اسماعیل

تشیّع در نیم سده نخست از موجودیت خود، نهضتی سیاسی و کاملا عربی با تکیه بر حقانیّت حضرت علی بن ابیطالب(ع)به عنوان جانشین پیامبر(ص)بود و در این مدت، ویژگی عربی خود را کاملا حفظ کرد و تا زمانی که دچار اولین انشعاب شد، فراز و نشیبهای زیادی به خود دید

جنبش اسماعیلیه پویاترین و قوی ترین جنبش شیعی در جهان اسلام در قرون میانه بوده است و هنوز هم با رهبری امام وقت خود آقاخان به طور فعال سازماندهی می شود

نام اسماعیل ذبیح فرزند ابراهیم علیه السلام در یازده مورد از قرآن ذکر شده و در هفت سوره از قرآن سخن از ایشان به میان آمده است.(1)

بر پایه مندرجات کتابهای معتبر شیعه، عبدالله بن میمون یکی از یاران و راویان امام صادق(ع) - و احتمالا امام باقر(ع) نیز - و مؤلف چند کتاب و از موالی بنی مخزوم و اهل مکه بوده (1) و هیچ رابطه ای با اهواز و تشکیلات اسماعیلیان نداشته است. اعتماد ما به صحت اظهارات عامه رجال نویسان شیعی - از قدیم و جدید - در معرفی او وقتی بیشتر می شود که بدانیم:

در دوره ی ستر، امامان اسماعیلیه کاملا در خفا می زیستند و خود را به شکل تجار در آورده در شهر «سلمیه » به تجارت می پرداختند تا نسبت به عمال خلیفه جلب توجه ننمایند و هیچ یک از اسماعیلیان از نام و محل امامان خود آگاه نبودند، در عین حال ایشان دعات خود را به اطراف بلاد اسلام می فرستادند و مردم را به ظهور نزدیک «مهدی قایم » از اولاد اسماعیل دعوت می کردند ...

بدن انسان ترکیبی است از اجزاء مختلف که هریک از آن ها درجایگاه خود لازم و مفید است. اما بخشی از اجزاء تشکیل دهنده بدن نقش ممتازتری دارند. تمام گروه های انسانی در جایگاه خویش مهم تلقی می شوند اما گروه دانشمندان و پژوهشگران که با دانش واندیشه سروکار دارند اهمیت ویژه دارند.

با آنکه در خاندان امام صادق (ع) اسماعیل و عبد الله پسران بزرگ، چشم و چراغ خانواده شمرده میشدند، و با اینکه تعدادی از یاران پیشوای ششم میراث امامت را پیش خود نصیب خاص اسماعیل فرزند بزرگ امام میدانستند، با این همه موسی در خاندان رسالت مقام ویژه ای بدست آورده بود که بسیار درخشان و خیره کننده بود، تا روزی که اسماعیل پسر بزرگ پیشوای ششم در قید حیات بود ...

در کتابهای شیعه بر پایه مندرجات کتابهای معتبر شیعه، عبدالله بن میمون یکی از یاران و راویان امام صادق(ع) - و احتمالا امام باقر(ع) نیز - و مؤلف چند کتاب و از موالی بنی مخزوم و اهل مکه بوده (1) و هیچ رابطه ای با اهواز و تشکیلات اسماعیلیان نداشته است

سیر تطور فرقه اسماعیلیه و انشعابات درونی آن، راهگشای مطالعه مناسبات اسماعیلیان با مخالفان است. اوج این مناسبات در قرن پنجم و ششم هجری که مصادف با جنگ های صلیبی است تعریف می شود.

اشاره ابوحنیفه محمد بن نعمان، معروف به قاضی نعمان، پایه گذار فقه اسماعیلی و بزرگ ترین فقیه در همه ادوار اسماعیلیه است