بیت-المال

آنچه تا به حال گفته شد مقدمه ای بود تا کمی با نظام اقتصادی صدر اسلام و نحوه کارکرد آن آشنا شویم. حال که بطور مختصر با گردش اقتصادی منابع و مصارف جامعه اسلامی آشنا شدیم، بهتر می توانیم سیره عملی و نظری امیرالمؤمنین (علیه السلام) را مورد بررسی قرار دهیم و آن را بهتر بشناسیم

مسئلۀ اقتصاد و عدالت اقتصادی در نزد امیرمؤمنان (علیه السلام) اگر نگوییم اولویت اول، باید اذعان داشت که جزو اولین اولویت های مورد نظر ایشان در آیین زمامداری می باشد

با توجه به فساد اداری و عدم وجود ضوابط در ساختار حکومتی، اولین قدمی که امام (علیه السلام) در این راستا برداشتند اعمال اصلاحات متوازن و همگرا در ساختار حکومت بود و در این راه نیز اولین اقدام ایشان برکناری کارگزاران جور و نصب کارگزاران صالح بود

دوم: نظام مندی امر خراج امام (علیه السلام) در این مورد هم مانند شیوه ای که پی گرفته بودند به طرح مسائل اصلاحی و آداب و آیین های اخذ خراج می پردازند

نایب رئیس کمیسیون اصل نودم قانون اساسی مجلس با اشاره به جلسه این کمیسیون گفت: قوه قضاییه روی گزارش کمیسیون اصل نود احکامی صادر کرده که منجر به بازپس‌گیری اراضی بیت‌المال شده است.

چکیده   در منظر امام علی علیه السلام عدالت دارای یک وجه برجسته می باشد. این موضوع در ابعاد مختلف حیات آن حضرت ظاهر شد

2- رویکرد امام   2-1 موضع گیری حضرت علی (ع) نسبت به سیاست های مالی قبل از حکومت خود   ابن ابی الحدید می گوید امیرالمؤمنین علی علیه السلام در روز دوم خلافت در مدینه این خطبه را ایراد کردند و نسبت به اعمال و سیاست های مالی گذشته اعلام موضع نمودند [ابن ابی الحدید، 1385 ق، 1/269] بخشی از آن چنین است: «والله لَوْ وَجَدَتُهُ قَدْ ت ...

3-2 از حقوق مردم بر حاکم عدالت در تقسیم اموال و درآمدهای عمومی است   آنچه از حاکم عادل انتظار می رود این است که در تخصیص بودجه عمومی و تقسیم درآمدهای ملی تبعیض روا ندارد و تنها با رعایت اولویت ها و معیارهای عقلانی و شرعی در جهت تخصیص بودجۀ بیت المال مبادرت ورزد اما در صورت شرایط مساوی لازم است بودجه عمومی نیز بطور مساوی تقسیم گردد

3-4 اخلاق کارگزاران مالیاتی:   امام علی علیه السلام در مورد اخلاق و رفتار کارمندان مأمور اخذ مالیات دستورات و راهکارهایی ارائه نموده که برای همه مفید است

4- سیرۀ امام علی علیه السلام در مواجهه با خیانتکاران بیت المال   4-1 هشدار نسبت به استفادۀ ناروا از بیت المال   یک حاکم آگاه و کاردان سعی می کند قبل از آن که کارگزارانش مرتکب اشتباه یا خیانت بشوند، هشدارهای لازم را به آن ها بدهد