت توس را روی زخم ها بمالید.
طرز استفاده:
شیره یا آب درخت نوغان : مصرف درمانی زیادی دردو طبق نظر اطبای قدیم برای اکثر امراض مفید است . از شیره درخت غان نوعی شراب نیز تهیه می شود . برای تهیه این شراب به شیره درخت غان مقدایر عسل یا شکر و کمی مخمر اضافه کرده و می گذارند بمدت یکماه تخمیر شود .
این شراب طعمی مطبوع و تر وشیرین دارد .
جوشانده برگ درخت توس : مقدر 200 گرم برگ و جوانه درخت را در یک لیتر آب جوش ریخته و بگذارید آرام بجوشد تا حجم آن به نصف تقلیل یابد . مقدر مصرف این جوشانده یک فنجان و نیم ساعت قبل از هر غذا است
دم کرده : مقدر 50 گرم برگ و جوانه درخت را در یک لیتر آب جوش ریخته و بمدت نیم ساعت دم کنید . مقدر مصرف این دم کرده هم مانند جوشانده سه فنجان در روز است .
مضرات :
مضرات خاصی برای آن بیان نشده است .
