روح

مطالعه آیات قرآن و احادیث وارده از اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام و تحقیق و بررسی بیشتر در آنها بیانگر این واقعیت است که کنه و حقیقت روح و نفس بر همگان مجهول بوده، بزرگان اهل تحقیق به عجز خود در این باره معترفند .

در قدیم، در میان متکلمان و فلاسفه، و مکاتب و مذاهب، هم درباره حقیقت روح، و هم در مورد امکان شناخت آن، نظریات مختلف و متضاد وجود داشته است .

برخلاف نظر معتزله، بسیاری از متکلمین اهل سنت و جماعت، روح را جوهر (ونه عرض) و یک واقعیت غیر قابل تقسیم می دانند و دلائلی بر این معنا اقامه کرده اند .

از آنجا که روح، ساختاری مغایر با ساختار ماده داشته، اصول حاکم بر آن غیر از اصول حاکم بر ماده و خواص فیزیکی و شیمیائی آن است، پیامبر اسلام، به دستور الهی، در پاسخ پرسش مشرکان فرمود: روح، از عالم امر است .

مرگ امری وجودی و به معنای انتقال انسان از یک مرحله زندگی به مرحله دیگر است. انسان دارای روح مجرّدی است که پس از فرارسیدن مرگ، از بدن خارج می گردد، ولی هرگز نابود نمی شود، بلکه تنها بدن انسان متلاشی می شود

آنچه برای اهل نظر از فلاسفه اسلامی ثابت شده، این است که غیر از اعضاء و جوارح و ابدان مادی، امر دیگری در باطن انسانها است که منشا احساسات و ادراکات و تعقلات و حرکات و سکنات و فعل و انفعالات ارادی و غیرآنها می باشد و آن همان نفس ناطقه و جان و روان آدمی است.

آیا انسان به جز زندگی مادی دنیوی، زندگی دیگری دارد؟ آیاغیر از عالم دنیا، عالم یا عوالم دیگری به نام جهان یا جهانهای پس از مرگ وجود دارد؟ آیا انسان موجودی تک ساحتی و یک بعدی است که بر این کره خاکی همچون گیاهی می روید و می خشکد و می پوسد وچیزی جز همین بدن مادی نیست؟ آیا باید برای عالم یا عوالم پس از مرگ، دغدغه خاطری نداشته باشیم و سعی ما براین باشد ...

بودا که در پی اصلاح آیین هندوییسم بود، روح را انکار میکرد، ولی در پاسخ به این سؤال که سرانجام انسان چه خواهد شد، به ناچار مانند هندوها تناسخ را به عنوان اصل مسلم دینی پذیرفت

خواب مغناطیسی، تجربه حسی روشنی است که وجود روح و تجرد آن را به خوبی ثابت می کند . این نوع خواب، بارها در دنیا تجربه شده است .

در مقاله گذشته گفتیم که مساله بقای روح بعد از مرگ انسانها از جمله مسائل و معارف اسلامی بوده، همه مسلمین اعم از شیعه و سنی و همه متکلمین اسلامی اعم از فرقه شیعه و معتزله و حتی اشاعره و ... این حقیقت را از دیدگاه اسلام و قرآن و احادیث پذیرفته اند . اینک در اینجا اضافه می کنیم که: