عرف

این نوشتار نقدی است بر مقاله «ربا، تورم و ضمان »، نوشته احمد عابدینی، چاپ شده در مجله فقه (کاوشی نو در فقه اسلامی)، شماره 11 و 12، سال 1376.

بی گمان هر حکم، در فقه شیعی یا فقه سنی، موضوعی دارد. آنچه وجه جدا شدگی و برجستگی شیعه در این زمینه به شمار می رود، رویکرد به موضوع شناسی است که اکنون بر بحثهای فقهی و اصولی شیعه، سایه گسترده است.

هر یک از شعب و رشته های علوم انسانی علاوه بر نقش تخصصی و در اختیار داشتن قلمرو و مسائل خاص آن رشته هاکه تا حدودی مقوم حیات و استقلال آنها از سایر رشته ها نیز می باشد، نقش دیگری نیز ایفاء می کنند و آن خدمات متقابلی است که رشته های مختلف به یکدیگر ارائه می کنند.

در شماره هفتم فصلنامه حوزه و دانشگاه، مقاله ای تحت عنوان فقه و جامعه شناسی از آقای علی محمد حاضری استاد دانشگاه تربیت مدرس به چاپ رسید

مجله بسیار وزین و متین نقدونظر که به گمان ما در زمان کنونی، کم نظیر، بلکه بی نظیر است، در هر شماره خود درباره یک موضوع علمی، سؤالاتی را مطرح می کند و برای چند تن می فرستد و پس از دریافت جواب، آنها را همراه با تعدادی مقاله که نوعا درباره همان موضوع است به چاپ می رساند

چکیده: مقالة حاضر، تلاشی است در جهت بررسی و چگونگی انطباق احکام شریعت با شرایط زمان و مکان، مصالح و شرایط حاکم بر جنبه های مختلف حیات انسان، ثابت یا متغیر بودن احکام شرع و قوای حاکم بر این تغییرات.

بحث نسبیت همان گونه که درباره اموری همچون علم، حقیقت، اخلاق و مانند این ها مطرح است، در حقوق نیز می تواند به عنوان یک چالش جدی مطرح باشد به دیگر سخن، در حقوق نیز این سؤال وجود دارد که آیا حقوق ثابتی که تغیّر نپذیرد وجود دارد یا خیر؟ و اساسا آیا حقوق، واقعیتی ثابت دارد یا صرفا یک امری نسبی و منوط به اوضاع و شرایط متغیر و متحول خواهد بود؟

بر اساس آموزه های اسلامی، شریعت به لحاظ زمان و مکان ثابت است؛ امّا روابط اجتماعی متعلّق آن پیوسته در حال دگرگونی است. با این وضع، چگونه می توان مدّعی ثباتشریعت شد؟

برای کسانیکه با مباحث دینی از قدیم الایام مانوسند، استاد جعفرسبحانی نامی آشنا است که سالها اشتغال به تدریس و تحقیق همراه بابهره گیری از قدرت درک و خلاقیت، از ایشان شخصیتی صاحب نظر درمسائل گونه گون دینی ساخته است

شمول یا عدم شمول شریعت بر همه شؤون و اطراف زندگی آدمیان از دیرباز مورد گفت وگو و مطمح انظار بوده و امروزه یکی از پرچالش ترین مسائل است